Η κορυφή της «Μέλισσας»
Η κορυφή της «Μέλισσας»
Η «Μέλισσα» (ή «Μελισσοβούνι») (υψόμετρο 647 μ) είναι μία κορυφή –η υψηλότερη- του ορεινού όγκου που υπέρκειται των Κάτω Μερών (Καλλονή κ.λπ.) και αναπτύσσεται ΒΔ προς το Στενό Τήνου σε μεγάλο σχετικά υψόμετρο (Πράσα 10, Προφήτης Ηλίας 397 μ, Πέταλα 400 μ., Γκουγκοφωλιές 380 μ, κοκ). Μεταξύ Μέλισσας και Πράσων αναπτύσσεται το οροπέδιο «Πολέμου Κάμπος» μεταξύ 550 και 650 μ. Ονομάστηκε «Μέλισσα» γιατί στη Ν πλευρά του βουνού, πάνω από τον πανάρχαιο δρόμο που οδηγούσε στην Εξωμεριά («Δημοσιά» παλαιότερα και «Πάνω Στράτα» αργότερα) υπάρχει μια σπηλιά πάνω από την οποία –λέγεται- υπήρχε ένα σμήνος (σμάρι) αγριομελισσών, το μέλι των οποίων έτρεχε στο βράχο, αφήνοντας σκούρα σημάδια κατά τη ροή του. Η κορφή της «Μέλισσας» έχει οπτική επαφή τόσο με το Κάστρο της Αγίας Ελένης (που κακώς οομάζεται Ξώμπουργο) όσο και στην οχύρωση που υπήρχε πάνω στο βουνό της Εξωμερίας «Καταφύγια» (σήμερα Προφήτης Ηλίας). Έτσι έπαιζε σημαντικό ρόλο στο αμυντικό σύστημα της μεσαιωνικής Τήνου. Ο Προφήτης Ηλίας συνεργαζόταν για το λόγο αυτό με άλλα δύο σημεία: Τις «Γκουγκοφωλιές» (φωλιές κούκων ή «cogniclofolis» παλαιότερα) Δ του Ισμαήλ, δεξιά του δρόμου της ΔΕΗ που οδηγεί στο Στενό (πριν το ναό των Αγίων Αρτεμίου – Ευσταθίου) και το «Κάτω Σημαδάκι» (τοποθεσία πάνω από τον Πάνορμο, στον δρόμο που οδηγεί από τα Πλατιά στον Πάνορμο και Ρόχαρι). Στην κορυφή της «Μέλισσας», όπου δύσκολα μπορεί να σταθεί κάποιος, δεν υπάρχει κανένα κτίσμα. Παρατηρείται, όμως, χαλαρή περιφερειακή οχύρωση στο τόξο από Δ. Β έως Α. Προς τα βράχια είναι σχεδόν κάθετα. Τον αυχένα που υπάρχει ανατολικά της κορυφής –στης Δημοσιάς το λαγκάδι- διατρέχει ο δρόμος που ενώνει την Καλλονή (Στάγερ λαγκάδι) με τον δρόμο της Δημοσιάς, πλησίον της θέσης «Γούρνα». Τα τελευταία χρόνια παράκαμψη αυτού του δρόμου που ανεβαίνει στου Πολέμου τον Κάμπο, περνά δίπλα από τα «Γράμματα» (ΔΙΟΣ ΕΛΛΑΝΙΟΥ) και τα «Μπαγκαλάκια» για να καταλήξει στην «Αγιά Πακλή» και Καλλονή καθαρίστηκε με δαπάνες του αείμνηστου Δημήτρη Παυλάκη. Κατά την τον σιρόκο υπάρχει μια σειρά ορεινών εξάρσεων (κορυφές Α, Β και C [Κάστρο]) και προς τα Α υψώνεται το βουνό «Καστέλα» που καταλήγει στις παρυφές της Καλλονής. Γι’ αυτά, όμως, τα τόσο ενδιαφέροντα μια άλλη φορά…
του Κώστα Δανούση, ιστορικού και ερευνητή