Σαν σήμερα, 8 Φεβρουαρίου

Γιορτάζουν

  • Θεόδωρος

  • Θεοδώρα

Επέτειοι και Λοιπές Εορτές

  • Ημέρα του Σλοβενικού Πολιτισμού στην Σλοβενία, προς τιμήν του εθνικού ποιητή της χώρας, Φραντσέ Πρεσέρεν (1800-1849).

  • Ημέρα της Ρωσικής Επιστήμης στην Ρωσία.

  • Ημέρα της Πολεμικής Αεροπορίας στο Ιράν.

  • Εθνική Ημέρα Πονόδοντου στις ΗΠΑ.

Χριστιανικό Εορτολόγιο

Ορθόδοξη Εκκλησία

  • Αγίου μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Στρατηλάτου. Μεγαλομάρτυρας της Χριστιανικής Εκκλησίας, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 8 Φεβρουαρίου. Την ημέρα αυτή έχει την ονομαστική του εορτή ο Θεόδωρος και η Θεοδώρα, αν και η πλειονότητά τους γιορτάζει την ημέρα της ανάμνησης του θαύματος των κολλύβων, που αποδίδεται στον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα (20 Μαρτίου 2021). Ο Θεόδωρος ήταν ρωμαίος στρατιωτικός επί Λικινίου (308-324). Καταγόταν από τα Ευχάιτα κι έζησε στην Ηράκλεια του Πόντου. Πιστός χριστιανός, καθαιρέθηκε από το αξίωμά του, βασανίστηκε και αποκεφαλίστηκε, όταν τεμάχισε χρυσά και αργυρά αγάλματα και τα μοίρασε στους φτωχούς.

  • Αγίου προφήτου Ζαχαρίου.

  • Αγίων μαρτύρων Μαρθας και Μαρίας.

  • Αγίου οσιομάρτυρος Λυκαρίωνος.

  • Αγίων μαρτύρων Νικηφόρου και Στεφάνου.

  • Αγίου μάρτυρος Περγέτου.

  • Αγίου Αγαθαγγέλου.

  • Οσίων Φιλαδέλφου και Πολυκάρπου.

  • Αγίου Σάββα, αρχιεπισκόπου Σερβίας.

  • Οσίου Μακαρίου, επισκόπου Παφου.

Καθολική Εκκλησία

  • Αγίου Ιερώνυμου Εμιλιάνι, προστάτη των ορφανών και των εγκαταλελειμμένων παιδιών

  • Αγίου Γιουβεντίου.

  • Αγίου Μεγγόλδου, προστάτη των Βέλγων αρτοποιών.

  • Αγίου Στεφάνου εκ Γαλλίας.

Είπαν…

Πίστη είναι η ακλόνητη πεποίθηση για κάτι, για το οποίο δεν υπάρχει απόδειξη

Μπέρντραλντ Ράσελ

Σαν σήμερα, 8 Φεβρουαρίου

Τι έγινε, σαν σήμερα 8 Φεβρουαρίου, στην Ελλάδα και τον Κόσμο

  • 421 Ο Κωνστάντιος Γ΄ γίνεται συναυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

  • 1405 Γεννήθηκε ο Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος. Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, που έπεσε ηρωικά μαχόμενος τις ορδές του σουλτάνου Μωάμεθ Β’ στις 29 Μαΐου 1453. Με τον θάνατό του έγραψε την τελευταία σελίδα της χιλιόχρονης ιστορίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και πέρασε στη σφαίρα του θρύλου. Όταν μεγάλωσε παρέμεινε για μικρό διάστημα στην Ταυρική (σημερινή Κριμαία) και στη συνέχεια πήγε στην Πελοπόννησο, όπου με τους αδελφούς του Θωμά και Θεόδωρο ανέλαβαν τη διοίκηση του Δεσποτάτου του Μωρέος ή Μυστρά και ολοκλήρωσαν την ανάκτηση των φραγκοκρατούμενων περιοχών. Η σύγκρουση με τους δύο αδελφούς του τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη και να τεθεί στη διάθεση του αδελφού του Ιωάννη Η’ Παλαιολόγου, που βρισκόταν στο θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μετά το θάνατο του πατέρα τους το 1425. Αντικατέστησε για λίγο τον αδελφό του στο θρόνο, όταν ο Ιωάννης μετέβη στην Ιταλία για να λάβει μέρος στη Σύνοδο Φεράρας - Φλωρεντίας, που αποσκοπούσε στην επανένωση των εκκλησιών, μετά το Σχίσμα του 1054. Μετά την αποτυχία της Συνόδου, λόγω του ανθενωτικού κλίματος που επικρατούσε στον ορθόδοξο κόσμο, και την άφιξη του αυτοκράτορα στην Πόλη (1 Φεβρουαρίου 1440), ο Κωνσταντίνος επέστρεψε και πάλι στην Πελοπόννησο και αφιέρωσε τις προσπάθειές του στην αναδιοργάνωση του δεσποτάτου. Μετά τον θάνατο του Ιωάννη, ο Κωνσταντίνος ανέλαβε τις τύχες της αυτοκρατορίας στις 6 Ιανουαρίου 1449, έχοντας επίγνωση της απελπιστικής πολιτικής και στρατιωτικής κατάστασης που βρισκόταν η αυτοκρατορία. Οι Οθωμανοί Τούρκοι περιέσφιγγαν όλο και περισσότερο τον κλοιό γύρω από τη Βασιλεύουσα και ο νέος σουλτάνος Μωάμεθ Β’ είχε βάλει σκοπό της ζωής του την κατάληψη της Πόλης. Έτσι, στις 15 Απριλίου 1453 άρχισε η τρίτη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, που κατέληξε στην άλωσή της το πρωί της 29ης Μαΐου 1453. Ό Κωνσταντίνος προαισθανόμενος το τέλος του πήγε στην Αγία Σοφία και μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων. Κατόπιν αποχαιρέτησε τους δικούς του κι έλαβε θέση μάχης με τους λιγοστούς στρατιώτες του. Αλλά από μία πύλη, την Κερκόπορτα, που λησμονήθηκε ανοιχτή, μπήκαν μέσα οι Τούρκοι και άρχισαν μια τρομερή σφαγή. Ο αυτοκράτορας πολέμησε γενναία ως απλός στρατιώτης, αλλά οι Οθωμανοί υπερείχαν συντριπτικά και ο Κωνσταντίνος έπεσε νεκρός, αφού προηγουμένως ζήτησε από κάποιο χριστιανό να τον θανατώσει. Μετά την άλωση της Πόλης, οι κατακτητές με εντολή του Μωάμεθ αναζήτησαν το πτώμα του Κωνσταντίνου και το έθαψαν με βασιλικές τιμές, χωρίς όμως να γίνει γνωστός ο τόπος της ταφής του. Οι υπόδουλοι πια Έλληνες δεν θέλησαν να πιστέψουν τον χαμό του Κωνσταντίνου. Τον φαντάζονταν όχι νεκρό, αλλά μαρμαρωμένο, έτοιμο να ξυπνήσει και «να κυνηγήσει πάλι τούς Τούρκους, ως την Κόκκινη Μηλιά». Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος δεν άφησε απογόνους, παρά τους δύο γάμους του. Την 1η Ιουλίου 1428 νυμφεύτηκε τη Μανταλένα Τόκο, κόρη του άρχοντα της Ζακύνθου Λεονάρντο Τόκο, η οποία πέθανε πάνω στη γέννα, όπως και η δεύτερη σύζυγός του Κατερίνα Γκατιλούζιο, κόρη του άρχοντα της Μυτιλήνης Ντορίνο Γκατιλούζιο, την οποία παντρεύτηκε στις 27 Ιουλίου 1441.

  • 1575 Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο του Λέιντεν, το παλαιότερο στην Ολλανδία.

  • 1587 Η Μαρία Α΄ της Σκωτίας εκτελείται με την κατηγορία ότι συμμετείχε στη συνωμοσία του Μπάμπιγκτον με σκοπό τη δολοφονία της ξαδέλφης της, βασίλισσας Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας.

  • 1600 Η Ιερά Εξέταση καταδικάζει σε θάνατο δια της πυράς τον φιλόσοφο Τζορντάνο Μπρούνο, γιατί υποστήριζε την ηλιοκεντρική θεωρία του Κοπέρνικου.

  • 1692 Ένας γιατρός στο Σάλεμ της Μασαχουσέτης αποφαίνεται ότι τρία κορίτσια έχουν κυριευτεί από το Σατανά και εξασκούν τη μαγεία. Η διαπίστωση αυτή θα οδηγήσει αργότερα στο «Κυνήγι Μαγισσών του Σάλεμ», όπως έμεινε στην ιστορία. Τον κρύο χειμώνα του 1692, στο Σάλεμ της Μασαχουσέτης, δύο κορίτσια, η κόρη του αιδεσιμότατου Σάμιουελ Πάρις, Μπέτι, και η κηδεμονευομένη του, Άμπιγκειλ Ουίλιαμς, άρχισαν να παρουσιάζουν περίεργη συμπεριφορά. Μιλούσαν παράξενα, κρύβονταν κάτω από πράγματα και σέρνονταν στο πάτωμα. Κανένας γιατρός δεν μπορούσε να εξηγήσει τα συμπτώματα, μέχρι που ένας εξ αυτών απεφάνθη στις 8 Φεβρουαρίου ότι τα κορίτσια ήταν δαιμονισμένα. Έτσι ο πάτερ Σάμιουελ και άλλοι ευλαβείς συμπολίτες του άρχισαν να πιέζουν τα δύο κορίτσια -και άλλα παιδιά που αργότερα παρουσίασαν ανάλογη συμπεριφορά- να κατονομάσουν τους ανθρώπους που τους οδήγησαν στα μονοπάτια του διαβόλου. Οι τρεις πρώτες γυναίκες που κατηγορήθηκαν ήταν η Σάρα Γκουντ, η Σάρα Όσμπορν και η Τιτούμπα. Η Σάρα Γκουντ ήταν επαίτης, κόρη ενός γάλλου ξενοδόχου, που αυτοκτόνησε όταν η ίδια ήταν έφηβη ακόμα. Η Σάρα Όσμπορν ήταν μία κατάκοιτη ηλικιωμένη γυναίκα, που άρπαξε την περιουσία του πρώτου συζύγου της από τα παιδιά του και την έδωσε στον δεύτερο σύζυγό της. Η Τιτούμπα ήταν η ινδιάνα σκλάβα του αιδεσιμότατου Σάμιουελ Πάρις. Οι τρεις αυτές γυναίκες κατηγορήθηκαν για μαγεία και την 1η Μαρτίου οδηγήθηκαν στη φυλακή. Ακολούθησαν δεκάδες ακόμα, και καθώς οι φυλακές του Σάλεμ, της Βοστόνης και των γύρω περιοχών γέμιζαν σιγά - σιγά, προέκυψε ένα νέο πρόβλημα: Λόγω της έλλειψης νομοθετικού πλαισίου, όλοι αυτοί οι κρατούμενοι δεν ήταν δυνατόν να δικαστούν. Τη λύση έδωσε στα τέλη Μαΐου ο βασιλικός κυβερνήτης της Μασαχουσέτης, σερ Ουίλιαμ Φιπς, αποφασίζοντας τη συγκρότηση ενός ειδικού δικαστηρίου για την περίπτωση. Στο μεταξύ, η Σάρα Όσμπορν είχε πεθάνει, η Σάρα Γκουντ είχε γεννήσει ένα κοριτσάκι, ενώ ο αριθμός των υπόδικων είχε φτάσει τους 80, πολλοί από τους οποίους είχαν αρρωστήσει. Με συνοπτικές διαδικασίες, όλοι οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Μόνο όσοι παραδέχτηκαν την ενοχή τους και κατέδωσαν άλλους, γλίτωσαν την εκτέλεση. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού απαγχονίστηκαν συνολικά 19 άτομα, μεταξύ των οποίων ένας σεβαστός υπουργός κι ένας πρώην αστυνομικός που αρνήθηκε να συνεχίσει τις συλλήψεις υποτιθέμενων μαγισσών. Από αυτούς, μόνον οι έξι ήταν άνδρες. Οι δίκες μαγισσών είχαν σημαντικές επιπτώσεις σ' όλη την περιοχή. Οι σοδειές αφέθηκαν στα χωράφια και τα ζώα χωρίς φροντίδα, όσοι φοβούνταν μήπως συλληφθούν εγκατέλειψαν την περιοχή με τα υπάρχοντά τους και κατέφυγαν στη Νέα Υόρκη, το εμπόριο οπισθοδρόμησε, ενώ υπήρχαν και πληροφορίες ότι οι Ινδιάνοι ετοιμάζονταν να εξεγερθούν. Οι δίκες σταμάτησαν στις 3 Οκτωβρίου του 1692, με απόφαση του κυβερνήτη της Μασαχουσέτης, μετά από έφεση ομάδας κληρικών από τη Βοστόνη. Ωστόσο, όσοι είχαν ήδη φυλακιστεί δεν αφέθηκαν ελεύθεροι πριν από την επόμενη άνοιξη.

  • 1828 Με διάταγμα του Ιωάννη Καποδίστρια καθορίζονται οι ισοτιμίες των ξένων νομισμάτων με το γρόσι, το οποίο αποτελεί ακόμη το κύριο νόμισμα συναλλαγών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το διάταγμα, με το οποίο η κυβέρνηση προσπαθεί να πατάξει την αισχροκέρδεια, μία λίρα στερλίνα ισοδυναμεί με 73 γρόσια κι ένα γαλλικό πεντόφραγκο με 13,30 γρόσια.

  • 1828 Γεννήθηκε ο Ιούλιος Βερν, Γάλλος μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, ιδιαίτερα γνωστός για τα περιπετειώδη μυθιστορήματά του και τη βαθιά επιρροή του στο λογοτεχνικό είδος της επιστημονικής φαντασίας (της οποίας θεωρείται και “πατέρας” της). Περισσότερο γνωστός από τα Ταξίδι στο Κέντρο της Γης (1864), 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα (1870) και Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες (1873). Ο Βερν έγραφε για αεροπορικά και διαστημικά ταξίδια πριν εφευρεθούν πρακτικά τα αεροπλάνα και πριν επινοηθούν τα μέσα ενός διαστημικού ταξιδιού. Είναι ο δεύτερος πιο μεταφρασμένος συγγραφέας στον κόσμο (μετά την Αγκάθα Κρίστι). Πολλά βιβλία του γυρίστηκαν σε κινηματογραφικές ταινίες, κινούμενα σχέδια και τηλεοπτικές σειρές

  • 1833 Με Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα, αντικαθίσταται ο Φοίνικας, η πρώτη νομισματική μονάδα της σύγχρονης Ελλάδας, με την Δραχμή. Ο φοίνικας, η δραχμή και το ευρώ είναι τα τρία νομίσματα (νομισματικές μονάδες), που κυκλοφόρησαν διαδοχικά από τη σύσταση του ελληνικού κράτους

  • 1837 Πέθανε ο Αλεξάντρ Πούσκιν: Ο μεγαλύτερος ποιητής που ανέδειξε η Ρωσία. Ρώσος ποιητής, δραματουργός και πεζογράφος. Θεωρείται ο μεγαλύτερος ποιητής που ανέδειξε η Ρωσία και ο θεμελιωτής της σύγχρονης ρωσικής λογοτεχνίας.

  • 1879 Ο Σάντφορντ Φλέµινγκ προτείνει για πρώτη φορά την υιοθέτηση παγκόσμιας ώρας σε μία συνάντηση του Βασιλικού Καναδικού Ινστιτούτου.

  • 1904 Ο ιαπωνικός στόλος επιτίθεται στη ρωσική ναυτική βάση του Πορτ Άρθρουρ σηματοδοτώντας την έναρξη του Ρώσο — ιαπωνικού πολέμου, ο οποίος διήρκεσε έως τις 5 Σεπτεμβρίου 1905 με νίκη των Ιαπώνων και επέδρασε καταλυτικά στη ρωσική επανάσταση του 1905 («γενική δοκιμή», κατά τον Β. Ι. Λένιν, της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης του 1917)

  • 1912 O Εμμανουήλ Αργυρόπουλος γίνεται ο πρώτος Ελληνας αεροπόρος, πετώντας με ένα αεροσκάφος «Νιούπορτ» 50 ίππων. Στη δεύτερη πτήση, που εκτέλεσε ο Αργυρόπουλος την ίδια μέρα, πέταξε με τον τότε πρωθυπουργό της χώρας, Ελευθέριο Βενιζέλο.

  • 1913 Γεννήθηκε η Δανάη Στρατηγοπούλου: Το αηδόνι του Αττίκ. Τραγουδίστρια, τραγουδοποιός, δημοσιογράφος, ποιήτρια, συγγραφέας, καθηγήτρια λαογραφίας και φωνητικής μουσικής, που έμεινε στην ιστορία ως το «αηδόνι του Αττίκ». Πέρασε τα παιδικά της χρόνια στη Γαλλία. Γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο για να σπουδάσει οικονομικά και πολιτικές επιστήμες, αλλά το μεγάλο πάθος της ήταν η μουσική. Ασχολήθηκε από πολύ νωρίς με το ελαφρό τραγούδι και σπούδασε ορθοφωνία και φωνητική μουσική. Το 1935 άρχισε τη συνεργασία της με τον Αττίκ, όταν τον ακολούθησε ως δημοσιογράφος σε μία περιοδεία του στην Αίγυπτο. «Πήγα δημοσιογραφίσκη -κατά το παιδίσκη- και γύρισα επαγγελματίας τραγουδίστρια» είπε σε μια συνέντευξή της. Η συνεργασία Αττίκ - Δανάης άφησε εποχή. «Με κιθάρα να τα λέει η Δανάη και κάθε πέτρα να πονάει», έλεγε ο Αττίκ για το «αηδόνι» των τραγουδιών του. Τραγούδησε όλους σχεδόν τους συνθέτες της εποχής, από τον Χαιρόπουλο μέχρι τον Γιαννίδη, αλλά ξεχώρισε ως ερμηνεύτρια του Αττίκ και με τη μοναδική βελούδινη φωνή της ταυτίστηκε με τις μεγάλες στιγμές του: «Ας ερχόσουν για λίγο», «Τ' οργανάκι», «Μαραμένα τα γιούλια», «Άδικα πήγαν τα νιάτα μου», «Της μιας δραχμής τα γιασεμιά». Την περίοδο της Κατοχής, ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δράση, που την οδήγησε στις φυλακές Αβέρωφ. Ενταγμένη στο ΕΑΜ, έκρυβε συναγωνιστές της, οργάνωνε συσσίτια, τραγουδούσε στα νοσοκομεία. Έγραψε περισσότερα από 300 τραγούδια, πολλά σε στίχους δικούς της και πολλά βιβλία, ενώ ασχολήθηκε και με μεταφράσεις. Μεταξύ άλλων, μετέφρασε ελληνικά δημοτικά τραγούδια στα ισπανικά και ποιήματα στα ελληνικά του Πάμπλο Νερούδα. Την περίοδο της δικτατορίας έζησε στη Χιλή, όπου διετέλεσε καθηγήτρια φωνητικής στο Ωδείο και καθηγήτρια της ελληνικής λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο. Γνώρισε προσωπικά και μετέφρασε στα ελληνικά το μείζον έργο του Πάμπλο Νερούδα «Κάντο Χενεράλ». «Έξι μήνες τον περίμενα να γυρίσει στη Χιλή. Ήταν πολύ γοητευτικός, σχεδόν ερωτικός!» έγραψε για τη γνωριμία της με τον νομπελίστα ποιητή. Από τον γάμο της με τον Γιώργο Χαλκιαδάκη γεννήθηκε μία κόρη, η Λήδα Χαλκιαδάκη, η οποία με τον Σπύρο Βλασσόπουλο είχαν δημιουργήσει τη δεκαετία του '70 το συγκρότημα «Λήδα & Σπύρος». Η Δανάη Στρατηγοπούλου έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών στις 18 Ιανουαρίου 2009, σε ηλικία 96 ετών.

  • 1916 Ποιητές και καλλιτέχνες συναντώνται στο καμπαρέ Βολτέρος της Ζυρίχης και αποφασίζουν να ιδρύσουν το κίνημα Νταντά. Ηγετική μορφή του, ο Ρουμάνος συγγραφέας Τριστάν Τζαρά. Βασικά χαρακτηριστικά του κινήματος: 1) Αγανάκτηση για τον παραλογισμό του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, 2) Αμφισβήτηση και απέχθεια για τον σύγχρονο πολιτισμό. Απόρριψη της αστικής κουλτούρας, 3) Απαντούν πιο πολύ με την πρόκληση, παρά με τις αισθητικές ιδέες τους. Ο όρος ντανταϊσμός προήλθε από το «ντα-ντα» που κάνουν τα μωρά, μία λέξη της παιδικής γλώσσας που ουσιαστικά δεν σημαίνει τίποτα. Και αυτό ακριβώς είναι ο ντανταϊσμός... Το παράλογο, το παράδοξο, το φανταστικό. Στόχος του, το γκρέμισμα των παραδοσιακών λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών αξιών, και η αμφισβήτηση των αρχών της μοντέρνας κοινωνίας. Μια φιλοσοφία, που οι οπαδοί του κινήματος εξέφραζαν τόσο μέσα από την τέχνη, όσο και από τη στάση ζωής και τον τρόπο σκέψης του, προκαλώντας συχνά το κοινό. Η τεχνοτροπία τους, αρχικά επηρεάστηκε από τον κυβισμό και το φουτουρισμό. Έμπνευσή τους αποτελούσαν κατά κανόνα οι μηχανές, και οι ανθρώπινες φιγούρες τους θύμιζαν περισσότερο ρομπότ. Επέλεγαν στην τύχη σχήματα και εικόνες, καθώς και ετερογενή υλικά (μαλλί, ξύλο, φωτογραφίες και φωτομοντάζ, χαρτί, σκουπίδια), δημιουργώντας εφήμερα έργα που συνδύαζαν τη γλυπτική με τη ζωγραφική. Ως κίνημα, ο ντανταϊσμός έπαψε να υπάρχει από το 1924 και οι εκπρόσωποί του διοχετεύτηκαν στο σουρεαλισμό.

  • 1920 Γεννήθηκε η σταρ του Χόλιγουντ Lana Turner (Λάνα Τάρνερ)

  • 1921 Πεθαίνει ο Πιοτρ Κροπότκιν, Ρώσος πρίγκιπας, από τους σημαντικότερους θεωρητικούς του αναρχισμού.Ρώσος αναρχικός στοχαστής, ο οποίος διατύπωσε μία παραλλαγή της αναρχικής θεωρίας, γνωστής ως «αναρχο-κομουνισμός». Θεωρούσε ότι ο καπιταλισμός δημιουργούσε φτώχεια και τεχνητή σπανιότητα των αγαθών, ενώ προωθούσε την ανισότητα μεταξύ των ανθρώπων. Πίστευε σε μία κομμουνιστική κοινωνία, χωρίς κράτος, αποκεντρωμένη και βασισμένη στην αλληλοβοήθεια και την εθελοντική οργάνωση των εργατών. Αν και διακρίθηκε σε ποικίλους επιστημονικούς τομείς, από τη ζωολογία και τη γεωγραφία, ως την κοινωνιολογία και την ιστορία, περιφρόνησε την υλική επιτυχία, προς χάρη της ζωής του επαναστάτη. Ο αριστοκρατικής καταγωγής Πιοτρ Αλεξέγεβιτς Κροπότκιν (Pyotr Kropotkin) γεννήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1842 (9 Δεκεμβρίου 1842 με το Γρηγοριανό ημερολόγιο) στη Μόσχα. Ήταν γιος του πρίγκιπα του Σμολένσκ, Αλεξέι Πέτροβιτς Κροπότκιν, ο οποίος διέθετε μεγάλα τσιφλίκια και 1200 δουλοπάροικους στη δούλεψή του. Η μητέρα του ήταν κόρη Κοζάκου στρατηγού. Το 1857, σε ηλικία 14 ετών, εντάχθηκε στο επίλεκτο σώμα των Ακολούθων, το οποίο προετοίμαζε τα παιδιά της ρωσικής αριστοκρατίας για στρατιωτική καριέρα. Παρέμεινε στην Αγία Πετρούπολη, όπου έδρευε η στρατιωτική αυτή σχολή, έως το 1862, οπότε εντάχθηκε στον ρωσικό στρατό. Τα χρόνια της μαθητείας του, εκτός από τη σκληρή έως απάνθρωπη στρατιωτική εκπαίδευση, μελέτησε κατά μόνας τους Γάλλους εγκυκλοπαιδιστές και τη γαλλική ιστορία, ενώ ήρθε σε επαφή με τα φιλελεύθερα πνεύματα που έκαναν έντονη την παρουσία τους εκείνη την περίοδο στη Ρωσία. Εκτιμούσε την απόφαση του τσάρου Αλέξανδρου Β' να καταργήσει τη δουλεία το 1861, αλλά αμφισβητούσε τη «φιλελεύθερη φήμη» που τον ακολουθούσε. Από το 1862 έως το 1867 υπηρέτησε ως αξιωματικός στη Σιβηρία. Παράλληλα με τα στρατιωτικά του καθήκοντα μελέτησε την πανίδα της περιοχής και επιδόθηκε σε γεωγραφικές έρευνες. Την περίοδο της παραμονής του στη Σιβηρία μελέτησε τα βιβλία του Γάλλου αναρχικού Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν, του Άγγλου φιλελεύθερου στοχαστή Τζον Στιούαρτ Μιλ και του συμπατριώτη του διανοούμενου Αλεξάντερ Χέρτζεν, του «πατέρα του ρωσικού σοσιαλισμού», όπως αποκλήθηκε. Αυτές οι πνευματικές αναζητήσεις του, σε συνδυασμό με τις εμπειρίες του από την κατάσταση των αγροτών στη Σιβηρία, τον οδήγησαν να διακηρύξει το 1872 ότι είναι αναρχικός. Το 1867 παραιτήθηκε από τον στρατό, γεγονός που δυσαρέστησε τον πατέρα του, ο οποίος τον αποκλήρωσε. Γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης για σπουδές στα μαθηματικά και παράλληλα συνέχιζε τις γεωγραφικές του έρευνες στη Σουηδία και τη Φιλανδία, με έξοδα της Ρωσικής Γεωγραφικής Υπηρεσίας. Τα πορίσματα των ερευνών του τού εξασφάλισαν αμέσως αναγνώριση και του άνοιξαν τον δρόμο για μια λαμπρή επιστημονική καριέρα. Ωστόσο, το 1871 αρνήθηκε τη θέση του γενικού γραμματέα της Ρωσικής Γεωγραφικής Εταιρείας και αφού αποποιήθηκε τον τίτλο του πρίγκιπα, που κατείχε κληρονομικά, αφιέρωσε τη ζωή του στους σκοπούς της κοινωνικής δικαιοσύνης.Το 1872 επισκέφθηκε την Ελβετία κι έγινε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Εργατών (IWA), γνωστή και ως Πρώτη Διεθνής. Γρήγορα, όμως, απέρριψε τον σοσιαλισμό της Πρώτης Διεθνούς, όταν γνώρισε τους Ελβετούς ωρολογοποιούς της ορεινής περιοχής του Γιούρα, των οποίων οι εθελοντικές ενώσεις αλληλοϋποστήριξης απέσπασαν τον θαυμασμό του. Κατά την επάνοδό του στη Ρωσία προσχώρησε σε μια επαναστατική ομάδα, τον Κύκλο του Τσαϊκόφσκι, που έκανε προπαγάνδα μεταξύ των αγροτών και εργατών στην Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα. Τον Μάρτιο του 1874 συνελήφθη για ανατρεπτική δράση και κλείστηκε στη φυλακή. Εξαιτίας της αριστοκρατικής καταγωγής του εξασφάλισε μία σειρά από προνόμια, μεταξύ των οποίων, η συνέχιση του επιστημονικού του έργου. Το καλοκαίρι του 1876, λίγο πριν από τη δίκη του, δραπέτευσε με τη βοήθεια των φίλων του. Την ίδια νύχτα διασκέδασε με τους συνεργούς φίλους του σε πολυτελές εστιατόριο της Αγίας Πετρούπολης, πιστεύοντας ορθά ότι η αστυνομία δεν θα τον αναζητήσει εκεί. Την επομένη ημέρα επιβιβάστηκε σε πλοίο, με προορισμό την Αγγλία. Έπειτα από σύντομη παραμονή στο Χαλ, επέστρεψε στην Ελβετία και το 1878 ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας των γνώριμών του ωρολογοποιών του Γιούρα Le Révolté (Ο Επαναστάτης) και παράλληλα εξέδιδε διάφορα επαναστατικά φυλλάδια. Μετά τη δολοφονία του τσάρου Αλέξανδρου Β' (1 Μαρτίου 1881) από τον ναρόντνικο Νικολάι Ρισάκοφ, απελάθηκε μετά από αίτημα της ρωσικής κυβέρνησης. Μετοίκησε στη Γαλλία, όπου συνελήφθη και παρέμεινε στη φυλακή για τρία χρόνια, με τις κατηγορίες της επαναστατικής δραστηριότητας. Αποφυλακίστηκε το 1886 κι εγκαταστάθηκε στην Αγγλία, όπου παρέμεινε τα επόμενα τριάντα χρόνια. Κατά τη διάρκεια της εξορίας του, ο Κροπότκιν συνέγραψε σειρά βιβλίων, με στόχο -όπως συχνά παρατηρούσε- να θέσει τον αναρχισμό σε επιστημονική βάση. Τα σπουδαιότερα είναι Η κατάκτηση του Ψωμιού (1892), Αγροί, Εργοστάσια, Εργαστήρια (1899) και Αμοιβαία Βοήθεια (1902). Στο τελευταίο, το οποίο θεωρείται το αριστούργημά του, ισχυρίζεται ότι παρά τη δαρβινική θεωρία για την επιβίωση του ισχυροτέρου, η συνεργασία παρά η σύγκρουση αποτελεί τον κύριο παράγοντα της εξέλιξης των ειδών. Με την παράθεση παραδειγμάτων αποδεικνύει ότι η κοινωνικότητα αποτελεί το κυρίαρχο χαρακτηριστικό σε κάθε βαθμίδα του ζωικού βασιλείου. Μεταξύ των ανθρώπων διαπιστώνει ότι η αλληλοβοήθεια αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση. Θεωρεί ότι η τάση της σύγχρονης ιστορίας κλίνει προς αποκεντρωμένες, συνεργατικές κοινωνίες, στις οποίες οι άνθρωποι θα είναι δυνατόν να αναπτύξουν τις δημιουργικές τους ικανότητες χωρίς την παρέμβαση του κράτους. Στη θεωρία του αναρχο-κομουνισμού, βάσει της οποίας η ατομική ιδιοκτησία και τα άνισα εισοδήματα θα υποκατασταθούν από την ελεύθερη διάθεση των αγαθών και υπηρεσιών, ο Κροπότκιν έκανε ένα σημαντικό άλμα για την εξέλιξη της αναρχικής οικονομικής σκέψης. Την αρχή της αμοιβής της εργασίας την υποκατέστησε με την αρχή της κάλυψης των αναγκών. Κάθε άτομο θα έκρινε τις δικές του ανάγκες και θα λάμβανε από τις κοινές αποθήκες οτιδήποτε έκρινε ότι του ήταν αναγκαίο. Ο Κροπότκιν οραματιζόταν μία κοινωνία, στην οποία οι άνθρωποι θα εκτελούσαν τόσο χειρωνακτική, όσο και διανοητική εργασία. Τα μέλη κάθε συνεργατικής κοινότητας θα εργάζονταν από το 20ο μέχρι το 40ο έτος. Τέσσερεις ή πέντες ώρες ημερησίως θα αρκούσαν για μια άνετη ζωή και η κατανομή της εργασίας θα παρείχε την ευκαιρία για ποικιλία ευχάριστων απασχολήσεων. Για να προπαρασκευάσει ο Κροπότκσιν τους ανθρώπους για την ευτυχή αυτή ζωή στήριξε τις ελπίδες του στην εκπαίδευση των παιδιών, η οποία θα καλλιεργούσε τόσο τις πνευματικές, όσο και τις φυσικές ικανότητές τους. Έδινε έμφαση στις ανθρωπιστικές σπουδές και τις βασικές αρχές των μαθηματικών και των θετικών επιστημών. Η εκπαίδευση δεν θα στηριζόταν μόνο στα βιβλία, αλλά και στη διαπαιδαγώγηση στην ύπαιθρο, με άμεση παρατήρηση και δράση. Πίστευε ότι στον μελλοντικό αναρχιστικό κόσμο, που θα βασίζεται στην αλληλοβοήθεια, η αντικοινωνική συμπεριφορά θα αντιμετωπίζεται όχι με τη νομοθεσία και τη φυλάκιση, αλλά με την ανθρώπινη κατανόηση και την ηθική επιβολή της κοινότητας. Μετά τη Φεβρουαριανή Επανάσταση του 1917, του επετράπη να επιστρέψει στη Ρωσία, όπου έγινε δεκτός με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από τους ομοϊδεάτες του. Του προσφέρθηκε το Υπουργείο Παιδείας, αλλά αυτός αρνήθηκε, γιατί τυχόν αποδοχή της πρότασης θα αντέβαινε τις αναρχικές του ιδέες. Πίστευε πολύ στα σοβιέτ (συμβούλια στρατιωτών και εργατών), τα οποία θα αποτελούσαν τη βάση της αταξικής κοινωνίας. Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Μπολσεβίκους τον Οκτώβριο του 1917, ο ενθουσιασμός του μεταβλήθηκε σε απογοήτευση. Οι Μπολσεβίκοι, έλεγε, είχαν δείξει πως δεν πρέπει να γίνει η επανάσταση, δηλαδή με αυταρχικές μεθόδους. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα αφιέρωσε στη συγγραφή της Ιστορίας της Ηθικής, την οποία δεν ολοκλήρωσε ποτέ. Ο Πιοτρ Αλεξέγεβιτς Κροπότκιν πέθανε από πνευμονία στις 8 Φεβρουαρίου 1921, στην πόλη Ντιμιτρόφ της Ρωσίας. Η κηδεία του έγινε στη Μόσχα με άδεια του Λένιν και την παρακολούθησαν χιλιάδες κόσμου. Ήταν και η τελευταία φορά επί Σοβιετικής Ένωσης που παρέλασε η μαύρη σημαία του αναρχισμού στη ρωσική πρωτεύουσα. O Κροπότκιν έγινε διάσημος περισσότερο με τα συγγράμματά του, παρά με τη δράση του, αν και στην αρχή διάνυσε ως επαναστάτης μια περιπετειώδη διαδρομή, την οποία περιγράφει στην αυτοβιογραφία του Αναμνήσεις ενός επαναστάτη (1899). Η ζωή του αποτέλεσε υπόδειγμα υψηλών ηθικών στόχων και του συνδυασμού διανόησης και δράσης, που δίδασκε σε όλα τα επίπεδα. Δεν επέδειξε εγωπάθεια, διπροσωπία, πάθος για την εξουσία, εκδηλώσεις που έβλαψαν την εικόνα τόσων άλλων επαναστατών. Για τους λόγους αυτούς θαυμάστηκε, όχι μόνο από τους συντρόφους του, αλλά και από πολλούς, που ο χαρακτηρισμός «αναρχικός» δεν σήμαινε τίποτε άλλο από τον φονιά με το στιλέτο ή τη βόμβα. Ο Όσκαρ Ουάιλντ τον θεωρούσε ως ένα από τους δυο αληθινά ευτυχισμένους ανθρώπους που είχε γνωρίσει.

  • 1924 Πραγματοποιείται στη Νεβάδα η πρώτη εκτέλεση σε θάλαμο αερίων στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

  • 1931 Γεννήθηκε ο James Dean (Τζέιμς Ντιν), το κινηματογραφικό ίνδαλμα της δεκαετίας του 50, με την πιο σύντομη καριέρα από όλους τους σταρ της Έβδομης Τέχνης. Γιος ενός απλού οδοντοτεχνίτη, έχα­σε σε ηλικία οκτώ ετών τη μη­τέρα του, Μίλντρεντ, και ανα­τράφηκε από τους θείους του. Το 1951 ακολούθησε τη συμ­βουλή του δασκάλου του στο θεατρικό εργαστήρι στο οποίο συμμετείχε και μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, με σκοπό να ασχο­ληθεί πλέον επαγγελματικά με την υποκριτική. Ώσπου να πάρει το ρόλο του Κάλεμπ Τρασκ στην ταινία «Ανα­τολικά της Εδέμ», κινηματογραφική διασκευή από το βιβλίο του Τζον Στάινμπεκ από τον Ελία Καζάν, είχε ήδη εμφανιστεί σε επτά τηλεοπτικά σόου και είχε παίξει ένα μικρό ρόλο στο Μπρόντγουεϊ. Τέσσερις μικρές τηλεοπτικές εμφανίσεις, ως το 1955, τη χρονιά που ένας «Επαναστάτης χωρίς αιτία» σε σκηνοθεσία Νίκολας Ρέι, συγκλόνισε τη νεολαία της συντηρητικής Αμερικής και καθιέρωσε το μπλουτζίν, τη στυλιζαρισμένη, δήθεν ανέμελη μπούκλα στο μέτωπο και το μόνιμο συνοφρύωμα στα φρύδια σαν πάγιο σήμα κατατεθέν μιας καταπιεσμένης γενιάς που προσπαθούσε να αντιδράσει. Για να γιορτάσει την επιτυχία του, αγόρασε μία Πόρσε 550 Σπάιντερ και άρχισε να συμμετέχει σε αγώνες. Στις 30 Σεπτεμβρίου 1955 σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στο Σάλεμ της Καλιφόρνιας, ενώ κατευθυνόταν προς το Σαλίνας, όπου θα έπαιρνε μέρος σε έναν ακόμη αγώνα. Λίγο πριν από το θάνατό του είχε ολοκληρώσει την τρίτη του ταινία «Ο Γίγας», σε σκηνοθεσία Τζορτζ Στίβενς, βασισμένη στο μυθιστόρημα της Έντνα Φέρμπερ, στην οποία ερμήνευε έναν αγροίκο, αντικομφορμιστή βοηθό σ’ ένα αγρόκτημα. Οι τρεις ται­νίες, στις οποίες πρωταγωνίστησε, τον μετέτρεψαν σε αντικεί­μενο λατρείας των νεαρών Αμερικα­νών. Ο βίαιος θάνατός του προκάλεσε ε­θνικό πένθος στη νεολαία και συνέ­βαλε στο να μετατραπεί σε είδωλό της, ακόμη μεγαλύτερο απ’ όσο όταν ζούσε. Ο πατέρας του, Γουίντον Ντιν, σε μία συνέντευξή του είχε σκιαγραφήσει την προσωπικότητα του γιου του και διαβλέψει την επιτυχία του: «Δεν τον πολυβλέπουμε. Είναι, όμως, καλό παιδί ο Τζίμι μου. Ένα καλό παιδί και εί­μαι υπερήφανος για εκείνον. Δυσκολεύεσαι λίγο να τον καταλάβεις, είναι αλήθεια, αλ­λά είναι άντρας με τα όλα του και κάποια μέρα θα αφήσει τη σφραγίδα του. Προσέξ­τε τι σας λέω, το αγόρι μου θα αφήσει τη σφραγίδα του...».

  • 1941 Γεννήθηκε η λαϊκή τραγουδίστρια Δούκισσα. Σε ηλικία 69 ετών., στις 30 Σεπτεμβρίου 2010 έφυγε από τη ζωή η λαϊκή τραγουδίστρια Δούκισσα. Γεννημένη (8/2/1941) στο Πασαλιμάνι, σε ηλικία μόλις 12 ετών ξεκίνησε σαν χορεύτρια, ενώ στα 13 της έκανε την πρώτη δισκογραφική της δουλειά με το τραγούδι του Στ. Χρυσίνη «Με την κοπέλα π’ αγαπώ» (μαζί με το «Τρίο Γκρέκο»). Αρχικά δούλεψε συνδυάζοντας χορό και τραγούδι, ενώ στη συνέχεια την κέρδισε αποκλειστικά το τραγούδι. Για δεκαετίες, με τη χαρακτηριστική φωνή και το «μπρίο» της, εμφανιζόταν στα γνωστότερα νυχτερινά κέντρα, ερμηνεύοντας — όπως και στη δισκογραφία — τραγούδια πολλών συνθετών. Ασχολήθηκε και με τον κινηματογράφο, πρωταγωνιστώντας σε 10 ταινίες, κατά τα έτη 1966 — 1970. Στη δεκαετία του ’60, μαζί με τον Τόλη Βοσκόπουλο αποτέλεσαν δημοφιλές δισκογραφικό και κινηματογραφικό ντουέτο. Γνωστότερα τραγούδια της, τα: «Ανθρωποι είμαστε», «Ατάκα κι επί τόπου», «Θέλω τα όπα μου» κ.ά.

  • 1941 Γεννήθηκε ο Νικ Νόλτε. Αμερικανός ηθοποιός, γνωστός για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους δυσλειτουργικών ανδρών, συχνά σκληρών κατ’ όψη, αλλά με περίπλοκες εσωτερικές ευαισθησίες. Έγινε γνωστός στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, από τους πρωταγωνιστικούς του ρόλους στην αστυνομική κωμωδία του Γουόλτερ Χιλ «48 Ώρες» (1982) με συμπρωταγωνιστή τον Έντι Μέρφι και το πολιτικό θρίλερ του Ρότζερ Σπότισγουντ «Αποστολή στη Νικαράγουα» (1983) με συμπρωταγωνιστή τον Τζιν Χάκμαν. Στη μακροχρόνια καριέρα του, που διακόπτεται συχνά από τον εθισμό του στο αλκοόλ, έχει προταθεί τρεις φορές για Όσκαρ. Ο Νίκολας Κινγκ Νόλτε γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1941 στην Ομάχα της πολιτείας Νεμπράσκα των ΗΠΑ. Πέρασε μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας μετακινούμενος από πόλη σε πόλη με την οικογένειά του. Επέστρεψε στη γενέτειρά του και ως μαθητής διακρινόταν για την ενασχόλησή του με τον αθλητισμό. Με αθλητική υποτροφία γράφτηκε στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του ύστερα από ένα εξάμηνο. Συνέχισε να φοιτά σε διάφορα κολέγια, αλλά ποτέ του δεν πήρε πτυχίο. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 εγκαταστάθηκε στο Λος Άντζελες, όπου έκανε διάφορες δουλειές. Τότε ήταν που άρχισε να ενδιαφέρεται για το θέατρο και ξεκίνησε καριέρα ηθοποιού στο Pasadena Playhouse. Περιόδευσε με διάφορους θιάσους στις ΗΠΑ και το 1973 επέστρεψε στο Λος Άντζελες, όπου ξεκίνησε να εμφανίζεται με μικρούς ρόλους σε τηλεοπτικές σειρές και κινηματογραφικές ταινίες. Το 1975, αν και άσημος, πρωταγωνίστησε στο «Return to Macon County», μία ταινία με αγώνες αυτοκινήτων, μαζί με τον Ντον Τζόνσον, που κι αυτός τότε έκανε τα πρώτα του βήματα στον κινηματογράφο. Η ερμηνεία του δεν πέρασε απαρατήρητη και τον επόμενο χρόνο πρωταγωνίστησε στο ρόλο ενός μποξέρ στη μίνι τηλεοπτική σειρά «Rich Man, Poor Man», όπου κέρδισε μεγάλη αναγνωρισιμότητα. Ο Νόλτε άρχισε να έχει τακτική παρουσία στη μεγάλη οθόνη, παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετώπιζε με το αλκοόλ. Στους πρώτους σπουδαίους ρόλους του περιλαμβάνονται αυτοί του ποδοσφαιριστή Φίλιπ Έλιοτ στο «North Dallas Forty» (1979), του αστυνομικού Τζακ Κέιτς στην αστυνομική κωμωδία «48 Ώρες» («48 Hours», 1982) και της συνέχειάς της «Ακόμα 48 ώρες» («Another 48 Hrs», 1990), του δημοσιογράφου στο πολιτικό θρίλερ «Αποστολή στη Νικαράγουα» («Under Fire», 1983), του άστεγου άντρα στην κωμωδία του Πολ Μαζέρσκι «Το μούτρο του Μπέβερλι Χιλς» («Down and Out in Beverly Hills», 1986) και του θεατρικού συγγραφέα στο δράμα του Τζον Χάνκοκ «Weeds» (1987). Στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 αναζήτησε βοήθεια για τον εθισμό του στο αλκοόλ και στη συνέχεια πρωταγωνίστησε σε αρκετές ταινίες, όπως στο αστυνομικό δράμα του Σίντνεϊ Λούμετ «Επικίνδυνες Ερωτήσεις, Θανάσιμες Απαντήσεις» («Q & A», 1990), στο ψυχολογικό θρίλερ του Μάρτιν Σκορσέζε «Το ακρωτήρι του φόβου» («Cape Fear», 1991) και το ρομαντικό δράμα της Μπάρμπαρα Στρέιζαντ «Ο πρίγκηπας της παλίρροιας» («Prince of Tides», 1991). Στην ταινία της Στρέιζαντ υποδύθηκε έναν άνδρα με ταραγμένο παρελθόν που ερωτεύεται την ψυχίατρο της αδερφής του και κέρδισε την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ το 1992. Έξι χρόνια αργότερα κέρδισε μία δεύτερη υποψηφιότητα για το ρόλο του ως βασανισμένου σερίφη μιας μικρής πόλης στο δράμα του Πολ Σρέιντερ «Οδύνη» «Affliction», 1997). Τον Σεπτέμβριο του 2002 συνελήφθη στο Μαλιμπού της Καλιφόρνιας να οδηγεί μεθυσμένος και πέρασε και πάλι τις πύλες μιας κλινικής απεξάρτησης. Σταδιακά επέστρεψε στην κινηματογραφική ρουτίνα με μικρούς ρόλους στο «Hulk» του Ανγκ Λι (2003), στο συγκλονιστικό «Hotel Rwanda» (2004), σχετικά με τη γενοκτονία στη Ρουάντα το 1994 και στην κωμωδία δράσης του Μπεν Στίλερ «Τροπική καταιγίδα» («Tropic Thunder», 2008). Το 2012 κέρδισε την τρίτη του υποψηφιότητά του για Όσκαρ για το ρόλο ενός απεξαρτημένου πατέρα δύο μαχητών των μικτών πολεμικών τεχνών στην ταινία του Γκάβιν Ο’ Κόνορ «Warrior» (2011). Τον ίδιο χρόνο διακρίθηκε δίπλα στον Ντάστιν Χόφμαν στην τηλεοπτική σειρά του HBO «Luck», σχετικά με τον κόσμο των ιπποδρομιών. Το 2015 πρωταγωνίστησε με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ στην κωμωδία «Ταξίδι στην Αλαμπάμα» («A Walk in the Woods»), βασισμένη στα απομνημονεύματα του γνωστού συγγραφέα εκλαϊκευτικών επιστημονικών βιβλίων Μπιλ Μπράιζον και την επόμενη χρονιά υποδύθηκε τον πρόεδρο των ΗΠΑ στη σατιρική τηλεοπτική σειρά «Graves» (2016-2017). Ο Νικ Νόλτε έχει παντρευτεί τέσσερις φορές κι έχει αποκτήσει δύο παιδιά.

  • 1946 Η ΚΕ του ΕΑΜ με ανακοίνωσή της τονίζει ότι θα απέχει από τις εκλογές της 31/3/1946 αν δεν εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για γνήσια διεξαγωγή τους

  • 1962 Εννέα άτομα σκοτώνονται στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με τη γαλλική αστυνομία.

  • 1963 Η κυβέρνηση του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι στα πλαίσια του εμπάργκο καθιστά παράνομα τα ταξίδια και τις οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές των Αμερικανών πολιτών στην Κούβα.

  • 1963 Το καθεστώς του πρωθυπουργού του Ιράκ, Κασέμ, ανατρέπεται από το κόμμα Μπάαθ.

  • 1965 Η πτήση 663 της Eastern Air Lines καταλήγει στον Ατλαντικό Ωκεανό και εκρήγνυται, σκοτώνοντας όλους τους επιβαίνοντες.

  • 1969 Το Κεντρικό Συμβούλιο της ΕΦΕΕ κυκλοφορεί στην Αθήνα ανακοίνωση, με την οποία καλεί τους φοιτητές να συμπαρασταθούν στους καθηγητές που διώκονται για τα πολιτικά τους φρονήματα.

  • 1971 Οι «έξι» της ΕΟΚ αποφασίζουν να προχωρήσουν σε κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.

  • 1972 Πέθανε ο ρεμπέτης Μάρκος Βαμβακάρης. Ενας από τους μεγαλύτερους Ελληνες συνθέτες του λαϊκού τραγουδιού, από τους πρωτεργάτες του ρεμπέτικου. Γεννήθηκε στις 10 Μάη 1905, στο συνοικισμό Σκαλί της Ανω Χώρας στην Ερμούπολη της Σύρου. Ηταν ο πρώτος από τα έξι παιδιά του Δομένικου και της Ελπίδας Βαμβακάρη , οι οποίοι ήταν φτωχοί αγρότες — χωρίς κλήρο — και ασχολούνταν και με άλλες δουλειές για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Εζησε τα παιδικά του χρόνια στη Σύρο και σε ηλικία 12 χρονών ήρθε στην Αθήνα. Εμαθε μπουζούκι και μπαγλαμά στο στρατό. Η πιο δημιουργική περίοδος για τον Βαμβακάρη ήταν η πενταετία 1935 — 1940. Ως το 1960 εμφανιζόταν τακτικά σε κέντρα. Σιγά σιγά όμως οι μάντρες και τα κουτούκια άρχισαν να μεταβάλλονται σε κοσμικά κέντρα. Ο Μάρκος γύρισε στο σπίτι του, κοντά στη γυναίκα του και τα τρία του παιδιά. Ο Μάρκος είχε γράψει, όπως ο ίδιος έλεγε, περισσότερα από 3.000 τραγούδια, μεταξύ των οποίων πολλά πραγματικά αριστουργήματα. Είναι βιωματικός συνθέτης και αυτοβιογραφικός. Γράφει ο ίδιος στίχους, μελοποιεί και τραγουδά γεγονότα της ζωής του, π.χ., τη γέννησή του, τα επαγγέλματα που έκανε, αρραβώνες, γάμους, διαζύγιο, αρρώστιες. Ο Μάρκος Βαμβακάρης είναι η ρίζα του λαϊκού τραγουδιού της εποχής του, καθώς τα τραγούδια του αντανακλούν με μαγεία τα μουσικά «ακούσματα» της πρώτης τριακονταετίας του 20ού αιώνα στην Ελλάδα και τα βιώματα της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού που άρχισε να συρρέει, και λόγω των «απότομων», όπως η Μικρασιατική καταστροφή, ιστορικών μεταβολών στα μεγάλα αστικά κέντρα, με πρώτη την Αθήνα και ιδιαίτερα τον Πειραιά και τις φτωχογειτονιές του. Το σημαντικότερο στοιχείο της προσωπικότητας του Μάρκου , που αντανακλάται και στα τραγούδια του, είναι η στάση ζωής που κράτησε και η οποία είναι μοναδική περίπτωση για τα δεδομένα του κοινωνικού του περίγυρου, σε σχέση πάντα με την εποχή του: Οντας οικογενειάρχης απείχε πολύ από το υπαρκτό «πρότυπο» του «ρεμπέτη» της εποχής, που τα «πετά όλα». Ταυτόχρονα δεν προέβη σε καμιά «παραχώρηση» του έργου του για «χάρη» της οικογένειας. Ο Μάρκος δε θα συμμετάσχει σε «επιτροπές καλλιτεχνών» των εταιριών δίσκων, που πρώτος αυτός άνοιξε τις πόρτες τους για τους «λαϊκούς» καλλιτέχνες. Ο Μάρκος δε θα επιτρέψει να λογοκριθεί κανένα τραγούδι του για να «περάσει»… Ηταν ο άνθρωπος που όταν έκλεισαν οι πόρτες γι’ αυτόν, δε θα διστάσει να πάρει τους δρόμους — που τόσο καλά ήξερε από τη βασανισμένη παιδική του ηλικία — και να βγει παρέα με το γιο του Στέλιο για «σφουγγάρα» στην Κοκκινιά. Ο Μάρκος θα κρατήσει μια περήφανη στάση σε όλη του τη ζωή και όταν είδε ότι «στενεύουν τα περάσματα», τα κοινωνικά, θα αποσυρθεί στην αυλή του, εμμένοντας στο δικό του τρόπο γραφής και γλώσσας των τραγουδιών. Με αυτά και με τη συμπεριφορά του μιλούσε, με αυτά έλεγε ό,τι είχε να πει, και όταν οι εποχές άλλαξαν, εκείνος παρέμεινε στα «δικά του». Ισως δεν είχε τίποτα άλλο να πει, ίσως ασυνείδητα αισθανόταν ή ότι έπρεπε να αλλάξει τον κόσμο ή ότι έπρεπε να αλλάξει ο ίδιος. Το να αλλάξει τον κόσμο ίσως ήταν πολύ βαρύ για τους ώμους του μάγκα της Σύρας και των Ταμπουριών. Το να αλλάξει ο ίδιος ήταν εξίσου βαρύ. Εκείνος είχε μάθει αλλιώς. Στο δικό του λεξιλόγιο η λέξη «ελιγμός» ήταν άγνωστη! Προτίμησε την αξιοπρέπεια και την πικρή σιωπή… Αφού έδωσε ένα έργο που επηρέασε όλους τους επόμενους, ο δημιουργός της «Φραγκοσυριανής», του «Κάβουρα», του «Αντιλαλούν οι φυλακές» «έφυγε» σε ηλικία 67 χρόνων, σε ένα διάδρομο του «Ερυθρού Σταυρού» στις 8 Φλεβάρη 1972, πικραμένος και κουρασμένος. Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του, με άσχημη υγεία, είχε σχεδόν ξεχαστεί από τους φίλους του και ελάχιστοι τον επισκέπτονταν.

  • 1980 «Φεύγει» από τη ζωή ο Κρητικός λυράρης και τραγουδιστής Νίκος Ξυλούρης, ο οποίος σφράγισε με τη φωνή του κάποιες από τις πιο δυνατές στιγμές του ελληνικού τραγουδιού. Τραγούδια, που εμπνεύστηκαν και ενέπνευσαν την αντιδικτατορική πάλη κι έγιναν σύμβολα αντίστασης κατά της χούντας. Ο Νίκος Ξυλούρης γεννήθηκε στα Ανώγεια του Ρεθύμνου (7/7/1936) σε οικογένεια με μουσική παράδοση και πολλούς λυράρηδες. Ήταν μόλις πέντε ετών, όταν στις 13 Αυγούστου του 1941 οι γερμανοί κατακτητές εισέβαλαν στο χωριό του και το έκαψαν. Οι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες στην κοιλάδα του Μυλοποτάμου, για να επιστρέψουν στον τόπο τους τρία χρόνια αργότερα, μετά την απελευθέρωση. Τα πρώτα χρόνια στα κατεστραμμένα Ανώγια είναι φτωχικά και δύσκολα για την οικογένεια του Νίκου Ξυλούρη, όπως και για όλους τους συγχωριανούς του. Ο ίδιος φεύγει για το Ηράκλειο, για να μάθει γράμματα. Το σχολείο, όμως, του είναι μάλλον αγγαρεία και ήδη έχει δείξει την κλίση του στη μουσική. Μικρός ήταν βοσκός. Παιδί ακόμη πάνω στα βουνά, άρχισε να παίζει λύρα και να τραγουδά. Την πρώτη του μάλιστα λύρα την έφτιαξε μόνος, με τα χέρια του. Η καριέρα του αρχίζει από τα 15 του χρόνια. Μαζί με άλλους γύριζε τα χωριά της Κρήτης, στους γάμους και στα πανηγύρια, στις ολονύχτιες γιορτές. Πολύ γρήγορα και χάρη στην εντελώς ξεχωριστή ερμηνεία του, ο Νίκος Ξυλούρης αγαπήθηκε πολύ από τους συμπατριώτες του και ιδιαίτερα από τη νεολαία. Είχε γίνει ο πιο διάσημος λυράρης του νησιού. Σιγά σιγά άρχισε να γράφει δικά του τραγούδια με στόχο να κάνει την κρητική μουσική ευρύτερα γνωστή. Έτσι έμεινε γνωστός και σαν συνθέτης. Από τα πιο γνωστά τραγούδια του εκείνης της εποχής: «Ανυφαντού». «Καυγάδες με το γιασεμί», «Η τζαναμπέτισσα», «μηνάς μου πως θα μ’ αρνηθείς», «Τον αντρειωμένο μην τον κλαις». Ο Ν. Ξυλούρης το 1969 έρχεται στην Αθήνα. Για δύο χρόνια έπαιζε σε διάφορα κρητικά κέντρα και περισσότερο στο «κρητικό κονάκι». Αρχισε σιγά σιγά να γίνεται γνωστός στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Η καθοριστικότερη όμως στιγμή της καριέρας του ήταν όταν ο Γ. Μαρκόπουλος του ζήτησε να ερμηνεύσει τον πρώτο κύκλο τραγουδιών του, το «Χρονικό». Ακολουθεί η ερμηνεία των «Ριζίτικων» που γνώρισαν στο κοινό όλης της Ελλάδας τα δυναμικά παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης. Ακολουθεί η «Ιθαγένεια» του Μαρκόπουλου, που καθιερώνει τον Ξυλούρη σαν έναν από τους καλύτερους τραγουδιστές της εποχής. Το 1973 ερμηνεύει το έργο του συνθέτη «Θητεία». Στη συνέχεια συνεργάζεται με τον Σταύρο Ξαρχάκο στο «Διόνυσε, καλοκαίρι μας», με τον Χριστόδουλο Χάλαρη «Ακολουθία» και με τον Χρήστο Λεοντή στο «Καπνισμένο τσουκάλι». Το 1976 συνεργάζεται με τον Ηλία Ανδριόπουλο στο έργο του «Κύκλος Σεφέρη». Το 1977 κυκλοφορεί το δικό του έργο με τίτλο τα «Ερωτικά». Στα τέλη του 1977 ο Ξυλούρης συνεργάζεται πάλι με τον Γιάννη Μαρκόπουλο και ερμηνεύει το έργο του «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» που βασίστηκε πάνω στο ομώνυμο ποιητικό αριστούργημα του Σολωμού. Τον Ιούνιο του 1978 παρουσιάζει σε μουσική Λίνου Κόκοτου και ποίηση Δημ. Χριστοδούλου τα «Αντιπολεμικά». Ένα έργο γεμάτο ανθρωπιά, που καταφέρνει να ανανεώσει και να θεμελιώσει και πάλι το λυρισμό και την υψηλή ποιότητα στο τραγούδι – στόχο. Στους πρώτους μήνες του 1979 δημιουργεί – έχοντας ο ίδιος την ευθύνη της παραγωγής – έναν εντελώς προσωπικό δίσκο, τα «Ξυλουρέικα». Μια συλλογή εμπνευσμένη από την κρητική μουσική παράδοση, που κλείνει μέσα της όλο το πάθος του για το κρητικό τραγούδι. Το 1973 παίρνει για πρώτη φορά μέρος στο θέατρο με τον Κώστα Καζάκο και την Τζένη Καρέζη στο «Μεγάλο μας Τσίρκο μας» του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Αργότερα βγαίνει και ο ομώνυμος δίσκος. Στις αρχές του 1976 ο Ξυλούρης τιμήθηκε με το βραβείο «Σαρλ Κρος» για την ερμηνεία του στα «Ριζίτικα». Βραβείο που απονέμεται κάθε χρόνο από την Ακαδημία «Σαρλ Κρος» στην αξιολογότερη ερμηνεία στον τομέα της Διεθνούς Λαϊκής Μουσικής. Ο περήφανος και ανυπόταχτος χαρακτήρας του τον οδηγεί να τραγουδήσει πρώτος στη δικτατορία το 1969, στις 2 τα μεσάνυχτα, στη μπουάτ «Λήδρα» το αντιστασιακό κρητικό τραγούδι «Πότε θα κάνει ξαστεριά, με αποτέλεσμα να «κοπεί» από τα μέσα ενημέρωσης. Ο Νοέμβρης του 1973 τον βρίσκει κοντά στους αγωνιστές του Πολυτεχνείου, όπου τραγουδάει μαζί τους αντιδικτατορικά τραγούδια. Με τη μεταπολίτευση, το φθινόπωρο του 1974 συμμετέχει στη μεγάλη συναυλία στο γήπεδο του «Παναθηναϊκού» όπου εντυπωσιάζει με τη φωνή του. «Είναι η καλύτερη φωνή που διαθέτουμε» είχε πει κάποτε ο Μαρκόπουλος. Ο Νίκος Ξυλούρης διέθετε ένα σπάνιο μουσικό ένστικτο που του επέτρεπε, χωρίς υπερβολή να προσαρμόζεται σε οποιαδήποτε ερμηνευτική απαίτηση. Είχε ειπωθεί πως η φωνή του, γνήσια ελληνική, αντανακλούσε σε μουσική παράδοση 500 χρόνων. Η ερμηνεία του έκφραζε με απλότητα όλο το μεγαλείο, την περηφάνια και το ρομαντισμό της ελληνικής ψυχής. Λίγες μέρες πριν προσβληθεί από την ανίατη ασθένεια ο Νίκος Ξυλούρης ηχογράφησε σε μουσική του νέου συνθέτη Λουκά Θάνου, σε ποίηση Κ. Βάρναλη και Κ. Καρυωτάκη, το έργο του το «Σάλπισμα». Ο Νίκος Ξυλούρης πέθανε στις 8 Φεβρουαρίου 1980. Μετά το θάνατό του, ύστερα από τετράχρονη καθυστέρηση, κυκλοφόρησε το «Σάλπισμα» H «Μπαλάντα του κυρ Μένιου» θα ξεχωρίσει με το δυνατό και προφητικό της μήνυμα. Πάντα με τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη.

  • 1981 Σε τραγωδία καταλήγει το ποδοσφαιρικό ντέρμπι Ολυμπιακού- ΑΕΚ, στο γήπεδο Καραϊσκάκη στον Πειραιά. Δεκαεννέα άτομα, τα περισσότερα νεαρής ηλικίας, πεθαίνουν από ασφυξία όταν, για αδιευκρίνιστους λόγους, στριμώχνονται, στην έξοδο της Θύρας 7 και πέφτουν ο ένας πάνω στον άλλο. Λίγο αργότερα θα ξεψυχήσει ακόμη ένας στο «Τζάνειο» Νοσοκομείο του Πειραιά, όπου μεταφέρονται οι σοβαρά τραυματισμένοι. Εξι μήνες αργότερα θα προστεθεί ακόμη ένας άνθρωπος στον τραγικό κατάλογο, ανεβάζοντας τον αριθμό των νεκρών σε 21, καθώς δεν κατόρθωσε να ξυπνήσει ποτέ από το κώμα στο οποίο έπεσε.

  • 1982 Κρίση ΗΠΑ — Δυτικής Ευρώπης για το σοβιετικό φυσικό αέριο

  • 1989 Η πτήση 1851 της Independent Air συντρίβεται σε βουνό ενώ προσεγγίζει τη Σάντα Μαρία (Αζόρες), σκοτώνοντας και τους 144 επιβαίνοντες.

  • 1995 Τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος F-16 συντρίβεται στη θαλάσσια περιοχή νότια της Ρόδου, εξαιτίας βλάβης, αλλά ο χειριστής του διασώζεται, περισυλλέγεται από ελληνικό στρατιωτικό ελικόπτερο και μεταφέρεται την Τουρκία. Το τουρκικό αεροσκάφος μετείχε σε σμήνος τεσσάρων F16 που παραβίασαν τον ελληνικό εναέριο χώρο και αναχαιτίστηκαν από ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη.

  • 2004 Ο Γεώργιος Α. Παπανδρέου εκλέγεται πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ

  • 2005 Η Βουλή των Ελλήνων εκλέγει Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κάρολο Παπούλια

Previous
Previous

Απ. Βακάκης: Οι ελλιποβαρείς επιχειρηματίες, η αισχροκέρδεια και η …τιμωρία

Next
Next

Ακίνητα: Μετάδοση της κρίσης από ΗΠΑ σε Ευρώπη