Σαν σήμερα, 1η Μαρτίου…
Γιορτάζουν
Ευδόκιος
Ευδοκία
Χαρίσιος
Χαρισία
Επέτειοι και Λοιπές Εορτές
Μάρτιος…Ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους, που διαρκεί 31 ημέρες. Αρχικά ήταν ο πρώτος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου, λόγω της εαρινής ισημερίας. Πήρε το όνομά του από τον θεό Άρη (Mars, Martius στα Λατινικά), που θεωρούταν ο γενάρχης των Ρωμαίων. Με τη μεταρρύθμιση του 153 π.Χ, όταν προστέθηκαν ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, ο Μάρτιος έλαβε την τρίτη θέση στο δωδεκάμηνο, πλέον, ρωμαϊκό ημερολόγιο. Τον Μάρτιο γιορτάζονταν στην Αρχαία Ρώμη τα: Ματρωνάλια (Matronalia), προς τιμή της θεάς Ήρας την 1η του μηνός. Οι παντρεμένες γυναίκες της Ρώμης (Matronae) πρόσφεραν στη θεά αγελάδες και χήνες, τα ιερά ζώα της Ήρας, ενώ δέχονταν δώρα από του συζύγους τους. Αγωνάλια (Agonalia), προς τιμή τoυ θεού Άρη, από τους φύλακες του ναού του Αγωναλείς (Agonales). H γιορτή, που περιλάμβανε χορούς και τραγούδια, διαρκούσε ως τις 27 Μαρτίου. Λιμπεράλια (Liberalia), προς τιμή του θεού Λίμπερ (Διονύσου) στις 25 Μαρτίου. Η γιορτή ήταν αφιερωμένη στους νέους που συμπλήρωναν το 16ο έτος της ηλικίας τους. Την ημέρα αυτή παραλάμβαναν την ανδρική τήβεννο και εισέρχονταν πανηγυρικά στην ανδρική ηλικία. Αττικό Ημερολόγιο: Στο αρχαίο Αττικό ημερολόγιο ο Μάρτιος αντιστοιχούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Ανθεστηριώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Ελαφηβολιώνα. Το διάστημα αυτό στην Αθήνα γιορτάζονταν τα: Μυστήρια εν Άγραις, προς τιμή της Περσεφόνης. Ήταν το προπαρασκευαστικό στάδιο για όσους επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στα Ελευσίνια Μυστήρια. Διάσια, προς τιμή του Μειλιχίου Δία, στις όχθες του Ιλισσού. Ο Μειλίχιος Δίας, που δεν πρέπει να ταυτίζεται με τον Ολύμπιο θεό, ήταν προστάτης των παιδιών. Οι γονείς πρόσφεραν δώρα στα παιδιά τους, ενώ πρόσφεραν θυσία στον θεό ένα πρόβατο από τον Δήμο Έρχιας (σημερινά Σπάτα). Επακολουθούσε γλέντι και φαγοπότι μέχρι το βράδυ. Τα εν Άστει Διονύσια ή Μεγάλα Διονύσια, προς τιμή του θεού Διονύσου. Γιορτή που καθιέρωσε ο τύραννος Πεισίστρατος το 6ο π.Χ. για να κερδίσει τον λαό της Αθήνας. Περιλάμβανε πομπές με ομοιώματα φαλλών, θυσίες και διαγωνιστικές θεατρικές παραστάσεις (διθυραμβικοί και δραματικοί αγώνες), τις δαπάνες των οποίων επωμίζονταν πλούσιοι Αθηναίοι, σύμφωνα με τον θεσμό της χορηγίας. Με τα Μεγάλα Διονύσια συνδέεται η γέννηση της τραγωδίας. Ο Μάρτιος είναι άρρηκτα δεμένος με τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή, τη μεγάλη νηστεία πριν από το Πάσχα. Σχετική και η παροιμία «Δεν λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή» ή «Λείπει ο Μάρτης με τη Σαρακοστή»; που λέγεται για άτομα που παρευρίσκονται ή αναμειγνύονται παντού. Τον Μάρτιο είναι η επέτειος της Ελληνικής Εθνεγερσίας με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 την 25η του μηνός. Η επέτειος καθιερώθηκε το 1838 για να συμπέσει με τη μεγάλη εορτή της Χριστιανοσύνης, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Το λαογραφικό περιεχόμενο του Μαρτίου είναι πλούσιο και σχετίζεται με την θέση του ως πρώτου μήνα άνοιξης, αλλά και με τις άστατες καιρικές συνθήκες που επικρατούν και έχουν αποφασιστική σημασία για την γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή. Αυτή η διαπίστωση αναδεικνύεται από την πληθώρα των σχετικών παροιμιών, αλλά και από τις διάφορες ευτράπελες διηγήσεις της ελληνικής παράδοσης. Μία από αυτές είναι οι «Ημέρες της Γριάς», όπου για να δικαιολογηθούν οι λιγότερες μέρες του Φεβρουαρίου σε σχέση με τους άλλους μήνες, είναι γνωστή η λαϊκή παράδοση ότι ο Μάρτιος δανείστηκε από τον Φεβρουάριο τις τρεις τελευταίες ημέρες του, τις πιο χειμωνιάτικες, για να τιμωρήσει την γριά τσοπάνισσα των βουνών που καυχήθηκε ότι τελειώνοντας ο Μάρτιος δεν μπόρεσε να της κάνει κακό. Μια άλλη διήγηση αναφέρει ότι ο Μάρτιος είχε δυο γυναίκες, μία καλή κι μία κακή, και ανάλογα με αυτή που έχει κοντά του είναι και ο καιρός. Σύμφωνα με μια τρίτη παράδοση, ο Μάρτιος έπαψε να είναι ο πρώτος μήνας του έτους,επειδή οι άλλοι μήνες του αφαίρεσαν τα πρωτεία και τα έδωσαν στο Γενάρη, επειδή τους ξεγέλασε πίνοντας όλο το κρασί από το κοινό τους βαρέλι. Ετσι, όταν ο Μάρτης θυμάται το κρασί που ήπιε, χαμογελάει και ο καιρός είναι ξάστερος, όταν όμως θυμάται την τιμωρία του και τα πρωτεία που έχασε, κλαίει και ο καιρός είναι βροχερός. Πανελλήνια γνωστό είναι το έθιμο του Μάρτη, σύμφωνα με το οποίο το πρωί της πρωτομηνιάς οι μητέρες δένουν στον καρπό του χεριού των παιδιών τους μια στριμμένη ασπροκόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη», για να τα προφυλάξει από τις ακτίνες του ηλίου, που πιστεύεται ότι είναι βλαβερές αυτή την εποχή. Η θέση του Μαρτίου ως του πρώτου μήνα του έτους παλαιότερα συνετέλεσε, ώστε η πρώτη ημέρα του να έχει τη σημασία της Πρωτοχρονιάς στο λαϊκό καλεντάρι, με πλήθος εθίμων μαγευτικού χαρακτήρα. Έτσι, την 1η Μαρτίου σε πολλά μέρη συνήθιζαν να δίνουν σημασία στο ποδαρικό, να ραντίζουν το σπίτι με νερό, να σπάνε πήλινα αντικείμενα ή να τα ρίχνουν έξω από το σπίτι. Σε ορισμένα μέρη της Κρήτης μαστίγωναν συμβολικά με χλωρά κλαδιά ανθρώπους και ζώα, πιστεύοντας ότι τους μεταδίδουν τη θαλερότητα που έχουν τα κλαδιά αυτά.
Ημέρα Μηδενικών Διακρίσεων
Μήνας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για το Πολλαπλούν Μυέλωμα
Παγκόσμια Ημέρα Θαλάσσιων Λιβαδιών
Παγκόσμια Ημέρα κατά του Αυτοβασανισμού
Παγκόσμια Ημέρα Πολιτικής Προστασίας
Ημέρα της Μπύρας στην Ισλανδία, σε ανάμνηση της απαγόρευσής της για 74 χρόνια από το 1915 έως την 1η Μαρτίου 1989, οπότε ήρθη η απαγόρευσή της. Επίκεντρο του εορτασμού, μπαρ, εστιατόρια και κλαμπ του νησιού.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη γιορτάζει την ανεξαρτησία της από την ΟΣΔ Γιουγκοσλαβίας το 1992.
Η Νότια Κορέα γιορτάζει την 94η επέτειο από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της εναντίον της Ιαπωνίας.
Εθνική Ημέρα Χοίρων στις ΗΠΑ. Καθιερώθηκε το 1972 με πρωτοβουλία δύο αδελφών, της δασκάλας Έλεν Στάνλεϊ και της Μέρι Λιν Ρέιβ, για να τονιστεί «η αξία του γουρουνιού ως του πιο έξυπνου κατοικίδιου ζώου στην υπηρεσία του ανθρώπου». Γιορτάζεται, κυρίως, στις μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ, με εκδηλώσεις στα σχολεία, παρελάσεις γουρουνιών και υπαίθριες συγκεντρώσεις, όπου κυριαρχεί η κατανάλωση χοιρινού κρέατος.
Ημέρα του Αγίου Δαυίδ. Μεγάλη γιορτή στην Ουαλία για τον προστάτη Άγιό της, με παρελάσεις, εκδηλώσεις και έξαρση των εθνικιστικών αισθημάτων των κατοίκων της. Μια έκκληση των κατοίκων της το 2007 για την καθιέρωση αργίας στην Ουαλία την 1η Μαρτίου απορρίφθηκε από τον τότε πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ.
«Μάρτης» ή «Μαρτιά» Ο Μάρτης ή Μαρτιά είναι ένα παμπάλαιο έθιμο, με βαλκανική διασπορά. Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια, όπου οι μύστες έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι, όπως παρατηρεί ο λαογράφος Νικόλαος Πολίτης. Σύμφωνα με το έθιμο, την 1η του Μάρτη, οι μητέρες φορούν στον καρπό του χεριού των παιδιών τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον Μάρτη ή Μαρτιά, για να τα προστατεύει από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, που είναι ιδιαίτερα βλαβερός, σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες. Ο Μάρτης προφυλάσσει επίσης, όπως πιστεύεται, από τα κουνούπια και τους ψύλλους και ακόμα απομακρύνει τις αρρώστιες και άλλα κακά. Τον φτιάχνουν την τελευταία μέρα του Φλεβάρη και τον φορούν την πρώτη μέρα του Μάρτη, πριν βγουν από το σπίτι. Σε μερικές περιοχές ο Μάρτης φοριέται στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σαν δαχτυλίδι για να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του. Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους ή το καίνε με το αναστάσιμο φως του Πάσχα. Η Χριστιανική Εκκλησία δια του Ιωάννου του Χρυσοστόμου θεωρεί το έθιμο ειδωλολατρικό ήδη από το 5ο αιώνα. Το έθιμο του Μάρτη γιορτάζεται ίδιο και απαράλλαχτο στα Σκόπια με την ονομασία Μάρτινκα και στην Αλβανία ως Βερόρε. Οι κάτοικοι των δυο γειτονικών μας χωρών φορούν βραχιόλια από κόκκινη και άσπρη κλωστή για να μην τους «πιάσει» ο ήλιος, τα οποία και βγάζουν στα τέλη του μήνα ή όταν δουν το πρώτο χελιδόνι. Άλλοι πάλι, δένουν τον Μάρτη σε κάποιο καρποφόρο δέντρο, ώστε να του χαρίσουν ανθοφορία, ενώ μερικοί τον τοποθετούν κάτω από μια πέτρα κι αν την επόμενη ημέρα βρουν δίπλα της ένα σκουλήκι, σημαίνει ότι η υπόλοιπη χρονιά θα είναι πολύ καλή. Τηρώντας παραδόσεις και έθιμα αιώνων, οι Βούλγαροι, την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές που αποκαλούνται Μαρτενίτσα. Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα» (Μπάμπα Μάρτα, στα βουλγαρικά), που είναι η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη. Η Μαρτενίτσα λειτουργεί στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού ως φυλαχτό, το οποίο μάλιστα είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία. Το ασπροκόκκινο στολίδι της 1ης του Μάρτη φέρει στα ρουμανικά την ονομασία Μαρτιζόρ. Η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη για το ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο και είναι στενά συνδεδεμένο με αρκετά έθιμα και παραδόσεις της Ρουμανίας. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Θεός - Ήλιος μεταμορφώθηκε σε νεαρό άνδρα και κατέβηκε στη Γη για να πάρει μέρος σε μια γιορτή. Τον απήγαγε, όμως, ένας δράκος, με αποτέλεσμα να χαθεί και να βυθιστεί ο κόσμος στο σκοτάδι. Μια ημέρα ένας νεαρός, μαζί με τους συντρόφους του σκότωσε τον δράκο και απελευθέρωσε τον Ήλιο, φέροντας την άνοιξη. Ο νεαρός έχασε τη ζωή του και το αίμα του -λέει ο μύθος- έβαψε κόκκινο το χιόνι. Από τότε, συνηθίζεται την 1η του Μάρτη όλοι οι νεαροί να πλέκουν το «Μαρτισόρ», με κόκκινη κλωστή που συμβολίζει το αίμα του νεαρού άνδρα και την αγάπη προς τη θυσία και άσπρη που συμβολίζει την αγνότητα.
Χριστιανικό Εορτολόγιο
Ορθόδοξη Εκκλησία
Ευδοκίας οσιομάρτυρος. Οσιομάρτυς της Χριστιανικής Εκκλησίας, η μνήμη της οποίας τιμάται την 1η Μαρτίου. Γεννήθηκε στην Ηλιούπολη της Λιβανησίας Φοινίκης (σημερινός Λίβανος), από γονείς καταγόμενους από τη Σαμάρεια. Σύμφωνα με τους συναξαριστές ήταν πόρνη και με την εκτυφλωτική ομορφιά της παρέσυρε πολλούς άνδρες στην αμαρτωλή ζωή, ενώ συγχρόνως δημιούργησε μεγάλη περιουσία. Έπειτα από μία σοβαρή ασθένεια εγκατέλειψε τη γενέτειρά της, αλλά ένα χρόνο αργότερα επέστρεψε και εγκαταστάθηκε στην άκρη της πόλης. Εκεί γνώρισε κάποιον μοναχό, μετανόησε κι έγινε χριστιανή και βαπτίστηκε από τον επίσκοπο Θεόδοτο. Από τότε άλλαξε η ζωή της, χάρισε όλη της την περιουσία στην τοπική εκκλησία και πήγε σε κάποιο μοναστήρι, όπου έζησε βίο ασκητικό ως τη στιγμή που οι πρώην εραστές της τη διέβαλλαν στον τοπικό ηγεμόνα Αυρηλιανό. Η Ευδοκία δικάστηκε και αθωώθηκε, όταν κατόρθωσε να αναστήσει το νεκρό παιδί του Αυρηλιανού και να προσελκύσει και τον ίδιο στο Χριστιανισμό. Αργότερα, οδηγήθηκε σ’ έναν άλλο ηγεμόνα, τον Διογένη, ο οποίος την άφησε ελεύθερη, αφού η Ευδοκία και πάλι θαυματούργησε. Οι κατήγοροί της επέμειναν και την οδήγησαν ενώπιον του άρχοντα Βικέντιου, ο οποίος διέταξε τον αποκεφαλισμό της.
Μαρκέλλου και Αντωνίνης μαρτύρων.
Αγίου Σιλβέστρου.
Μαρτύρων Αγαπίου, Νικηφόρου, Χαρισίου, Αντωνίου, Σωφρονίου, και Νεστοριανού.
Οσίων Αγαπίου και Ευδόκιμου, των εν Άθω και Δομνίνης της νέας.
Καθολική Εκκλησία
Αγίου Αλβίνου, προστάτη των ανθρώπων από τους πειρατές.
Αγίου Δαυίδ του Ουαλλού, προστάτη της Ουαλλίας, των ποιητών και των χορτοφάγων.
Αγίου Μόναν της Σκωτίας.
Αγίου Σουίτμπερτ, ιδρυτή του μοναχισμού στην Ολλανδία και προστάτη της Γερμανίας.
Είπαν….
“ Τις περισσότερες προσπάθειες που κάνουν οι άνθρωποι τις κάνουν απ' την αγάπη τους προς τον έπαινο, καθώς παθαίνουν και τις μεγαλύτερες καταστροφές από την αγάπη τους προς τις απολαύσεις.”
Αλεξάντρ Πούσκιν, Ρώσος ποιητής, δραματουργός και πεζογράφος.
“ Ο έξυπνος πολιτικός ξεχωρίζει επαινώντας παρά κατακρίνοντας ”
Σαν σήμερα, 1η Μαρτίου…
Τι έγινε σαν σήμερα, 1η Μαρτίου, στην Ελλάδα και τον Κόσμο
86 π.Χ Ο Λούκιος Κορνήλιος Σύλλας, επικεφαλής των ρωμαϊκών λεγεώνων, εισέρχεται στην Αθήνα και ανατρέπει τον τύραννο Αριστίωνα, τον οποίο υποστήριζε ο βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης ΣΤ’.
1445 Γεννήθηκε ο Σάντρο Μποτιτσέλι, ιταλός ζωγράφος της Αναγέννησης.
1810 Η Σουηδία γίνεται η πρώτη χώρα, που διορίζει Συνήγορο του Πολίτη.
1810 Γεννήθηκε ο Γαλλοπολωνός συνθέτης και πιανίστας, Φρειδερίκος Σοπέν
1842 Γεννήθηκε ο Ελληνας ζωγράφος, Νικόλαος Γύζης. Σπουδαία μορφή του νέου ελληνισμού, ο Νικόλαος Γύζης θεωρείται ένας από τους κορυφαίους εικαστικούς καλλιτέχνες της χώρας μας. Μαζί με τον Νικηφόρο Λύτρα και τον Κωνσταντίνο Βολανάκη συγκροτούν την τριανδρία των ζωγράφων της Σχολής του Μονάχου, που διαμόρφωσαν τη νεοελληνική ζωγραφική. Ο Νικόλαος Γύζης γεννήθηκε την 1η Μαρτίου 1842 στο Σκλαβοχώρι της Τήνου από φτωχούς γονείς. Πατέρας του ήταν ο Ονούφριος Γύζης, ξυλουργός στο επάγγελμα, και μητέρα του η Μαργαρίτα Ψάλτη από καλή οικογένεια του νησιού. Από μικρή ηλικία άρχισε να δείχνει το ταλέντο του στη ζωγραφική και σχεδίαζε με χαρακτηριστική άνεση ό,τι έβρισκε μπροστά του. Γι’ αυτό ο πατέρας του αποφάσισε να εγκατασταθούν στην Αθήνα, ώστε ο ταλαντούχος γιος του ν’ αποκτήσει την καλύτερα δυνατή μόρφωση κι εκπαίδευση. Νεώτατος, σε ηλικία 11 ετών, έγινε δεκτός στο Σχολείο των Τεχνών (πρόδρομο εκπαιδευτικό ίδρυμα του Πολυτεχνείου και της Σχολής Καλών Τεχνών), όπου φοίτησε με επιτυχία έως το 1864 με δασκάλους τους αδελφούς Φίλιππο και Γεώργιο Μαργαρίτη, τον Ραφαέλε Τσέκολι, τον Λούντβιχ Τιρς και τον Πέτρο Παυλίδη-Μινώτο. Από το φθινόπωρο του 1865 συνέχισε τις σπουδές του στο Μόναχο με δαπάνες του Ναού της Ευαγγελιστρίας της Τήνου, ύστερα από μεσολάβηση του Τήνιου φιλότεχνου τραπεζίτη Νικολάου Νάζου, την κόρη του οποίου αργότερα νυμφεύτηκε. Με δασκάλους τους Χέρμαν Άνσιτς και Αλεξάντερ φον Βάγκνερ, δεν άργησε να ξεχωρίσει.Το 1868 εντάχθηκε στο εργαστήριο του ονομαστού τότε Τέοντορ φον Πιλότι. Από τα έργα της πρώτης περιόδου της καλλιτεχνικής του δημιουργίας ξεχωρίζουν οι πίνακες «Ιουδήθ και Ολοφέρνης» (1869), «Η επιθεώρηση των σκύλων» (1870) και «Η είδηση της νίκης των Γερμανών στον πόλεμο του 1870». Τα έργα του αυτά κινούνται μέσα στο κυρίαρχο κλίμα του ακαδημαϊσμού, από το οποίο όμως είχε αρχίσει να αποστασιοποιείται. Μετά την αποφοίτησή του επέστρεψε στην Ελλάδα το 1872, όπου ασχολήθηκε με τη σπουδή του ελληνικού χώρου. Τον επόμενο χρόνο πραγματοποίησε ένα μεγάλο ταξίδι μαζί με τον συντοπίτη του Νικηφόρο Λύτρα στη Μικρά Ασία, το οποίο αποδείχτηκε καθοριστικό για τη μετέπειτα καλλιτεχνική του εξέλιξη, καθώς επιτάχυνε τη μετάβαση από τον ακαδημαϊσμό σ’ ένα ύφος «ελληνικότερο», εμπλουτισμένο με νέο ζωγραφικό παλμό. Το 1874 επέστρεψε στο Μόναχο, το οποίο θεωρούσε ιδανικό μέρος για την καλλιτεχνική του δημιουργία και στράφηκε στην ηθογραφία. Από τα έργα αυτής της περιόδου ξεχωρίζουν οι πίνακες «Το τάμα» (1875), «Ο μικρός σοφός» (1884), «Το ναυτόπουλο» (1877), «Τα αρραβωνιάσματα των παιδιών» (1877), «Το παραμύθι της γιαγιάς» (1883) «Το κρυφό σχολειό» (1886) και «Αποκριά στην Αθήνα» (1886). Το 1877 επέστρεψε στην Αθήνα και νυμφεύτηκε την εκλεκτή της καρδιάς του Άρτεμη Νάζου, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά: τρεις κόρες κι ένα γιο, τον γλύπτη Τηλέμαχο Γύζη (1880-1955). Το 1888, όντας πλέον αναγνωρισμένος ζωγράφος, αναγορεύτηκε καθηγητής στην Ακαδημία του Μονάχου. Συνέχιζε να ζωγραφίζει και στράφηκε σε μία τέχνη πιο προσωπική και ποιητική, η οποία εκπροσωπείται από τους πίνακες «Εαρινή Συμφωνία» (1886), «Ιστορία» (1892), «Αρμονία» (1894), «Η Ψυχή του καλλιτέχνη» (1897) και «Η αποθέωση της Βαυαρίας» (1899). Ο Νικόλαος Γύζης πέθανε από λευχαιμία στις 4 Ιανουαρίου 1901 στο Μόναχο, σε ηλικία 58 ετών. Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη και σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού.
1862 Ο κυβερνητικός στρατός καταστέλλει με αιματηρό τρόπο την εξέγερση που εκδηλώθηκε στο Ναύπλιο και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου κατά του Όθωνα (Ναυπλιακή Επανάσταση).
1870 Γεννιέται ο αστρονόμος Ευγένιος Αντωνιάδης, ο οποίος συνέταξε τον πρώτο λεπτομερή χάρτη της επιφάνειας του πλανήτη Άρη. Το όνομά του φέρει ένας κρατήρας του Άρη και της Σελήνης
1881 Δολοφονείται από την οργάνωση «Λαϊκή Θέληση» ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος ο Β’. Η «Λαϊκή Θέληση» ήταν μια συνωμοτική «ναρόντνικη» οργάνωση, που μάχονταν κατά της απολυταρχίας, πιστεύοντας ότι ήταν δυνατό να παρακαμφθεί ο καπιταλισμός και να οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός μέσω μιας αγροτικής επανάστασης.
1923 Τίθεται σε εφαρμογή και στην Ελλάδα το νέο (Γρηγοριανό) ημερολόγιο. Η 16η Φλεβάρη αριθμήθηκε 1η του Μάρτη.
1935 Το αποτυχημένο κίνημα Πλαστήρα – Βενιζέλου. Επειτα από την άνοδο του Λαϊκού Κόμματος και των άλλων μοναρχικών δυνάμεων στην εξουσία, μετά τις εκλογές του Μάρτη του 1933, επιταχύνθηκε η συγκέντρωση των φασιστικών και αντιφασιστικών δυνάμεων, ενώ ταυτόχρονα η πάλη ανάμεσα στις δύο μεγάλες αστικές πολιτικές παρατάξεις έπαιρνε όλο και πιο έντονο χαρακτήρα. Ο συνασπισμός, κατευθύνοντας πάντα το κύριο χτύπημα κατά των ιδεολογικά αντιπάλων , άρχισε να παίρνει μέτρα και ενάντια στον αντίπαλο συνασπισμό των Φιλελευθέρων. Η κυβέρνηση Κονδύλη — Τσαλδάρη, μαζί με σειρά νόμους και διατάγματα που αποσκοπούσαν στην ενίσχυση των αντιβενιζελικών κομμάτων στον κρατικό μηχανισμό και τις Ενοπλες Δυνάμεις, σε βάρος των βενιζελικών και γενικά των αντιμοναρχικών δημόσιων υπαλλήλων και αξιωματικών, δυνάμωσε, με βάση το Ιδιώνυμο, τις διώξεις και ενάντια στους οπαδούς της αστικής αντιμοναρχικής παράταξης. Ολα αυτά αποτελούσαν συστατικό μέρος των σχεδίων παλινόρθωσης της μοναρχίας και μεγάλωναν τον κίνδυνο επιβολής φασιστικού καθεστώτος. Ηδη, από την Ανοιξη του 1934 ο Μεταξάς με τον Κονδύλη, μαζί με τη μερίδα της πλουτοκρατικής ολιγαρχίας, σχεδίαζαν την άμεση εγκαθίδρυση ανοιχτής φασιστικής δικτατορίας. Από το Μάρτη του 1933 έως το Μάη του 1934, η Αστυνομία και η Χωροφυλακή δολοφόνησαν 10, τραυμάτισαν 239 και συνέλαβαν 3.500 άτομα. Σ’ αυτές τις συνθήκες ξέσπασε το βενιζελοπλαστηρικό κίνημα της 1ης Μάρτη του 1935. Το κίνημα άρχισε με την κατάληψη όλου σχεδόν του πολεμικού στόλου (που βρισκόταν στις ναυτικές βάσεις της Σαλαμίνας), καθώς και της Στρατιωτικής Σχολής των Ευελπίδων. Στους κινηματίες προσχώρησαν αμέσως οι μονάδες του στρατού, που έδρευαν στα νησιά, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Ωστόσο, η κυβέρνηση Τσαλδάρη — Κονδύλη, στηριζόμενη στις άλλες στρατιωτικές δυνάμεις και εκμεταλλευόμενη τα στρατιωτικά λάθη των κινηματιών, κατάφερε, έπειτα από δεκαήμερες μάχες, να επιβληθεί. Μετά την ήττα του κινήματος, ο Ελευθέριος Βενιζέλος εγκατέλειψε τη χώρα και μετέβη στην Ιταλία. Ενας από τους κύριους πολιτικούς λόγους, που καθόρισαν τη νίκη της κυβέρνησης ήταν η ηθική, πολιτική και υλική βοήθεια που της έδωσαν οι κυβερνήσεις Αγγλίας, Γαλλίας και Γιουγκοσλαβίας.
1938 Ιδρύεται από τον κορεάτη επιχειρηματία Λι Μπιούνγκ-τσουλ η Samsung (τρία αστέρια στα κορεάτικα). Με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές παγκοσμίως με δραστηριότητα σε πολλούς τομείς (ναυπηγήσεις, ασφάλειες, ηλεκτρονικά κ.α).
1943 Στη Θεσσαλονίκη οι Γερμανοί εκτελούν 38 αγωνιστές από το στρατόπεδο του «Παύλου Μελά», που κρατούνταν φυλακισμένοι και εξόριστοι πάνω από 7 χρόνια, από την περίοδο της Μεταξικής δικτατορίας.
1945 Ο Κόκκινος Στρατός διώχνει τους τελευταίους Γερμανούς από τα εδάφη της Σοβιετικής Ενωσης
1947 Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αρχίζει τις εργασίες του, με πρώτο διευθυντή το βέλγο, Καμίγ Γκιτ.
1948 Ολοκληρώνεται το μακελειό της Μακρονήσου, που ξεκίνησε στις 29 Φλεβάρη, όταν ο λόχος Ασφαλείας του στρατοπέδου άνοιξε πυρ κατά των φαντάρων που διαμαρτύρονταν για τη βίαιη συμπεριφορά των Αλφαμητών έναντι των άρρωστων συντρόφων τους. Δολοφονήθηκαν πάνω από 300 αγωνιστές. Ο καπετάνιος του καϊκιού Μ. Βρονταμίτης, πριν πεθάνει, σε μαρτυρία του, κάνει λόγο για 350 νεκρούς που τους μετέφερε με δρομολόγια μακριά στον Κάβο Ντόρο, στο ξερονήσι Σαν Τζιόρτζιο, όπου «παίρνανε τους σκοτωμένους φαντάρους και τους χώνανε μέσα σε συρμάτινα δίχτυα με βαρίδια και τους φουντάρανε στο βυθό της θάλασσας»…
1952 Ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοι του καταδικάζονται σε θάνατο από το Στρατοδικείο, συγκλονίζοντας το πανελλήνιο και τη διεθνή κοινή γνώμη. Είχαν κατηγορηθεί για απόπειρα ανασυγκρότησης του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΚΚΕ), το οποίο θεωρείτο παράνομο, προδοτικό και ξενοκίνητο κόμμα.
1958 Αρχίζει να εκπέμπει η «Φωνή της Αλήθειας», ο ραδιοσταθμός, που την εποχή της πολιτικής προσφυγιάς μετέδιδε από το εξωτερικό με ευθύνη του ΚΚΕ.
1959 Επίσημη έναρξη της λειτουργίας του ΠΡΟΠΟ στην Ελλάδα.
1959 Επιστρέφει στην Κύπρο ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος μετά από τρία χρόνια εξορίας στις Σεϋχέλλες.
1963 Αποφασίζεται η επιβολή προστίμου στους βουλευτές, που θα απουσιάζουν αδικαιολόγητα από τις συνεδριάσεις της ελληνικής Βουλής.
1966 Το μη επανδρωμένο σοβιετικό διαστημόπλοιο “Venera 3” προσεδαφίζεται στον πλανήτη Αφροδίτη. Πρόκειται για το πρώτο διαστημόπλοιο, που επισκέπτεται άλλον πλανήτη.
1973 The Dark Side of the Moon. To «The Dark Side of the Moon» είναι ένα άλμπουμ – ορόσημο της ροκ μουσικής και η κορυφαία δημιουργική και εμπορική στιγμή στην καριέρα των Pink Floyd. Κυκλοφόρησε την 1η Μαρτίου 1973 και αμέσως γνώρισε μεγάλη επιτυχία, που ξεπέρασε τα στενά όρια της εποχής του. Παρέμεινε για χρόνια ολόκληρα στους πίνακες επιτυχιών Βρετανίας και ΗΠΑ (741 εβδομάδες) και οι πωλήσεις του παραμένουν αξιοσημείωτες μέχρι τις μέρες μας. Ήταν το όγδοο άλμπουμ στη δισκογραφία του συγκροτήματος που σχηματίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ‘60 και εντάχθηκε δυναμικά στο βρετανικό ψυχεδελικό κίνημα εκείνης της εποχής. Ήταν γνωστό για τις ιδιαίτερες συναυλίες τους, στις οποίες έδιναν έμφαση στους μουσικούς αυτοσχεδιασμούς και ιδιαίτερο βάρος στα οπτικά εφέ και τους ειδικούς φωτισμούς. H αποπομπή του απρόβλεπτου και ιδιόρρυθμου Σιντ Μπάρετ και η έλευση του κιθαρίστα Ντέιβιντ Γκίλμορ αποτέλεσε τομή στην πορεία του γκρουπ. Οι Pink Floyd δοκίμαζαν το νέο τους υλικό πρώτα στις συναυλίες τους προτού μπουν στο στούντιο. Αυτό συνέβη την 1η Ιουνίου 1972 και οι ηχογραφήσεις κράτησαν οκτώ μήνες έως τον Ιανουάριο του 1973. Στα περίφημα στούντιο της Άμπεϊ Ρόουντ του Λονδίνου χρησιμοποιήθηκε η τελευταία λέξη της τεχνολογίας από τον μηχανικό ήχου και μουσικό Άλαν Πάρσονς. Σχεδόν όλο το έργο πιστώνεται στον Ρότζερ Γουότερς, που έγραψε τους στίχους και τη μουσική στα περισσότερα κομμάτια, με τη δημιουργική συμβολή και των υπολοίπων τριών μελών του συγκροτήματος (Ντέιβιντ Γκίλμορ, Ρίτσαρντ Ράιτ και Νικ Μέισον). Ο Γουότερς με τη δημιουργικότητά του έλαβε το χρίσμα του σπουδαίου στιχουργού και ο Γκίλμορ με την εκτελεστική του δεινότητα τον χαρακτηρισμό του ήρωα της κιθάρας. Ο τίτλος του άλμπουμ «The Dark Side of the Moon» αναφέρεται περισσότερο στην τρέλα (αναφορά στον Σιντ Μπάρετ), παρά στην αστρονομία. Τα 10 τραγούδια του, συνολικής διάρκειας 41 λεπτών και 34 δευτερολέπτων, κινούνται στο χώρο του προοδευτικού ροκ και της ηλεκτρονικής μουσικής, στην οποία οι Pink Floyd υπήρξαν πρωτοπόροι στο χώρο του ροκ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι κριτικοί χωρίζουν τη ροκ μουσική στην περίοδο πριν και μετά το «The Dark Side of the Moon», όσον αφορά στη χρήση των συνθετητών και των άλλων ηλεκτρονικών «εργαλείων». Αλλά η αληθινή δύναμη του άλμπουμ προέρχεται από το δημιουργικό συνταίριασμα του νεοψυχεδελικού αρτ – ροκ, της τζαζ – φιούζιον και του μπλουζ – ροκ. Τα χαρακτηριστικά ηχητικά εφέ είναι τοποθετημένα προσεκτικά σε καίριες θέσεις ανάμεσα στα τραγούδια. Οι ήχοι της ταμειακής μηχανής, που ακολουθεί πιστά τον ρυθμό του «Money», ηχογραφήθηκαν στο σπίτι του Γουότερς, οι φωνές που μουρμουρίζουν ακατάληπτα ηχογραφήθηκαν στους διαδρόμους του στούντιο και τα ρολόγια της εισαγωγής του «Time» σ’ ένα κοντινό παλαιοπωλείο. Θεματικά, εξερευνά όψεις της ανθρώπινης εμπειρίας. Αναφέρεται στη γέννηση ενός παιδιού και το μεγάλωμά του (Speak to Me/Breath), στο χρόνο που φεύγει («Time»), τη θρησκεία («Great Gig in the Sky»), τον καταναλωτισμό («Money»), τον εθνοκεντρισμό («Us and Them») και το θάνατο («Brain Damage», «Eclipse»). Ο δίσκος γνώρισε μεγάλη επιτυχία και γνωρίζει σταθερά μέχρι τις μέρες μας. Με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 45.000.000 αντίτυπα, κατατάσσεται στην 3η θέση στη λίστα με τα πιο εμπορικά άλμπουμ όλων των εποχών. Όπως ήταν φυσικό, η επιτυχία άλλαξε τη ζωή και των τεσσάρων μελών του συγκροτήματος, όχι όμως και την αντίληψή τους για τη μουσική. Ο Ρότζερ Γουότερς και ο Ρίτσαρντ Ράιτ αγόρασαν μεγάλες φάρμες, ο Νικ Μέισον έγινε συλλέκτης πολυτελών αυτοκινήτων, ενώ μέρος των κερδών τους τοποθέτησαν στην εταιρεία παραγωγής των Μόντι Πάιθον. Κερδισμένος ήταν και ο μηχανικός ήχου Άλαν Πάρσονς. Ήταν υποψήφιος για Γκράμι και στη συνέχεια γνώρισε επιτυχία και ως μουσικός μέσα από το σχήμα «The Alan Parsons Project».
1983 Πέθανε ο Άρθουρ Κέσλερ. Ούγγρος συγγραφέας, δημοσιογράφος και κριτικός, περισσότερο γνωστός για το μυθιστόρημά του «Το Μηδέν και το Άπειρο» που μεταφράστηκε σε περισσότερες από 30 γλώσσες.
1992 Ο Θεόδωρος Πάγκαλος προτείνει τη συγχώνευση σε ενιαίο κόμμα του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού. Ο γραμματέας του κινήματος, Άκης Τσοχατζόπουλος, αποδοκιμάζει τον κ. Πάγκαλο. Απορριπτικός και ο ΣΥΝ δια του Νίκου Κωνσταντόπουλου.
2000 Η συνεχής πτώση του γενικού δείκτη τιμών στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών πυροδοτεί πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Οι μικροεπενδυτές χάνουν πολλά δισεκατομμύρια, καθώς οι περισσότεροι δανείζονταν χρήματα για την αγορά των μετοχών όταν ο δείκτης ήταν ακόμη ψηλά.
2002 “Αντίο” λένε οι Έλληνες στη δραχμή, καθώς το ευρώ είναι πια το μοναδικό νόμισμα της χώρας. Η δραχμή, πλέον, περνά στην ιστορία.
2003 Πέθανε ο σκηνοθέτης και ηθοποιός, Μίμης Κουγιουμτζής. Την 1 Μαρτίου 2003 πέθανε ο Μίμης Κουγιουμτζής. Με τη φυγή του άφησε φτωχότερο το ελληνικό θέατρο. Το ταλέντο, η αφοσίωσή του στην τέχνη του θεάτρου και το σημαντικό του έργο μένουν πολύτιμες παρακαταθήκες. Το όνομά του συνδέθηκε απολύτως, σε όλη τη 44χρονη καλλιτεχνική του πορεία, με το Θέατρο Τέχνης. Δε δούλεψε με άλλα θέατρα. Ο Ο Μίμης Κουγιουμτζής γεννήθηκε το 1936 στον Πειραιά. Πρωτοεμφανίστηκε στη σκηνή το 1959 στο έργο του Ζενέ «Υψηλή εποπτεία». Από τα αγαπημένα παιδιά του Καρόλου Κουν, έπαιξε σε άπειρα έργα στη σκηνή του «Θεάτρου Τέχνης». Η σκηνοθετική του πορεία άρχισε το 1977 με το έργο του Θανάση Κωσταβάρα «Φραγκότο», ενώ σημαντική ήταν η παρουσία του και στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Μετά το θάνατο του Κουν, ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της σκηνής του Υπογείου, ενώ το 1994 εγκαινίασε την Παιδική Σκηνή του «Θεάτρου Τέχνης». Δημιούργησε ένα σημαντικό κινηματογραφικό αρχείο με πρόβες και παραστάσεις του Κουν. Με το υλικό αυτό έκανε εφτά επεισόδια για τα 40 χρόνια του «Θεάτρου Τέχνης» (1942–1982). Πήρε βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1972, για το ντοκιμαντέρ «Χρονικό — Συλλογή από το Θέατρο Τέχνης». Βραβεύτηκε από την Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων το 1995 για τη σκηνοθεσία του έργου της Λούλας Αναγνωστάκη «Ταξίδι μακριά». Τελευταία του σκηνοθεσία ήταν στην παράσταση «Μια φορά κι ένα… λεπτό» στη Φρυνίχου. Ο Μίμης Κουγιουμτζής συμμετείχε και σε τηλεοπτικές παραγωγές και η τελευταία εμφάνισή του ήταν στην «Αίθουσα του Θρόνου» του Τάσου Αθανασιάδη.
2012 Πέθανε ο Λούτσιο Ντάλα. Ιταλός τραγουδοποιός, από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες της ιταλικής έντεχνης λαϊκής μουσικής. Συνέθεσε, επίσης, μουσική για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.
2019 Πέθανε ο Φαίδων Γεωργίτσης. Ένας από τους τελευταίους ζεν-πρεμιέ του ελληνικού σινεμά. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία μέσα από τις κοινωνικές ταινίες και τα μιούζικαλ της Φίνος Φιλμ.