Σαν σήμερα, 5 Ιανουαρίου…
Γιορτάζουν
Θεόπεμπτος, Θεόπεμπτη, Θεωνάς, Θεώνη.
Επέτειοι και Λοιπές Εορτές
Παρέλαση των Τριών Μάγων σε Ισπανία, Μεξικό και Πολωνία. Γιορτή με θρησκευτικό και κοσμικό χαρακτήρα. Η Παρέλαση των Σοφών Μάγων («Cabalgata de los Reyes Magos) είναι ένας από τους δημοφιλέστερους εορτασμούς στην Ισπανία που προσελκύει χιλιάδες τουρίστες απ’ όλο τον κόσμο. Διεξάγεται κάθε χρόνο την Παραμονή των Θεοφανίων, τα οποία στη Δυτική Χριστιανοσύνη είναι περισσότερο συνδεδεμένα με τον εορτασμό των Τριών Μάγων, του Βαλτάσαρ, του Μελχιώρ και του Γασπάρ, που οδηγημένοι από αστέρα προσήλθαν στην Βηθλεέμ για να προσκυνήσουν τον νεογέννητο Ιησού Χριστό.
Εθνική Ημέρα Σαντιγύ στις ΗΠΑ.
Εθνική Ημέρα Πουλιών στις ΗΠΑ.
Χριστιανικό Εορτολόγιο
Προ των Φώτων (Μικρός Αγιασμός, Νηστεία). Πρωτάγιαση. Την παραμονή των Θεοφανίων, νωρίς το πρωί, ψάλλεται στις εκκλησίες η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και στη συνέχεια η ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού, που ονομάζεται και Πρώτος Αγιασμός, Πρωτάγιαση ή Μικρός Αγιασμός...
Ορθόδοξη Εκκλησία
Αγίων μαρτύρων Θεοπέμπτου και Θεωνά
Συγκλητικής Οσίας
Οσίου Γρηγορίου
Οσίου Φωστηρίου
Αγίου μάρτυρος Σαϊς
Αγίου μάρτυρος Θεοείδου
Οσίας Δομνίνας
Οσίας Τατιανής
Οσίου Δωροθέου
Οσιομάρτυρος Ρωμανού
Οσίου Θεοφάνους του εγκλείστου
Καθολική Εκκλησία
Αγίου Ιωάννη (Νιούμαν)
Συμεών του Στυλίτη
Αγίου Τελεσφόρου, 7ου Πάπα Ρώμης, ελληνικής καταγωγής.
Σαν σήμερα, 5 Ιανουαρίου…
469 π.Χ. Γεννήθηκε ο αθηναίος φιλόσοφος, Σωκράτης (Μια άλλη εκδοχή θέλει να γεννήθηκε στις 4 Ιουνίου)
1477 Μάχη του Νανσύ: Ο στρατός του Κάρολου του ισχυρού, Δούκα της Βουργουνδίας αποτυγχάνει να καταλάβει το Νανσύ. Ηττάται από τις δυνάμεις Ελβετίας και Λωρραίνης. Ο ίδιος ο Κάρολος σκοτώνεται στη μάχη.
1500 Ο Λουδοβίκος Σφόρτσα καταλαμβάνει το Μιλάνο.
1589 Πέθανε η βασίλισσα της Γαλλίας, Αικατερίνη των Μεδίκων
1592 Γεννήθηκε ο μαχαραγιάς, Σαχ Τζαχάν, που έχτισε το μαυσωλείο Ταζ Μαχάλ στη μνήμη της νεκρής γυναίκας του
1639 Γεννήθηκε ο Ότο Βίλχελμ φον Κένιξμαρκ. Γερμανός ευγενής, στρατιωτικός, πολιτικός και διπλωμάτης, ο οποίος ευθύνεται για τις ανεπανόρθωτες ζημιές που υπέστη η Ακρόπολη κατά τη διάρκεια του ΣΤ' Ενετοτουρκικού Πολέμου, και οι οποίες αποδίδονται στον επικεφαλής των Ενετικών δυνάμεων Φραντσέσκο Μοροζίνι.
1643 Καταγράφεται το πρώτο διαζύγιο στην ιστορία της Αμερικής. Το δικαστήριο της Μασαχουσέτης βγάζει το διαζύγιο υπέρ της Αν Κλαρκ, επειδή ο σύζυγός της Ντένις την απατούσε και είχε εγκαταλείψει τη συζυγική εστία.
1655 Πέθανε ο Πάπας της Ρώμης, Ιννοκέντιος Ι’
1668 Ο Μεθόδιος Γ΄ εκλέγεται Οικουμενικός Πατριάρχης.
1781 Αμερικανική Επανάσταση: Βρετανικές ναυτικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον Μπένεντικτ Άρνολντ, καίνε το Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια.
1809 Με τη Συνθήκη των Δαρδανελίων λήγει ο αγγλοτουρκικός πόλεμος του 1807–1809. Η συνθήκη διασφάλιζε ενισχυμένα οικονομικά προνόμια για τη Βρετανία με αντάλλαγμα την προάσπιση της ακεραιότητας της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Προέβλεπε τέλος την απαγόρευση διάπλου από τα Στενά οποιουδήποτε πολεμικού πλοίου.
1822 Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, γιος του Πετρόμπεη, επικεφαλής περίπου 600 Μανιατών, αποβιβάζεται στο Αλιβέρι και αναλαμβάνει την ηγεσία της Επανάστασης στην Εύβοια για την απελευθέρωση της Καρύστου.
1825 Ο συγγραφέας Αλέξανδρος Δουμάς συμμετέχει για πρώτη φορά σε μονομαχία, κατά τη διάρκεια της οποίας δεν τραυματίζεται σχεδόν καθόλου. Το μόνο που χάνει είναι το… παντελόνι του, το οποίο θα πέσει κατά τη διάρκεια της μονομαχίας.
1837 Με ψήφισμά του, ο Δήμος Αθηναίων ζητά από τον βασιλιά Όθωνα την παροχή Συντάγματος.
1855 Γεννήθηκε ο Αμερικανός εφευρέτης του ξυραφιού με λεπίδα ασφαλείας και ιδρυτής της βιομηχανίας ξυριστικών ειδών «Gillette», Κινγκ Καμπ Ζιλέτ
1867 Γεννήθηκε ο πολιτικός, που διετέλεσε και πρωθυπουργός, Δημήτριος Γούναρης, ένας από τους 6 που εκτελέστηκαν ως πρωταίτιοι της μικρασιατικής καταστροφής
1875 Ανοίγει τις πύλες της η Όπερα των Παρισίων.
1876 Γεννιέται ο Κόνραντ Αντενάουερ. Γερμανός πολιτικός, καγκελάριος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
1889 Η λέξη χάμπουργκερ εμφανίζεται για πρώτη φορά στην εφημερίδα της Ουάσινγκτον Walla Walla Union.
1895 Ο Γάλλος αξιωματικός Άλφρεντ Ντρέιφους καθαιρείται ατιμωτικά από το αξίωμά του, στον περίβολο της Στρατιωτικής Σχολής με θραύση του ξίφους του και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη στο Νησί του Διαβόλου, σε μία από τις μεγαλύτερες δικαστικές πλάνες
1900 Ηλεκτροφωτίζεται ο Πειραιάς, καθώς μπαίνει σε λειτουργία το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό Πελοποννήσου.
1910 Πέθανε ο Γάλλος μαθηματικός και οικονομολόγος, Λεόν Βαλράς
1913 Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος: Η Ναυμαχία της Λήμνου: Τρία ελληνικά θωρηκτά και οκτώ αντιτορπιλικά, με επικεφαλής το θρυλικό θωρηκτό Αβέρωφ, καταναυμαχούν τον τουρκικό στόλο και τον αναγκάζουν να κρυφτεί οριστικά στα Στενά. Οι Τούρκοι μετρούν μεγάλες υλικές και ανθρώπινες απώλειες, ενώ από την πλευρά της Ελλάδας υπάρχει μόνο ένας τραυματίας.
1914 Η αυτοκινητοβιομηχανία Ford ανακοινώνει εβδομάδα πέντε εργάσιμων ημερών, εφαρμογή οκταώρου κι ελάχιστο ημερομίσθιο πέντε δολαρίων για τους εργαζομένους της
1919 Στη Γερμανία, ιδρύεται το κόμμα των Ναζί, με την αρχική ονομασία Κόμμα Γερμανών Εργατών, από έναν κλειδαρά, τον Αντον Ντρέξλερ, έναν πολιτικό μηχανικό, το Γκότφριντ Φέντερ και ένα θεατρικό συγγραφέα, το Ντίτριχ Εκαρτ. Αργότερα θα πάρει το όνομα Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα των Γερμανών Εργατών (NSDAP). Το 54ο μέλος του κόμματος που θα γραφτεί είναι ο άσημος, τότε, Αδόλφος Χίτλερ που το 1923 θα αναλάβει την αρχηγία του.
1919 Ξεσπά στο Βερολίνο η εξέγερση των «Σπαρτακιστών», με σκοπό την εγκαθίδρυση κομμουνιστικής διακυβέρνησης στο πρότυπο της Σοβιετικής Ένωσης. Θα λήξει βουτηγμένη στο αίμα, μια εβδομάδα αργότερα, ενώ οι αρχηγοί της Ρόζα Λούξεμπουργκ και Καρλ Λίμπκνεχτ θα δολοφονηθούν.
1926 Ο Θ. Πάγκαλος αυτοανακηρύσσεται δικτάτορας της Ελλάδας μετά το πραξικόπημα τον προηγούμενο Ιούνη. Ανατράπηκε τον Αύγουστο του 1926.
1929 Μεγάλη πυρκαγιά στο κέντρο του Πειραιά καταστρέφει εκατοντάδες επιχειρήσεις, προκαλώντας ζημιές 20 εκατομμυρίων δραχμών.
1930 Η σοβιετική κυβέρνηση δημιουργεί γεωργικούς παραγωγικούς συνεταιρισμούς, τα περιβόητα «κολχόζ».
1931 Γεννήθηκε ο Αμερικανός ηθοποιός, Ρόμπερτ Ντιβάλ
1932 Γεννήθηκε ο Ιταλός συγγραφέας και πανεπιστημιακός, Ουμπέρτο Έκο. Διάσημος ιταλός μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και σημειολόγος. Έγινε παγκόσμια γνωστός το 1980 με το πρώτο του μυθιστόρημα «Το όνομα του Ρόδου», που μεταφράστηκε σε 43 γλώσσες (και στα ελληνικά) και πούλησε περισσότερα από 10 εκατομμύρια αντίτυπα. Το επιστημονικό του έργο ήταν αφιερωμένο στη θεωρία της λογοτεχνίας, στην εξέλιξη των συγχρόνων κοινωνιών και στις σχέσεις ανάμεσα στην πρωτοποριακή τέχνη και το φαινόμενο της μαζικής επικοινωνίας.
1933 Αρχίζει η κατασκευή της περίφημης γέφυρας Γκόλντεν Γκέιτ, στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ.
1938 Γεννήθηκε ο βασιλιάς της Ισπανίας, Χουάν Κάρλος
1939 Η Αμέλια Έρχαρτ, η πρώτη γυναίκα αεροπόρος, κηρύσσεται νεκρή. Ηταν αγνοούμενη από τις 2 Ιουλίου 1937. Αμερικανίδα πιλότος, η πρώτη γυναίκα που διέσχισε μόνη της τον Ατλαντικό.
1940 Λαμβάνει χώρα η πρώτη επίδειξη του ραδιοφώνου στα FM των ΗΠΑ.5 πειραματικοί ραδιοσταθμοί καταφέρνουν να εκπέμψουν σε ραδιοφωνικό δίκτυο στα FM, κατά μήκος 5 πολιτειών. Η ενέργεια αυτή θεωρείται η πρεμιέρα της ευρείας χρήσης των FM στη ραδιοφωνία.
1941 Τα ελληνικά αντιτορπιλικά «Βασίλισσα Όλγα», «Βασιλεύς Γεώργιος», «Σπέτσες», «Ψαρά» και «Κουντουριώτης» περνούν από το στενό του Οτράντο, που ελέγχεται από τον ιταλικό στόλο, και βομβαρδίζουν τις ιταλικές θέσεις του κόλπου του Αυλώνα.
1942 Οι πολωνικές κομμουνιστικές οργανώσεις ενώνονται και συγκροτούν το Εργατικό Κόμμα Πολωνίας.
1943 Η εντεκάχρονη Ελίζαμπεθ Τέιλορ υπογράφει το πρώτο της συμβόλαιο με την εταιρία παραγωγής MGM και γυρνά την πρώτη της ταινία “Lassie Come Home”.
1944 Η London Daily Mail γίνεται η πρώτη υπερωκεάνια εφημερίδα.
1946 Γεννήθηκε η Νταϊάν Κίτον. Αμερικανίδα ηθοποιός και σκηνοθέτιδα, με πολλές σημαντικές ταινίες και ένα Όσκαρ α’ γυναικείου ρόλου στο ενεργητικό της.
1948 Η Γουόρντερ Μπρος γυρίζει για πρώτη φορά έγχρωμα επίκαιρα. Είναι ο τελικός του «Ρόουζ Μπόουλ».
1949 Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, ανακοινώνει το Fair Deal (Δίκαιη Πράξη), το οποίο αναφέρεται στην κοινωνική ασφάλιση, στην αύξηση του βασικού μισθού και στη δημιουργία υποδομών, όπως ηλεκτρισμός, αντιπλημμυρικά έργα κ.λ.π.
1950 Στην Ελλάδα, αποκαλύπτεται σκάνδαλο μεταφοράς καυσίμων, που εμπλέκει στελέχη του Λαϊκού Κόμματος.
1959 Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, αφού εγκαταλείπει το Λαϊκό Κόμμα, εισέρχεται στην κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή ως αντιπρόεδρος.
1964 Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας συναντά τον Πάπα Παύλο ΣΤ’ στο Όρος των Ελαιών. Είναι η πρώτη συνάντηση των προκαθημένων των δύο Εκκλησιών από την εποχή της Συνόδου Φεράρας — Φλωρεντίας το 1438.
1968 Ο Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ διαδέχεται τον Αντονίν Νοβότνιν στην προεδρία του Κομουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας. Θα πάρει φιλελεύθερα μέτρα, που θα οδηγήσουν τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου στην εισβολή των στρατιωτικών και την «εκπαραθύρωσή» του. (Άνοιξη της Πράγας).
1970 Πέθανε ο νομπελίστας Γερμανός μαθηματικός και φυσικός, Μαξ Μπορν. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους της κβαντομηχανικής, βραβευμένος με Νόμπελ Φυσικής.
1971 Η μαύρη κομμουνίστρια Άντζελα Ντέιβις, στέλεχος του ΚΚ ΗΠΑ, παραπέμπεται ενώπιον δικαστηρίου της Καλιφόρνια, κατηγορούμενη για συμμετοχή σε φόνο, απαγωγή και συνωμοσία. Η ίδια, από την πρώτη στιγμή, κάνει λόγο για πολιτική σκευωρία. Η Ντέιβις ήταν ήδη φυλακισμένη αρκετούς μήνες, ενώ όταν συνελήφθη ο ίδιος ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρ. Νίξον είχε συγχαρεί το FBI για την επιτυχία του απέναντι σε αυτή την «επικίνδυνη τρομοκράτισσα Άντζελα Ντέιβις». Τελικά το κατηγορητήριο θα καταρρεύσει και η Ντέιβις θα αφεθεί ελεύθερη.
1972 Ο Βασίλειος Λυμπέρης πυρπολεί την οικία της εν διαστάσει συζύγου του, προκαλώντας το θάνατο αυτής, της μητέρας της και των δύο παιδιών του, ηλικίας δυόμιση κι ενός έτους. Θα καταδικασθεί σε θάνατο και θα εκτελεσθεί. Ήταν η τελευταία εκτέλεση θανατικής ποινής.
1972 Γεννήθηκε ο Σάκης Ρουβάς, έλληνας τραγουδιστής.
1974 Περίπου 500 κάτοικοι του Καματερού προβάλλουν σθεναρή αντίσταση στα συνεργεία του υπουργείου Δημοσίων Έργων της Χούντας που επιχείρησαν να κατεδαφίσουν τα εκτός σχεδίου πόλεως σπίτια τους.
1979 Πεθαίνει ο κορυφαίος μουσικός της τζαζ Τσαρλς Μίνγκους.
1980 Η εταιρία Hewlett-Packard ανακοινώνει την κυκλοφορία του πρώτου PC.
1981 Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου, η ηγεσία των ΚΚΕ και ΚΚΕ (εσ.) και ο Γεώργιος Μαύρος δεν συμμετέχουν στην επίσημη τελετή της ένταξης της χώρας μας στην ΕΟΚ.
1998 Βάνδαλοι αποκεφαλίζουν τη «Μικρή Νεράιδα», το σύμβολο της Κοπεγχάγης.
2002 Με υπόμνημά του, ο έκπτωτος μονάρχης Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ αξιώνει από το ελληνικό δημόσιο πάνω από 190 δισ. δραχμές, ζητώντας επιπλέον αποζημιώσεις για “οδύνη και ταπείνωση”, εκτός των απαιτήσεών του για κινητή και ακίνητη περιουσία. Συγνώμη και όχι αποζημίωση θα πρέπει να ζητήσει ο έκπτωτος μονάρχης, απαντά η κυβέρνηση.
2005 Οι επιστήμονες ανακαλύπτουν τον μεγαλύτερο πλανήτη — νάνο του ηλιακού μας συστήματος, την Έρις.
2009 O Λίον Πανέτα, πρώην προσωπάρχης στο Λευκό Οίκο επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον, διορίζεται νέος αρχηγός της CIA από τον Μπαράκ Ομπάμα.
2009 Η τρομοκρατική οργάνωση Επαναστατικός Αγώνας εξαπολύει επίθεση με καλάσνικοφ εναντίον αστυνομικών της διμοιρίας Α‑542 στο υπουργείο Πολιτισμού. Από την επίθεση τραυματίζεται ο Διαμαντής Ματζούνης.
2014 Πέθανε ο Εουσέμπιο (ντα Σίλβα Φερέιρα), ποδοσφαιριστής από τη Μοζαμβίκη, που με τη φανέλα της Μπενφίκα και της Εθνικής Πορτογαλίας έγραψε χρυσές σελίδες στην ιστορία του αθλήματος. (Γεν. 25/1/1942)