Αρμενίζοντας στο κέντρο των Κυκλάδων
ΑΡΜΕΝΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
Μέσα στην Ιστορία οι θαλασσινοί δρόμοι αλλάζουν, ανάλογα με τις γεωπολιτικές και οικονομικές αλλαγές. Κάποιοι διατηρούνται για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και άλλοι για λιγότερα. Από τον 11ο ήδη αιώνα, όταν οι Ιταλικές ναυτικές πόλεις (Βενετία, Γένοβα, Πίζα κι Αμάλφι) ξανοίχτηκαν προς την Ανατολή δημιουργήθηκαν δυο μεγάλοι θαλασσινοί δρόμοι:
(α) Τσιρίγο – Κέα – Κάβο Ντόρο – Βόρειο Αιγαίο (Βόλος, Θεσσαλονίκη, Μυτιλήνη, Δαρδανέλλια), και
(β) Τσιρίγο – Σίφνος – Σύρος – Κανάλι Τσικνιά – Χίος (Σμύρνη – Scala Nova [Kusadesi]).
Και οι δύο δρόμοι είχαν τις δυσκολίες τους.
Το κανάλι του Κάβο Ντόρο βγάζει πολύ ισχυρά ρεύματα και ανέμους.
Αντίθετα το κανάλι του Τσικνιά βγάζει ισχυρούς ανέμους, πλην τα ρεύματα είναι πιο ήπια. Εκείνος που διασχίζει το κανάλι του Τσικνιά αντιμετωπίζει την επικίνδυνη βραχονησίδα Λανάτα (6 μίλια από τη Σύρο προς τη Ρήνεια), η οποία σήμερα φωτίζεται. Το κανάλι του Τσικνιά φωτίζεται από τους φάρους Αρμενιστής (Μύκονος 1890) και Λιβάδα (Τήνος, 1910). Τα ατμόπλοια που έκαναν τη γραμμή Πειραιάς –Σύρος – Πάρος – Νάξος - Ικαρία – Σάμος είχαν πρόβλημα με τις βραχονησίδες Μέρμηγκας –σχεδόν στα μισά Σύρας – Πάρου-, Χταπόδια (Μύκονος) και Μπούβες (μεταξύ Μυκόνου και Ικαριάς), οι αρχαίοι Μελάντιοι σκόπελοι. Στο Μπογάζι Πάρου –Νάξου υπάρχουν οι επικίνδυνες βραχονησίδες Αμαρίδες, απέναντι από το ακρωτήριο Κράτζι της Πάρου, οι οποίες δημιουργούν πρόβλημα στα πλοία που ταξιδεύουν για Ίο – Σαντορίνη. Να σημειωθεί ότι από το Μπουγάζι της Παροναξίας περνούσαν τα πλοία που διέσχιζαν το Αιγαίο από (και προς) Κρήτη (ο Θησέας, οι Σαρακηνοί το 904, οι Βυζαντινοί το 960, κ.λπ.). Βλέπουμε, λοιπόν, τον κομβικό ρόλο του κεντρικού πυρήνα των Κυκλάδων στη ναυσιπλοΐα.
από τον Κώστα Δανούση, Ιστορικό και Ερευνητή.