Λόγου….Τέχνη
«Κανένας άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος εάν δεν είναι κύριος του εαυτού του» - Επίκτητος
4 βήματα για να λειτουργείς από τη θέση δύναμής σου και να απαλλαγείς από τη θυματοποίηση
Εμείς οι άνθρωποι είμαστε εκείνα τα όντα που βασίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα από τη γέννηση κι έπειτα αποκλειστικώς στους άλλους ανθρώπους για τις ανάγκες τους, είτε σωματικές, υλικές, είτε και νοητικές, συναισθηματικές κ.ο.κ. Όταν ήσουν παιδί δεν είχες άλλη επιλογή από το να εξαρτάσαι από την οικογένειά σου και σίγουρα είναι ένα κοινότυπο αίσθημα εκείνο της ανημπόριας λόγω της εξάρτησης από τους άλλους.
Αυτό με τη σειρά του συνοδεύεται επίσης από μια αίσθηση θυματοποίησης που εκκινεί από τη θέση αδυναμίας ενώπιον των γονέων και ενισχύεται ταυτόχρονα από τους καθημερινούς περιορισμούς που απορρέουν από τη ζωή μέσα σε έναν κόσμο των ενηλίκων. Έτσι για ένα παιδί οι κανόνες και οι απαγορεύσεις είναι αφενός μεν μια βασική παράμετρος της ζωής στην καθημερινότητα, αφετέρου δε υπάρχουν και πολλά τεχνάσματα που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι και δη στο στενό οικογενεικό περιβάλλον, έτσι ώστε να ασκήσουν περισσότερο έλεγχο στα παιδιά, είτε μέσα από σωματικά και υλικά όρια, είτε μέσα από νοητικά παιχνίδια και συναισθηματικές τεχνικές.
Μολονότι αυτά δεν συμβαίνουν από πρόθεση και πολλές φορές δεν είναι συνειδητά, εντούτοις, όμως, τα αποτελέσματα βάλουν σε πραγματικό επίπεδο, επηρεάζοντας όχι μονάχα την καθημερινότητα των παιδιών, αλλά και την ενήλικη ψυχοσύνθεση και τη μετέπειτα πορεία στη ζωή. Σίγουρα υπάρχουν κατάλοιπα τέτοιων συμβάντων της παιδικής ηλικίας και θέσης αδυναμίας, τα οποία εξακολουθούν να δρούν ως ασυνείδητοι αυτοματισμοί.
Αυτά συνεχίζουν να διαμορφώνουν τις αντιλήψεις, τις αντιδράσεις, συναισθήματα και εξωτερικές αποκρίσεις σε καταστάσεις, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να νιώθουν «θύματα» και ανήμποροι να ελέγχουν τη ζωή τους, να αισθάνονται ανελεύθεροι και περιορισμένοι από άλλους ανθρώπους και συμβάντα, ενώ αυτό που συμβαίνει είναι να δίνουν οι ίδιοι την κυριότητά τους σε όλους τους ανωτέρω και σε άλλους εξωτερικούς παράγοντες ή ανθρώπους.
Έτσι αυτού του είδους ο πρώιμος προγραμματισμός συνεχίζει αθόρυβα να λειτουργεί εκ των έσω και να διατηρεί μια νοσηρή κατάσταση ανελευθερίας, αδυναμίας και θυματοποίησης, εμπλέκοντας ποικίλες ψυχολογικές θέσεις και καταστάσεις. Είναι σαν ένας φαύλος κύκλος που επαναλαμβάνεται αδιάκοπα έως ότου να αποφασίσει κάποιος συνειδητά να αναγνωρίσει τι συμβαίνει και να παύσει να αναπαράγει τα ίδια μοτίβα σκέψης, αντίληψης και αντίδρασης.
Επειδή όταν είσαι παιδί ίσως δεν υπάρχει η ευχέρεια ούτε οι ευκαιρίες για ανάληψη της προσωπικής σου δυνάμεως, εντούτοις, όμως, ως ενήλικος εσύ τώρα μπορείς να αναλάβεις τον εαυτό σου και να ορίσεις τη δική σου μοίρα, ειδάλλως θα την ορίσουν άλλοι για εσένα. Αυτό απαιτεί αρχικώς την απόφασή σου, επειδή τίποτε δεν μπορεί να κάνει κάποιος άλλος για εσένα σχετικώς με την ελευθερία σου και εσύ θα αποφασίσεις να αναγνωρίσεις και να αλλάξεις όσα δεν λειτουργούν ωφέλιμα για εσένα.
Επίσης θα πρέπει να θέσεις σε πρωταρχική προτεραιότητα την ανάληψη των αντιστοίχων πράξεων σου ως προς τον τελικό σου στόχο καθώς και να διαθέτεις ισχυρά κίνητρα, επειδή όταν κάποιος ξεκινά να αναλαμβάνει την ευθύνη του εαυτού του, πολλές φωνές από τον περίγυρο υψώνονται και τον κατηγορούν για ανευθυνότητα και για εγωισμό και που μπορούν πολύ εύκολα να μετατραπούν σε παγίδες για τη θυματοποίησή σου.
Το να είσαι ελεύθερος, όμως, δεν σημαίνει ότι είσαι ανεύθυνος, απλώς ο βαθμός και η ποιότητα της υπευθυνότητας αλλάζουν και επίσης εάν όλοι ήταν υπεύθυνα συνειδητοί και ελεύθεροι, αυτό δεν σημαίνει ότι θα ερχόταν το τέλος του πολιτισμού ή της κοινωνίας. Η ελευθερία έχει υπευθυνότητα, αλλά δεν μπορεί να συμβεί εάν ο καθένας ξεχωριστά δεν αναλάβει τη δική του ευθύνη και να ασκεί τα δικαιώματα της ελευθερίας του με ισοτιμία, ισότητα, με δικαιοσύνη και με σεβασμό, με αξιοπρέπεια και με φρόνηση.
Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία, όπως έλεγαν οι πρόγονοί μας, και εάν νιώθεις δυσκολία να είσαι ο εαυτός σου και να ζεις ελεύθερα, εάν νιώθεις ότι οι καταστάσεις της ζωής σου σε ξεπερνούν και ότι δεν μπορείς να κάνεις κάτι για αυτό, κι εάν έχεις δώσει το δικαίωμα σε άλλους ανθρώπους να σε χειρίζονται, τότε έχεις επιτρέψει στον εαυτό σου να είναι το θύμα, αλλά αυτό δεν αφορά σε κάποια εξωτερική δύναμη ή σε άλλα πρόσωπα, αλλά πρωτίστως αφορά εσένα, επειδή εσύ το επέτρεψες να συμβεί.
Επομένως εδώ είναι σημαντική αρχικώς η αναγνώριση ότι συμβαίνει έτσι να θυματοποιείσαι και έπειτα ξεκινάς ήδη να δρας με την απόφασή σου να αλλάξεις. Παρακάτω ακολουθούν τέσσερα βήματα που μπορείς να κάνεις έτσι ώστε να αναλάβεις πάλι τη δύναμή σου και να πάψεις να είσαι εσύ το θύμα, εκκινώντας να ζεις την ελευθερία σου.
Είναι μια τετραδομή και ένα «τετραφάρμακον» που αφορά σε μια μεταμόρφωση και που συνοψίζεται σε τέσσερα ρήματα που μπορείς να τα θυμάσαι εύκολα περίπου σαν ένα ποιηματάκι, αλλά ουσιαστικά πρόκειται για έναν ισχυρότατο οδηγό θεραπείας και μεταμόρφωσης, οπότε ενθυμούμενος το μπορείς να ενισχύεις τις νοητικές, συναισθηματικές και συμπεριφορικές αλλαγές σου και είναι τα εξής: «Συγχωρώ – Αντιδρώ - Κινούμαι – Αγαπώ».
1. Συγχωρώ
Η συγχώρεση είναι ίσως μια έννοια πολυσήμαντη και με πολλές ερμηνείες, καθώς ανάλογα με το πρίσμα που την αντιλαμβάνεται κάποιος αλλάζουν οι σημασίες της όπως και οι συνδηλώσεις της. Εδώ εν προκειμένω θα αναφερθούμε στα ποιοτικά χαρακτηριστικά που αφορούν στον ψυχισμό, επειδή όταν εμπεριέχει κάποιος τον εαυτό του, τον συγχωρεί, τον αποδέχεται, τον υποστηρίζει και απαλλάσσεται από την έλλειψη αυταξίας και αυτοπεποίθησης, με αποτέλεσμα να καθίσταται ικανός για μιαν υποκειμενοποίηση που οδηγεί επιπροσθέτως στην υπέρβαση φοβιών και της θυματοποίησης.
Επειδή όταν συγχωρείς τον εαυτό σου και τους άλλους για οτιδήποτε έπραξες ή για ό,τι συνέβη στο παρελθόν, αυτό σε απελευθερώνει ώστε να ζεις στο παρόν και επίσης απαλλάσσεις τον εαυτό σου από την κριτική και παύεις το αυτομαστίγωμα. Βήματα απαραίτητα για να αποφασίσεις να αναλάβεις τη δύναμη να είσαι ο εαυτός σου, με αυτοπεποίθηση και να δράσεις έξω από φόβους που σε περιόριζαν να λειτουργείς ελεύθερα.
Επειδή μέχρι τώρα μπορεί να έλεγες στον εαυτό σου ότι εάν κάνεις αυτό που θέλεις κάτι κακό θα μπορούσε να συμβεί ή ίσως να φοβόσουν μήπως απογοητεύσεις κάποιους φίλους, τον ή τη σύντροφο ή την οικογένειά σου κοκ., ή ακόμη επειδή θεωρούσες ότι εάν εσύ κάνεις αυτό που κατά βάθος επιθυμείς, τότε δεν θα τα καταφέρεις κλπ και ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι ατελείωτος έτσι που να σε εμπόδιζε να ζήσεις ελεύθερα, να νιώσεις την αξία σου και να αποφασίσεις με αυτοπεποίθηση να αλλάξεις.
Πολλοί φόβοι ίσως να κρύβονται πίσω από μια εκμαθημένη στάση να είσαι αδύναμος και θύμα των άλλων, των περιστάσεων της ζωής ή των γεγονότων που δεν νιώθεις ότι είσαι σε θέση να κάνεις κάτι για να απεμπλακείς, αλλά συνήθως υπάρχει μια «αρρωστημένη θυματοποίηση και μια κακή απόλαυση» που έχεις συνηθίσει και ίσως ο ρόλος του θύματος να είναι πιο βολικός, αφού άλλωστε δεν ευθύνεσαι εσύ για αυτό, σωστά;
Παρατήρησε τι είδους φοβικές σκέψεις ήταν αυτές που αφηγείσαι στον εαυτό σου και νιώσε ασφαλής να βιώσεις τη ζωή σου όπως επιθυμείς, επειδή είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι αξίζεις και πώς είναι εξαιρετικά σημαντικό, άλλωστε είναι ζήτημα υγείας, το να ζείς τη δική σου ζωή, ανεμπόδιστα και άνευ φοβιών, όπως εξάλλου ο καθένας έχει δικαίωμα να ζήσει τη δική του. Έτσι μπορείς να εμπεριέξεις τον εαυτό σου και τις δικές σου εμπειρίες, να βασιστείς στον εαυτό σου και να ξεκινήσεις μια νέα ζωή με γνώμονα το να είσαι ευτυχισμένος.
Ίσως στην αρχή να νιώσεις δισταγμό, αμφιβολίες και ανασφάλεια, αλλά όσο θα προχωράς τόσο περισσότερο θα νιώθεις αυτοπεποίθηση και τη δύναμή σου, επειδή κανείς δεν μπορεί να περπατήσει με τα δικά σου πόδια, έτσι θα είναι σημαντικό να κλείσεις τυχόν ανοιχτούς λογαριασμούς με εσένα τον ίδιο ή και με τους άλλους, να αφήσεις το παρελθόν πίσω εκεί όπου ανήκει και να ζεις στο παρόν πέρα από τιμωρητικές, φοβικές σκέψεις.
Εάν πραγματικά συγχωρείς τον εαυτό σου τότε δεν έχει νόημα να κοιτάζεις πίσω σε όσα έχουν ήδη τελειώσει και που δεν αλλάζουν, αλλά ζήσε αποφασιστικά με τόλμη στο εδώ και τώρα και βάδισε τα δικά σου βήματα προς την ζωή που επιθυμείς και θα δεις ότι θα τα καταφέρεις, κι όπως λέει σοφά ο θυμόσοφος λαός μας: «η τύχη βοηθά τους τολμηρούς».
Κάνοντας αυτό το πρώτο βήμα θα δεις ότι δεν είναι η «Θεά Τύχη» που θα συνδράμει να σε ενισχύσει με την καλή της εύνοια, αλλά θα διαπιστώσεις πώς ο ψυχισμός σου θα απελευθερώσει απεριόριστο δυναμικό και θα γεμίσεις με αυτοπεποίθηση, θα νιώσεις ασφάλεια και εμπιστοσύνη και θα ζεις πιο εύκολα στο παρόν, επειδή εκεί ακριβώς είναι όπου μπορείς να αλλάξεις πολλά.
2. Αντιδρώ
Όταν ακούμε τη λέξη αντίδραση πολλές φορές τη συνδέουμε με αρνητικό πρόσημο ως μια συμπεριφορά αποκλίνουσα, ανατρεπτική, αντικονφορμιστική, αντικοινωνική κ.ο.κ. Ωστόσο η ικανότητα της αντίδρασης σε ό,τι δεν είναι υγιές ή ωφέλιμο ή σε οτιδήποτε είναι καταπιεστικό και μας οδηγεί να θυματοποιούμε τον εαυτό μας, αυτή η απόκριση είναι υγιής και θεμιτή. Εξάλλου για σκέψου εάν κάποιος θέλει να σε κλέψει ή να σου επιτεθεί τότε το λογικό θα είναι να αντιδράσεις σωστά;
Εδώ μιλάμε για παρόμοιες καταστάσεις και συγκεκριμένα για εκείνες όπου αισθάνεσαι να είσαι εσύ το θύμα και να έχεις αδυναμία για να αντιδράσεις σε αυτές. Όταν αισθάνεσαι, λοιπόν, ότι μια κατάσταση ή κάποιος άνθρωπος σε επιβαρύνει με τη συμπεριφορά του, είτε σωματικά, είτε συναισθηματικά, όταν νιώθεις εγκλωβισμένος και εσύ επιθυμείς να απεμπλακείς, αλλά παρατηρείς αδυναμία να διαχειριστείς κάποιες χειριστικές συμπεριφορές, λόγια ή συναισθηματικούς εκβιασμούς ή ακόμη και αυτοπεριοριστικά συναισθήματα και σκέψεις, γενικότερα οποιαδήποτε μη αρμονική κατάσταση, πολλές φορές ίσως να θυματοποιείς εσύ τον εαυτό σου παραμένοντας εκεί σε ανημπορία.
Ίσως να δικαιολογείς τον εαυτό σου και όσους εμπλέκονται λόγω ενοχών ή δεσμών, εξαιτίας αισθημάτων υποχρέωσης, ίσως ακόμη να θεωρείς ότι αυτές είναι εκφράσεις αγάπης και ενδιαφέροντος ή πάλι μπορεί να αισθάνεσαι ότι δεν είναι σωστό να αντιδράσεις και εκεί θα πρέπει να δεις με διαύγεια τι είδους συναισθήματα ή σκέψεις, πεποιθήσεις ή αρχές, γενικότερα τι ακριβώς είναι που σε εμπόδιζε από το να φύγεις από μια κατάσταση που δεν εξυπηρετεί εσένα και είναι επιβαρυντική.
Έχοντας πάντα σεβασμό για τον εαυτό σου παραμένεις σε μια κατάσταση όπου σέβεσαι και τους άλλους, επομένως εδώ δεν τίθεται ζήτημα συγκρούσεων ή εντάσεων, απλώς μιλάμε για επιλογή, να διαλέξεις να αλλάξεις μια εκμαθημένη συμπεριφορά που σε θυματοποιεί και να δεις πώς μπορείς να δράσεις, όχι ενάντια σε κάποιον ή σε κάτι άλλο έξω από εσένα, αλλά να αντιδράσεις στην κατάσταση και να κάνεις τα δικά σου βήματα ώστε να πάψεις να είσαι το θύμα κάποιων άλλων, που μπορεί ασυνείδητα να σε χειραγωγούν.
Ειδικά με κοντινά μας πρόσωπα δεν το αντιλαμβανόμαστε εύκολα κάτι τέτοιο, αλλά πολλές φορές σίγουρα νιώθεις ότι έκδηλα ή άδηλα χρησιμοποιούνται συναισθηματικοί εκβιασμοί και πιέσεις που εάν τις αφήσουμε να συσσωρευτούν τότε εμείς φέρουμε εντάσεις μέσα μας και αυτές είναι που οδηγούν επίσης σε δυασρμονίες στη ζωή, στο σώμα, στα συναισθήματα και στην ικανότητα μας να αντιδρούμε.
Επίσης οι άνθρωποι του στενού περιβάλλοντος μας ίσως να μην εκτιμήσουν πάντα τη δική μας αλλαγή και τότε έρχονται περισσότερες πιέσεις σχετικά με αυτό και μπορεί να σου πουν για παράδειγμα εκφράσεις του τύπου: «μα καλά πώς άλλαξες έτσι, εσύ δεν ήσουν έτσι, μου άρεσες όπως ήσουν αντί όπως είσαι τώρα, ή πάντα έτσι έκανες τώρα τι άλλαξε και ανέκαθεν το κάναμε μαζί αυτό τώρα με απογοητεύεις ή γιατί το έκανες αυτό με πλήγωσες, ή θα μπορούσες να με είχες ρωτήσει προτού…ή δεν με σκέφτηκες καθόλου εμένα;» και πολλά άλλα τέτοια παραδείγματα.
Τέτοιου είδους εκφράσεις, είναι απόπειρες συναισθηματικού χειρισμού και θυματοποίησης, επιχειρούν να σε γεμίσουν με ενοχές και να απολογηθείς επειδή ακολουθείς τις επιλογές σου όντας πιστός στον εαυτό σου ή που κάνεις κάτι που είναι καλό για εσένα και είναι υγιές κ.ο.κ. και έτσι εάν τις αναγνωρίσεις δώσε στον εαυτό σου την επιλογή να αντιδράσει.
Μπορείς να πάψεις να απολογείσαι επειδή ίσως αισθάνθηκες άσχημα από τα λόγια ή τις προσδοκίες άλλων, δεν είσαι υπεύθυνος για τις προσδοκίες ή τα συναισθήματα των άλλων, ενώ έχεις την επιλογή να απομακρυνθείς ή να επιλέξεις να σταματήσεις να δέχεσαι τέτοιες συμπεριφορές, έχεις δικαίωμα σε αυτό και καλό θα είναι να εξασκείσαι να αναγνωρίζεις τέτοια δείγματα.
Έπειτα να κατανοήσεις για ποιους λόγους επέτρεψες να συμβεί μια τέτοια θυματοποίηση και να αναγνωρίσεις τα συναισθήματα που σε περιόριζαν από το να αντιδράσεις με υγιή τρόπο. Είναι ζήτημα ψυχικής υγείας και ισορροπίας να νιώθεις ελεύθερος να βιώνεις ό,τι αισθάνεσαι και να επιλέγεις να βρίσκεσαι εκεί όπου αισθάνεσαι όμορφα, εκεί όπου νιώθεις να είσαι χαρούμενος και να σταματήσεις να νιώθεις αδύναμος.
Έτσι αναλαμβάνεις τη δική σου δύναμη και εδώ τα συναισθήματά σου είναι πολύτιμοι οδηγοί, επειδή ξέρουν πότε είσαι σε αρμονία ή όχι, πότε νιώθεις χαρά ή πίεση και στενοχώρια, επομένως πάντοτε μπορείς να ακούς τα συναισθήματα και να έχεις εμπιστοσύνη σε αυτά αρκεί να παύσεις να υποβάλλεις τον εαυτό σου καταπιεστικά να ανταποκρίνεται στις παράλογες και θυματοποιητικές, συναισθηματικές απειλές ή προσδοκίες των άλλων.
Έχεις την ελευθερία να επιλέγεις αυτά που σε κάνουν να νιώθεις όμορφα όταν αυτά δεν βλάπτουν αντικειμενικά κάποιον άλλο, βέβαια, όπως κι οι άλλοι έχουν το ίδιο δικαίωμα και ο καθένας επιλέγει τι να αισθάνεται ανεξαρτήτως από τις πράξεις ή τα λόγια άλλων αθρώπων.
3. Κινούμαι
Είσαι ελεύθερος να αισθάνεσαι όπως επιλέγεις εσύ να νιώθεις και επίσης να φροντίζεις την υγεία τόσο τη συναισθηματική, όσο και τη σωματική σου, επομένως όταν εσύ βρίσκεσαι σε μια κατάσταση στην οποία αντιλαμβάνεσαι ότι σε βλάπτει, το ζήτημα δεν είναι να καθίσεις να τη δεχτείς εάν δεν είναι επιλογή σου, αλλά να την αλλάξεις εάν είναι εφικτό, ειδάλλως να απομακρυνθείς.
Η κίνηση μπορεί να είναι κυριολεκτική ή ακόμη και συμβολική, συναισθηματική ή νοητική ή ψυχολογική αποταύτιση, αλλά αφορά σε κάποια δράση, άρα με την κίνηση εννοείται εδώ η ανάληψη δράσης. Φυσικά η πραγματική σωματική κίνηση είναι επίσης κάτι που βοηθά στην ψυχοσυναισθηματική αποτοξίνωση, καθώς βοηθά στη βέλτιστη διαχείριση και των αναφερθέντων επιπέδων ή αντίστοιχων ζητημάτων.
Όταν νιώθεις να βαλτώνεις ή ότι τα συναισθηματικά και νοητικά βάρη σε «πλακώνουν», τότε η σωματική άσκηση μπορεί να σε «καθαρίσει» και να σε ενεργοποιήσει κυριολεκτικά. Έτσι όταν εσύ κινείσαι, τότε βοηθάς τον εαυτό σου να απαλλαγεί από περιττά βάρη, όπως το τρεχούμενο νερό είναι πάντα πιο καθαρό από ότι το στάσιμο, αφού το τελευταίο εύκολα γεμίζει με λάσπες και απόνερα. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τον ψυχισμό, ο οποίος χρειάζεται προκειμένου για να είναι σε ισορροπία και αρμονία, ψυχολογικές, συναισθηματικές, νοητικές και σωματικές καθάρσεις
Άρα εν προκειμένω η κίνηση εμπεριέχει όλα αυτά τα επίπεδα και μια πράξη συνιστά κίνηση, ενόσω ακόμη και η απόφασή σου να αλλάξεις εσύ αντί να περιμένεις να αλλάξουν οι άλλοι, κι αυτό συνιστά την εκκίνηση των πράξεων που θα ακολουθήσουν ως συνέπεια. Για να κινηθείς, όμως, είναι απαραίτητο να νιώσεις με βεβαιότητα ότι διαθέτεις τη δύναμη να το κάνεις και συνεπάγεται ότι δίνεις την αξία που χρειάζεται στον εαυτό σου.
Εάν, λοιπόν, παρατηρείς ότι με τα λόγια που εξηγείς στους άλλους δεν γίνεται τίποτε, τότε οι πράξεις αντηχούν πιο εύκολα και δεν χρειάζονται εξηγήσεις. Το να έχεις το θάρρος να δηλώσεις ότι κάτι σε πιέζει ή ότι εσύ δεν θέλεις να συνεχίσεις να λειτουργείς με τρόπους που σε επιβαρύνουν, είναι ένα μέρος μονάχα του παγόβουνου, αλλά το να περπατήσεις μακριά από οποιαδήποτε μη αρμονική κατάσταση για εσένα, αυτό είναι κάτι που χρειάζεται κίνηση. Επειδή ακριβώς δεν είσαι δέντρο ακίνητο, έχεις τη δυνατότητα να μετακινείσαι και να μεταφέρεις τις δικές σου ρίζες εκεί όπου θα μπορείς να ανθίσεις και αυτό είναι κάτι που μονάχα εσύ μπορείς να κάνεις, αρκεί να θυμάσαι ότι μπορείς, παρόλο που ίσως να μην το έχεις ακόμη καταφέρει.
Ποτέ δεν είναι αργά για να το πράξεις και να έχεις αυτοπεποίθηση, να θεωρείς τον εαυτό σου ίσο πρός τους άλλους και ενώ μπορεί να σέβεσαι και να αγαπάς τους άλλους, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να ανέχεσαι οτιδήποτε, ούτε ότι πρέπει να εξηγείς και να απολογείσαι. Δίδαξε στους άλλους τον τρόπο που είναι για εσένα αρμονικός για να σου φέρονται και εάν αυτό δεν είναι αντιληπτό, τότε η κίνηση είναι μια πράξη η οποία μιλάει με το παράδειγμά της. Να θυμάσαι ότι μέσα σου έχεις απεριόριστο ψυχικό σθένος, ενέργεια και ισχύ, βάλε, λοιπόν, τον εαυτό σου στη θέση του οδηγού και κίνησε το δικό σου όχημα, το σώμα σου και όλα τα επίπεδα της ύπαρξής σου, που θα ευθυγραμμισθούν και εσύ θα νιώσεις όλη τη δύναμή σου!
Όταν αγαπάς σημαίνει ότι αποδέχεσαι δίχως προσδοκίες και ανιδιοτελώς, άνευ αποδείξεων και όρων, κι αυτό είναι που ενισχύει την ικανότητα να το επεκτείνεις από τον ίδιο σου τον εαυτό και σε άλλους ανθρώπους. Υπό αυτήν την έννοια δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι συγκεκριμένο προκειμένου να σε αποδέχεσαι και το ίδιο ισχύει φυσικά και για τους άλλους. Όταν αγαπάς, όμως, αυτό δεν συνεπάγεται ότι θα έχεις κάποιες «υποχρεώσεις» επειδή η αγάπη είναι δίχως προϋποθέσεις και εάν υπάρχουν τότε πρόκειται για κάτι το διαφορετικό. Εάν αισθάνεσαι να εγκλωβίζεσαι «λόγω της αγάπης ή δεσμών αγάπης», αυτό είναι ένα από τα σημάδια – καμπανάκια ότι κάτι εκεί δεν είναι σε ισορροπία και φυσικά δεν ευθύνεται η αγάπη για αυτό, όπως δεν ευθύνεται κάποιος άλλος πέρα από εσένα. Πολλές φορές νιώθεις ίσως υποχρέωση να βάζεις τον εαυτό σου σε δεύτερη μοίρα, ενίοτε νιώθοντας το θύμα είτε και σωτήρας, αλλά εάν συμβαίνει έτσι, τότε θυματοποιείς τον εαυτό σου και αυτό δεν είναι δείγμα αγάπης, ούτε απόδειξη για την ύπαρξή της. Για να αγαπήσεις κάποιον άλλον θα πρέπει να αγαπάς εσένα και έτσι θα είναι καλό να μεριμνάς ώστε να βιώνεις με φυσικότητα οποιαδήποτε σχέση με τους άλλους και με τον εαυτό σου, νιώθωντας τη χαρά και την ελευθερία, όπως και τη δύναμή σου. Επομένως αν αγαπάς τον εαυτό σου, πρωτίστως δεν τον καταπιέζεις, δεν τον περιορίζεις, ενώ ακόμη και οι σκέψεις ή οι λέξεις που μεταχειρίζεσαι απευθυνόμενος σε εσένα, αντανακλούν αυτήν την αγάπη. Συγχωρείς τον εαυτό σου και τους άλλους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι «καταπίνεις» όλα όσα συμβαίνουν, πολλές φορές για να αυξήσεις κι άλλο την αγάπη που νιώθεις, τότε είναι καλό να προστατεύσεις τα δικαιώματά σου στην υγεία, την αυτοδιάθεση και την ευεξία. Μαθαίνεις συνεχώς και σε αυτήν τη διαδικασία μπορείς να φέρεσαι με αγάπη και έξω από εκφοβισμούς, εκβιασμούς ή παράλογες απαιτήσεις τόσο στον εαυτό σου, όσο και στους άλλους
4. Αγαπώ
Όταν κάποιοι άλλοι, όμως, δεν το κατανοούν αυτό και εσύ νιώθεις να «χάνεσαι» μέσα σε τέτοιες σχέσεις ή όταν εσύ αντιλαμβάνεσαι να πιέζεις τον εαυτό σου ή κάποιον άλλον, το υγιές είναι να αναθεωρήσεις στάσεις, αντιλήψεις και συμπεριφορές, να αλλάξεις ό,τι δεν λειτουργεί και να βιώσεις την ύπαρξη μέσα από την καρδιά σου. Αυτό είναι κάτι που το αισθάνεσαι όταν συμβαίνει, επειδή νιώθεις τη φυσική χαρά και τη δύναμη να είσαι ο εαυτός σου, να λες όχι όταν χρεάζεται, ακόμη και εάν αρχικώς πρόκειται για μικρά πράγματα.
Με αυτόν τον τρόπο όταν ξεκινάς από τον εαυτό σου σχετιζόμενος μαζί του με υγιή τρόπο δείχνεις και στους άλλους πώς επιθυμείς να σου φέρονται. Στις πλείστες των περιπτώσεων αυτό λειτουργεί και εάν οι άλλοι έχουν κάνει ή συνεχίζουν να δρουν με έναν τρόπο που εσύ να νιώθεις καταπίεση ή να σε βλάπτουν, μπορείς να κατανοήσεις το επίπεδο από το οποίο συμπεριφέρονται, τους δίνεις χώρο για να υπάρξουν, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται ότι είναι αναγκαίο να μοιράζεσαι κι εσύ τον ίδιο χώρο μαζί τους.
Πολλές φορές η έκφραση «μακριά και αγαπημένοι» είναι μια επιτακτική πραγματικότητα και αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα την ύπαρξη μίσους ή συγκρούσεων, απλώς πρόκειται για μια γενναία απόφαση να «βρεις» κι εσύ το χώρο σου έτσι ώστε να μπορείς να λειτουργείς με αγάπη για εσένα και τους άλλους. Η θυματοποίηση και η αίσθηση αδυναμίας βλάπτουν και δε συνιστούν αγάπη, οπότε είναι καλό να αρχίσεις να σκέφτεσαι, να μιλάς και να πράττεις με γνώμονα την αγάπη, να αναλάβεις τη δύναμή σου και να ζήσεις με έκφραση αγάπης συνολικά, αλλά αυτό ξεκινά από εσένα και να θυμάσαι ότι το αντίθετο του φόβου είναι η αγάπη.
Ο φόβος μειώνει την αγάπη και θυματοποιεί ενώ η αγάπη εξαφανίζει κάθε αδυναμία, κάθε ανασφάλεια και κάθε φόβο, απελευθερώνοντας σε δίνοντας φτερά ενέργειας, ζωτικότητας, χαράς και δύναμης, επομένως η απόφαση είναι δική σου: αγάπησε τον εαυτό σου και θυμήσου τη δύναμή σου!
(από τον Κωνσταντίνο Στεργιόπουλο, κλινικό Ψυχολόγο)