Σαν σήμερα, 23 Φεβρουαρίου…

Γιορτάζουν

  • Πολύκαρπος

  • Πολυκαρπία

Επέτειοι και Λοιπές Εορτές

  • Στη Ρωσία και σε άλλες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες γιορτάζουν την Ημέρα των Υπερασπιστών της Πατρίδας. Επί Σοβιετικής Ένωσης ονομαζόταν Ημέρα του Κόκκινου Στρατού.

  • Εθνική Ημέρα Μπανανόψωμου στις ΗΠΑ.

Χριστιανικό Εορτολόγιο

Ορθόδοξη Εκκλησία

  • Αγίου ιερομάρτυρος Πολυκάρπου, επισκόπου Σμύρνης.

  • Αγίων εβδομήκοντα τριών Μαρτύρων.

  • Αγίου μάρτυρος Κλήμεντος.

  • Αγίας μάρτυρος Θεής.

  • Αγίας Γοργονίας.

  • Οσίων Ιωάννου, Αντιόχου, Αντωνίνου και Μωϋσέως.

  • Οσίων Ζεβινά, Πολυχρονίου, Δαμιανού και Μωϋσέως.

  • Οσίου Δαμιανού του Εσφιγμενίτου.

  • Οσίου Μωϋσέως του εκ Ρωσίας.

  • Οσίου πατρός ημών Πολυκάρπου του Μπρυάνσκ.

Καθολική Εκκλησία

  • Αγίου Πολυκάρπου της Σμύρνης, που προστατεύει τους πάσχοντες από ωταλγίες

  • Αγίας Ισαβέλας.

  • Αγίου Σερένου του Κηπουρού.

Είπαν….

  • “Πολλά παιδιά - πολλές φροντίδες. Κανένα παιδί - καμία ευτυχία.”

Μάρκος Τούλιος ΚικέρωνΜάρκος Τούλιος Κικέρων, Ρωμαίος πολιτικός, ρήτορας και συγγραφέας.

  • “Προσεγγίζουμε το παρελθόν για να μάθουμε τους γονείς μας και το μέλλον για τα παιδιά μας, τα οποία δεν θα δούμε ποτέ, αλλά θέλουμε να φροντίσουμε το μέλλον τους.”

Καρλ Γιουνγκ

Σαν σήμερα, 23 Φεβρουαρίου…

Τι έγινε, σαν σήμερα 23 Φεβρουαρίου, στην Ελλάδα και τον Κόσμο

  • 303 Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός διατάσσει την καταστροφή της χριστιανικής εκκλησίας στη Νικομήδεια, αρχίζοντας τον διωγμό κατά των Χριστιανών.

  • 532 Θεμελιώνεται από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, έργο των αρχιτεκτόνων Ανθέμιου και Ισιδώρου, μετά την καταστροφή του παλαιότερου κατά τη Στάση του Νίκα.

  • 1455 Ο εφευρέτης της τυπογραφίας, Ιωάννης Γουτεμβέργιος, τυπώνει το πρώτο βιβλίο, τη Βίβλο.

  • 1685 Γεννήθηκε ο Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ, Γερμανός συνθέτης του μπαρόκ, που διακρίθηκε κυρίως για τα ορατόριά του. Στις 23 Φεβρουαρίου 1685 γεννιέται ο Γεώργιος — Φρειδερίκος Χέντελ. Μεγάλος Γερμανός συνθέτης. Εζησε τα περισσότερα από τα δημιουργικά του χρόνια στο Λονδίνο. Σε ηλικία 17 χρονών έγινε οργανίστας στην πόλη Χάλε. Αρχισε συνθέτοντας όπερες, οι οποίες παρουσιάστηκαν με επιτυχία στο Αμβούργο και στη συνέχεια στο Λονδίνο. Στη βρετανική πρωτεύουσα μετά από ένα διάστημα αντιμετωπίστηκε με εχθρότητα κυρίως για πολιτικούς λόγους, αφού στα έργα του σατίριζε την αριστοκρατία και τις συνήθειές της. Εν τω μεταξύ ως συνθέτης πραγματοποιεί στροφή προς τα ορατόρια. Το ορατόριο «Μεσσίας», το πιο γνωστό έργο του Χέντελ, παρουσιάστηκε πρώτη φορά το 1742 στο Δουβλίνο. Το 1745, στον ένοπλο αγώνα των Αγγλων κατά της παλινόρθωσης της δυναστείας των Στιούαρτ, τα ηρωικά έργα του Χέντελ εμψύχωναν το λαό. Πέθανε το 1759.

  • 1836 Αρχίζει η μάχη του Άλαμο στο Σαν Αντόνιο του Τέξας.

  • 1839 Θεμελιώνεται το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, βάσει σχεδίων του Δανού αρχιτέκτονα Hans Christian Hansen.

  • 1883 Γεννήθηκε ο Καρλ Γιάσπερς, γερμανός υπαρξιστής φιλόσοφος και ψυχίατρος. Υποστήριξε ότι ο άνθρωπος συναισθάνεται την ύπαρξή του μέσα από οριακές καταστάσεις (αγώνας, πόνος, θάνατος, ενοχή, ευθύνη).

  • 1887 Η γαλλική Ριβιέρα πλήττεται από ισχυρή σεισμική δόνηση. Τουλάχιστον 2.000 άνθρωποι βρίσκουν το θάνατο στα ερείπια.

  • 1893 Ο Ρούντολφ Ντίζελ κατοχυρώνει νομικά την εφεύρεση της μηχανής ντίζελ.

  • 1898 Στη Γαλλία, ο Εμίλ Ζολά καταδικάζεται σε φυλάκιση μετά τη δημοσίευση του «Κατηγορώ», μίας επιστολής με την οποία κατηγορούσε τη γαλλική κυβέρνηση για αντισημιτισμό και για την άδικη φυλάκιση του λοχαγού Άλφρεντ Ντρέιφους.

  • 1903 Η Κούβα παραχωρεί μόνιμα έναντι μισθώματος τον κόλπο του Γκουαντανάμο, στις Η.Π.Α.

  • 1917 Φεβρουαριανή Επανάσταση. Λαϊκή εξέγερση στη Ρωσία, που σηματοδότησε την παραίτηση του τσάρου Νικολάου Β’ και τη συνακόλουθη κατάργηση της χιλιόχρονης μοναρχίας. Η Φεβρουαριανή Επανάσταση ήταν λαϊκή εξέγερση στη Ρωσία, που σηματοδότησε την παραίτηση του τσάρου Νικολάου Β’ και τη συνακόλουθη κατάργηση της χιλιόχρονης μοναρχίας. Εκδηλώθηκε με απεργιακές κινητοποιήσεις και δυναμικές διαδηλώσεις για την έλλειψη τροφίμων τον Φεβρουάριο του 1917 (εξ ου Φεβρουαριανή Επανάσταση), με επίκεντρο το Πέτρογκραντ (Πετρούπολη, νυν Αγία Πετρούπολη), τότε πρωτεύουσα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Αποτέλεσε το πρώτο βήμα για την Οκτωβριανή Επανάσταση, με την τελική επικράτηση των Μπολσεβίκων του Λένιν. Την εποχή εκείνη, οι περισσότεροι Ρώσοι είχαν χάσει την εμπιστοσύνη τους στο τσαρικό καθεστώς. Η κυβερνητική διαφθορά ήταν ανεξέλεγκτη, η ρωσική οικονομία παρέμενε οπισθοδρομική και ο τσάρος Νικόλαος διέλυε κάθε τόσο τη Δούμα, το ρωσικό κοινοβούλιο που ιδρύθηκε μετά την Επανάσταση του 1905, όταν αυτό αντιτασσόταν στην πολιτική του. Ωστόσο, η άμεση αιτία της εξέγερσης του Φλεβάρη του 1917 ήταν η καταστροφική εμπλοκή της Ρωσίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι απώλειες σε έμψυχο δυναμικό ήταν οι μεγαλύτερες της ιστορίας της και η δαπανηρή όσο και αναποτελεσματική πολεμική προσπάθεια προκάλεσε καθίζηση στην ήδη προβληματική οικονομία της, με αποτέλεσμα οι μετριοπαθείς να συνασπισθούν με τα ριζοσπαστικά στοιχεία της ρωσικής κοινωνίας και να ζητούν την ανατροπή του τσάρου. Στις 23 Φεβρουαρίου 1917, χιλιάδες διαδηλωτές συνεπικουρούμενοι από απεργούς εργάτες, ξεχύθηκαν στους δρόμους της Πετρούπολης για να διαμαρτυρηθούν για την έλλειψη τροφίμων. Αυτή τη φορά ήταν αποφασισμένοι για όλα. Συγκρούστηκαν με τη μισητή τσαρική αστυνομία και αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τους δρόμους. Δύο ημέρες αργότερα, οι απεργιακές κινητοποιήσεις εξαπλώθηκαν σε όλη την Πετρούπολη και ομάδες εξαγριωμένων εργατών επιδόθηκαν σε καταστροφές κυβερνητικών κτιρίων και αστυνομικών τμημάτων. Σε αρκετά εργοστάσια εξελέγησαν εκπρόσωποι των εργατών στο Σοβιέτ (συμβούλιο) της Πετρούπολης, σύμφωνα με το μοντέλο που επινοήθηκε κατά την Επανάσταση του 1905. Στις 26 Φεβρουαρίου, οι άνδρες της φρουράς της Πετρούπολης διατάχθηκαν να καταπνίξουν την εξέγερση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ, σκοτώνοντας διαδηλωτές, αλλά αυτοί απτόητοι παρέμεναν στους δρόμους, φέρνοντας σε αμηχανία τους στρατιώτες. Εκείνη την ημέρα, ο τσάρος διέλυσε ξανά τη Δούμα. Την επόμενη ημέρα, 27 Φεβρουαρίου, οι εξεγερμένοι κέρδισαν μία σημαντική νίκη, όταν η μία μετά την άλλη οι στρατιωτικές μονάδες της Πετρούπολης πήραν το μέρος τους. Οι στρατιώτες, περίπου 150.000 άνδρες, εξέλεξαν στη συνέχεια τους δικούς τους εκπροσώπους στο Σοβιέτ της Πετρούπολης. Μετά την εξέλιξη αυτή, η κυβέρνηση του πρίγκιπα Νικολάι Γκολίτσιν αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Η Δούμα σχημάτισε μία προσωρινή κυβέρνηση υπό τον πρίγκιπα Γκεόργκι Λβοφ, με τη συμμετοχή συντηρητικών, φιλελευθέρων και μετριοπαθών σοσιαλιστών πολιτικών. Ο άλλος πόλος που διεκδικούσε τον έλεγχο της επανάστασης ήταν το Σοβιέτ της Πετρούπολης, που το αποτελούσαν ριζοσπαστικά στοιχεία της Αριστεράς (σοσιαλεπαναστάτες, σοσιαλδημοκράτες μπολσεβίκοι και μενσεβίκοι). Την 1η Μαρτίου, το Σοβιέτ της Πετρούπολης εξέδωσε τη «Διαταγή Νο. 1», με την οποία εντέλλονταν οι στρατιώτες και οι ναύτες να υπακούουν μόνο σ’ εκείνες τις διαταγές που δεν έρχονταν σε αντίθεση με τις δικές του . Την επόμενη, 2 Μαρτίου 1917, ο τσάρος Νικόλαος Β' παραιτήθηκε υπέρ του αδελφού του Μιχαήλ, η άρνηση του οποίου σήμανε και το τέλος της χιλιόχρονης τσαρικής απολυταρχίας. Η νέα προσωρινή κυβέρνηση ήλπιζε να σώσει την πολεμική προσπάθεια και να δώσει λύσεις στα οικονομικά και πολιτικά προβλήματα της χώρας. Θα αποδεικνυόταν ένα δύσκολο εγχείρημα, ιδιαίτερα, όταν ο ηγέτης των Μπολσεβίκων Λένιν, εγκατέλειψε την Ελβετία, όπου ήταν εξόριστος και δια μέσου της εχθρικής Γερμανίας επέστρεψε στην πατρίδα στις 3 Απριλίου 1917, με διακηρυγμένο στόχο ν’ αναλάβει τον έλεγχο της Επανάστασης και να οδηγήσει τη Ρωσία προς τον κομμουνισμό.

  • 1918 Μέρα του Κόκκινου Στρατού. Είχε προηγηθεί Διάταγμα της Προσωρινής Εργατοαγροτικής Κυβέρνησης (Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού) στις 18/1/1918 για τη δημιουργία του Κόκκινου Στρατού Εργατών — Αγροτών σε εθελοντική βάση. Οι πρώτες μονάδες του νέου επαναστατικού στρατού διακρίθηκαν αμέσως στη μάχη κατά των Γερμανών στις τοποθεσίες Νάρβα και Πσκοβ. Η ημέρα που δόθηκαν αυτές οι μάχες ορίστηκε τιμητικά ως Μέρα του Κόκκινου Στρατού. Στη Μόσχα η σχετική τελετή περιλαμβάνει καταθέσεις στεφάνων στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, κοντά στο Κρεμλίνο, από την πολιτειακή, πολιτική, στρατιωτική και εκκλησιαστική ηγεσία της Ρωσίας. Ακολουθεί ενός λεπτού σιγή, η ανάκρουση του εθνικού ύμνου και η παρέλαση των στρατιωτικών τμημάτων απόδοσης τιμών. Το βράδυ, η ηγεσία της χώρας είναι παρούσα σε συναυλία στο Κρεμλίνο και την ίδια ώρα ρίψεις πυροτεχνημάτων καταγαύζουν τον ουρανό της Μόσχας και των άλλων μεγάλων πόλεων της Ρωσίας. Ανάλογοι εορτασμοί γίνονται στη Λευκορωσία, το Καζακστάν, το Τουρκμενιστάν, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν, αλλά και στις αποσχισθείσες φιλορωσικές περιοχές της Νότιας Οσετίας, του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ. Στην Ουκρανία, παρότι ο εορτασμός δεν είχε επίσημο χαρακτήρα, καταργήθηκε το 2014, με απόφαση του τότε φιλοδυτικού προέδρου, Πέτρο Ποροσένκο, επειδή παρέπεμπε στη Ρωσία.

  • 1923 Γεννήθηκε ο Ιωάννης Γρίβας. Έλληνας δικαστικός, που διετέλεσε και υπηρεσιακός πρωθυπουργός

  • 1924 Γεννήθηκε ο Άλαν Μακλίοντ Κόρμακ, νοτιοαφρικανός φυσικός, βραβευμένος με Νόμπελ Ιατρικής το 1979 για την ανάπτυξη του αξονικού τομογράφου με χρήση υπολογιστή.

  • 1938 Γεννήθηκε ο Γίρι Μένζελ. Βραβευμένος τσέχος σκηνοθέτης, που έγινε γνωστός στη Δύση από την πρώτη κιόλας ταινία του «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν».

  • 1940 Γεννήθηκε ο Πίτερ Φόντα, Αμερικανός ηθοποιός

  • 1942 Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι πρώτες βόμβες του Άξονα πέφτουν σε έδαφος των ΗΠΑ, πλήττοντας πετρελαιοπηγή στην Καλιφόρνια

  • 1943 Οι Γερμανοί κατακτητές ανακοινώνουν την πολιτική επιστράτευση των Ελλήνων, προκειμένου να τους χρησιμοποιήσουν σε καταναγκαστικά έργα. Με την είσοδο του 1943, οι Έλληνες, εκτός από την πείνα και την καταπίεση, αντιμετώπιζαν και τον κίνδυνο της πολιτικής επιστράτευσης, παρά τις διαψεύσεις από τις γερμανικές αρχές κατοχής. Το μέτρο δεν αφορούσε τους έλληνες εβραίους, οι οποίοι σταδιακά άρχισαν να στέλνονται στην Πολωνία «για να εργασθούν». Στις 23 Φεβρουαρίου δημοσιεύεται τελικά στην εφημερίδα «Γερμανικά Νέα» η διαταγή του στρατηγού Σπάιντελ για την πολιτική επιστράτευση των Ελλήνων. Οι κατοχικές δυνάμει σκόπευαν να στείλουν κόσμο στη Γερμανία και ανά τη Μεσόγειο για να δουλέψει σε καταναγκαστικά έργα. Το ίδιο βράδυ ο κατοχικός πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος (από τους πρωτοπόρους της γυναικολογίας - μαιευτικής στην Ελλάδα) και ο υπουργός Εργασίας Νικόλαος Καλύβας (παλιός συνδικαλιστής και σοσιαλιστής, που εκτελέστηκε στις αρχές του 1944 από την ΟΠΛΑ), έσπευσαν να δημοσιεύσουν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως σχετικό διάταγμα με τίτλο «Περί υποχρεωτικής εργασίας του αστικού πληθυσμού της Ελλάδος». Η αντίδραση των δοκιμαζόμενων Ελλήνων υπήρξε ακαριαία. Την επόμενη μέρα (24 Φεβρουαρίου) χιλιάδες άνθρωποι ξεχύνονται στους δρόμους της Αθήνας για να βροντοφωνάξουν «Κάτω η επιστράτευση» και να ψάλλουν τον Εθνικό Ύμνο. Μία ομάδα διασπά τον αστυνομικό κλοιό και καταστρέφει το γραφείο του κατοχικού πρωθυπουργού Λογοθετόπουλου στη Βουλή. Μία άλλη, αφού υπερφαλαγγίζει τους ιταλούς καραμπινιέρους, πυρπολεί το Υπουργείο Εργασίας (Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα γωνία), όπου είχε γίνει ο προπαρασκευαστικός σχεδιασμός για την επιστράτευση. Κατά τις συγκρούσεις, τρεις διαδηλωτές σκοτώνονται και τριάντα τραυματίζονται σοβαρά. Τις επόμενες μέρες το αυθόρμητο δίνει τη θέση του στο οργανωμένο. Τηλεφωνητές, δημόσιοι υπάλληλοι και μαθητές κατεβαίνουν στους δρόμους. Η αντίδραση κατά της επιστράτευσης φουντώνει. Η κηδεία του εθνικού ποιητή Κωστή Παλαμά στις 28 Φεβρουαρίου μετατρέπεται σε αντικατοχική διαδήλωση. Στις 5 Μαρτίου συγκροτείται μεγάλη διαδήλωση κατά της πολιτικής επιστράτευσης. Από την παράνομη εφημερίδα «Το Ελληνικόν Αίμα» (φ. 15/3/1943) διαβάζουμε: “…Την πρωΐαν της ημέρας εκείνης (5/3/1947) εσημειώθησαν μεγάλαι συγκεντρώσεις εις τα κεντρικώτερα σημεία της πόλεως. Αι συγκεντρώσεις μετετρέποντο εις διαδηλώσεις, αίτινες διά της συνεχούς ενώσεως των διαφόρων ομάδων απετέλουν έναν αφαντάστως ορμητικόν χείμαρρον, έτοιμον ­εν κυριολεξία να παρασύρη κάθε ίχνος των βαρβάρων… Μία των μεγαλυτέρων διαδηλώσεων διήλθε προ του Δημαρχειακού Μεγάρου, όπου ο παριστάνων τον δήμαρχον κύναιδος ετόλμησε να εξέλθη εις τον εξώστην διά να... καθησυχάση τα πλήθη. Από τα στόματα των χιλιάδων διαδηλωτών ­ διατηρούντων όλον το αθηναϊκόν χιούμορ των ηκούσθη η σύστασις: ­Μέσα αδελφή! Και η Αγγέλα έσπευσεν να εισέλθη....” Σημειώνεται ότι διορισμένος Δήμαρχος εκείνη την περίοδο ήταν ο συνδικαλιστής βιοτέχνης Άγγελος Γεωργάτος. Προ της ογκούμενης λαϊκής αντίδρασης, οι κατακτητές αναγκάζονται να ακυρώσουν την πολιτική επιστράτευση στις 10 Μαρτίου 1943. Πρόκειται για μεγαλειώδη στιγμή της Εθνικής Αντίστασης, ένα ανεπανάληπτο γεγονός σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Η ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης ήταν και η τελευταία πολιτική πράξη της δεύτερης κατοχικής κυβέρνησης. Ο Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος αντικαταστάθηκε ως ανεπαρκής από τους Γερμανούς με τον Ιωάννη Ράλλη τον Απρίλιο του 1943.

  • 1943 Ιδρύεται στην Αθήνα η Εθνική Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.), έχοντας στις τάξεις της την αφρόκρεμα της νεολαίας. Θα αναλάβει σημαντική δράση την περίοδο της γερμανικής κατοχής.

  • 1944 Γεννήθηκε ο Τζόνι Γουίντερ. Σπουδαίος αμερικανός κιθαρίστας του ηλεκτρικού μπλουζ, με τα χαρακτηριστικά κατάλευκα λευκά μαλλιά και το αποστεωμένο σώμα. Ο Μπι Μπι Κινγκ τον χαρακτήρισε ως τον καλύτερο λευκό κιθαρίστα του μπλουζ

  • 1944 Τμήμα του μηχανικού του ΕΛΑΣ Νοτίου Ολύμπου ανατινάζει την ταχεία γερμανική αμαξοστοιχία αρ. 53 με αποτέλεσμα το θάνατο 450 Γερμανών, εκ των οποίων το 1/3 ήταν αξιωματικοί.

  • 1945 Κατά τη διάρκεια της Μάχης της Ιβοζίμα μεταξύ Αμερικανών και Ιαπώνων, μία ομάδα αμερικανών πεζοναυτών φτάνει στην κορυφή του όρους Σουριμπάτσι και υψώνει την αμερικανική σημαία. Η φωτογραφία του Τζο Ρόζενταλ θα μείνει κλασική στο είδος της και θα βραβευτεί με Πούλιτζερ.

  • 1945 Γεννήθηκε o συνθέτης Λίνος Κόκοτος

  • 1944 Εκτελείται ο Κώστας Γαμβέτας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

  • 1947 Ιδρύεται ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης.

  • 1954 Πραγματοποιείται ο πρώτος μαζικός εμβολιασμός κατά της πολιομυελίτιδας, σε παιδιά, στο Πίτσμπουργκ, της Πενσιλβάνια, των Η.Π.Α.

  • 1957 Πέθανε η ρεμπέτισσα Μαρίκα Νίνου. Μαρίκα Νίνου. Είναι η φωνή-αναφορά μιας μεταβατικής εποχής, όταν το ρεμπέτικο τραγούδι διεύρυνε τη θεματολογία του και μέσα από ένα νέο μουσικό κλίμα μετεξελισσόταν σε λαϊκό. Κατάφερε να κάνει τον κόσμο να επικοινωνήσει με την «εσωτερική ηχώ» των τραγουδιών, ενώ η ερμηνεία της ενσαρκώνει την εικόνα της γυναίκας, έτσι όπως την έπλασε η παράδοση του ρεμπέτικου τραγουδιού. Με τραγούδια όπως το «Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα», ή «Το βουνό» και το «Γεννήθηκα για να πονώ», η Μαρίκα Νίνου «ιστόρησε» τις γυναικείες φιγούρες των λαϊκών συνοικιών των αστικών κέντρων, με τα «μάτια-παλάτια», το βουβό παράπονο που γίνεται κόμπος στο λαιμό και μια γεμάτη αξιοπρέπεια μελαγχολία τ’ απογεύματα της Κυριακής. Η Ευαγγελία Αταμιάν γεννήθηκε το 1919 στον Καύκασο. Σε πολύ νεαρή ηλικία, παντρεύτηκε τον συμπατριώτη της Χάικο Μεσροπιάν με τον οποίο απέκτησε ένα γιο. Αργότερα ο άντρας της εγκατέλειψε την οικογένειά του και επέστρεψε στην Αρμενία. Η Ευαγγελία γνώρισε τον ακροβάτη Νίκο — «Νίνο » Νικολαΐδη, τον παντρεύτηκε και άρχισε να γυρίζει μαζί του σε διάφορα θέατρα και να δίνει παραστάσεις. Το όνομα του σχήματος ήταν «Ντούο Νίνο », ενώ αργότερα σε αυτό προστέθηκε και ο μικρός της γιος και σχηματίστηκε το «μυθικό» «Δυόμισι Νίνο ». Στα μέσα του 1948, η Μαρίκα Νίνου γνωρίστηκε με τον Μανώλη Χιώτη αλλά η συνεργασία δεν απέδωσε ιδιαίτερα: Στο στούντιο ηχογραφήσεων της Κολούμπια, τη γνώρισε ο Στελλάκης Περπινιάδης, που τη «βάφτισε» Μαρίκα και άρχισε να δουλεύει μαζί της στο κέντρο «Φλορίντα», στο Πεδίον του Αρεως, μαθαίνοντας όλα τα μυστικά της δουλιάς. Θα ακολουθήσει συνεργασία με τον Γιάννη Παπαϊωάννου και η γνωριμία με τον Βασίλη Τσιτσάνη. Μαζί θα γράψουν μερικές από τις ωραιότερες σελίδες του λαϊκού τραγουδιού. Δουλεύοντας στην «Τριάνα» του Χελά, το ’53-’54, η Μαρίκα Νίνου αισθάνθηκε τις πρώτες ενοχλήσεις στην υγεία της, έφυγε για τις ΗΠΑ και επέστρεψε το ’55. Τον Οκτώβρη του ’55 ανέβηκε για τελευταία φορά στο πάλκο του Τζίμη του Χοντρού με τον Σταύρο Τζουανάκο και τον Γιάννη Σταματίου. Τα Χριστούγεννα του ’55 ξαναπήγε στην Αμερική με τον Κώστα Καπλάνη για εμφανίσεις και θεραπεία. Κάνει αιματηρές οικονομίες για να τελειώσει ένα σπίτι που είχε αρχίσει να χτίζει στο Αιγάλεω, ξαναμπαίνει στο νοσοκομείο και οι συνάδελφοί της αφηγούνται σκληρές στιγμές αρρώστιας και εράνων για να πληρωθεί το νοσοκομείο και τα εισιτήρια του αεροπλάνου για επιστροφή στην Ελλάδα, καθώς δεν υπήρχε ελπίδα. Στις τελευταίες μέρες της ζωής της, η Μαρίκα Νίνου μιλούσε μόνο με στίχους από παλιά λαϊκά τραγούδια. «Εφυγε» την Παρασκευή προς Σάββατο, 23 Φλεβάρη του ’57. Ηταν μόλις 38 ετών!

  • 1965 Πέθανε ο Σταν Λόρελ, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Άρθουρ Στάνλεϊ Τζέφερσον, άγγλος κωμικός. («Χοντρός και Λιγνός») (Γεν. 16/6/1890)

  • 1966 1500 τηλεοπτικοί δέκτες λαμβάνουν το πρώτο κανονικό πρόγραμμα του ΕΙΡ, της σημερινής ΕΡΤ

  • 1969 Πεθαίνει στο Λονδίνο ο Σκόμπι, διοικητής των βρετανικών δυνάμεων στην Ελλάδα μετά την κατοχή.

  • 1969 Πέθανε η Μαντουμπάλα, Ινδή ηθοποιός

  • 1974 Πέθανε ο Κοσμάς Πολίτης, Έλληνας λογοτέχνης, από τους σημαντικότερους πεζογράφους της γενιάς του ’30. («Λεμονοδάσος», «Eroica»). Ο Κοσμάς Πολίτης ήταν μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος και μεταφραστής, με σπουδαίο έργο στον Μεσοπόλεμο και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, που τον κατατάσσει στην πρώτη γραμμή των ελλήνων πεζογράφων. Εντάσσεται στη λεγόμενη «γενιά του ‘30» και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της στο χώρο της πεζογραφίας. Στο έργο του κυριαρχεί η αγωνιώδης αναζήτηση του απόλυτου ιδεώδους, η οποία εκφράζεται άλλοτε μέσω μιας ιδεαλιστικής, αισθητιστικής και κοσμοπολίτικης γραφής, που συνδυάζει ρεαλιστικά στοιχεία με λυρικές εξάρσεις και άλλοτε με μια πιο άμεση ιδεολογική στροφή προς τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της εποχής του. Ο Κοσμάς Πολίτης (κατά κόσμον Παρασκευάς Ταβελούδης), γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1888 στην Αθήνα. Ήταν γιος του εμπόρου Λεωνίδα Ταβελούδη από τη Λέσβο και της Καλλιόπης Χατζημάρκου από το Αϊβαλί. Μεγάλωσε στη Σμύρνη, όπου είχαν μετοικήσει οι γονείς του από το 1890, μετά την οικονομική καταστροφή του πατέρα του. Αποφοίτησε από την Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και σπούδασε στο Αμερικανικό Κολέγιο της πόλης. Το 1917, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, παντρεύτηκε την Κάρλα Κρέσπι, αυστριακής καταγωγής, με την οποία απέκτησε μία κόρη, τη Φοίβη. Από το 1905 εργαζόταν ως τραπεζοϋπάλληλος σε διάφορες τράπεζες, αρχικά στη Σμύρνη και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή στη Μασσαλία και το Παρίσι. Το 1923 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο μετά την πρόσληψή του στην Ιονική Τράπεζα, η οποία είχε τότε την έδρα της στην αγγλική πρωτεύουσα. Τον επόμενο χρόνο κατόρθωσε να μετατεθεί στην Αθήνα και το 1934, μετά τον προσωρινό χωρισμό από τη σύζυγό του, τοποθετήθηκε διευθυντής του υποκαταστήματος της Ιονικής Τράπεζας στην Πάτρα. Το 1942 απολύθηκε από την τράπεζα, επειδή έκανε κατάχρηση αδειών λόγω της σοβαρής ασθένειας της κόρης του κι επέστρεψε στην Αθήνα. Η Φοίβη, η οποία ήταν παντρεμένη με τον σκηνοθέτη Κωστή Μιχαηλίδη, πέθανε την ίδια χρονιά κατά τη διάρκεια της γέννας της, όπως και το νεογέννητο παιδί της. Ο θάνατος της μονάκριβης κόρης του ήταν καθοριστικός για την επανασύνδεσή του με την Κλάρα. Ένα δεύτερο πλήγμα για τον συγγραφέα ήταν η κατάσχεση του σπιτιού του στο Παλαιό Ψυχικό, λόγω αδυναμίας εξυπηρέτησης του δανείου που είχε λάβει. Γνώστης της Αγγλικής και της Γαλλικής, άρχισε από τότε να ασχολείται με μεταφράσεις, που έγιναν ο κύριος οικονομικός πόρος του σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή του. Στους συγγραφείς των οποίων μετέφρασε έργα συμπεριλαμβάνονται οι Βοκκάκιος, Γουίλιαμ Φόκνερ, Πιερ Μπενουά, Λουί Αραγκόν, Χένρι Τζέιμς, Τζέιμς Τζόις, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Τενεσί Ουίλιαμς, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Αντρέ Μορουά και Τζον Στάινμπεκ. Κατά τα έτη 1945 και 1946 εργάστηκε επίσης ως μεταφραστής στην «Αγγλο-Ελληνική Επιθεώρηση» και στο Βρετανικό Συμβούλιο. Στα ελληνικά γράμματα πρωτοεμφανίστηκε ουσιαστικά το 1930 με το μυθιστόρημα «Λεμονοδάσος», το οποίο υπέγραφε ως Κοσμάς Πολίτης (το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο προέρχεται από τον χαρακτηρισμό «κοσμοπολίτης» που του είχε απευθύνει ένας γνωστός του στη Σμύρνη). Το έργο αφηγείται τον έρωτα δύο νέων και εκτυλίσσεται στην αστική Αθήνα και τον κοσμικό Πόρο της δεκαετίας του ‘20. Το έργο γνώρισε μεγάλη επιτυχία κι έκτοτε έχουν γίνει επανειλημμένες εκδόσεις, ενώ μεταφράστηκε στα Γαλλικά. Το 1978 μεταφέρθηκε επετυχημένα στη μικρή οθόνη (ΕΡΤ) από την Τόνια Μαρκετάκη με πρωταγωνιστές τους Γιάννη Ζαβραδινό και την Ελεωνόρα Σταθοπούλου. Το 1934 εξέδωσε το μυθιστόρημα «Εκάτη», στο οποίο παρουσιάζεται με γλαφυρό τρόπο η επιθυμία ενός νέου άνδρα της αστικής τάξης να γνωρίσει τον απόλυτο έρωτα. Το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε στην τηλεόραση (ΕΡΤ) το 1979 από τον Παύλο Φιλίππου με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Μούτσιο. Το 1939 κυκλοφόρησε το τρίτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Eroica», με πρωταγωνιστές μία παρέα παιδιών σε μία ακαθόριστη πόλη στις αρχές του αιώνα και εξιστορεί τις περιπέτειές τους μέσα σε πενήντα ημέρες που συμπυκνώνουν μια ολόκληρη ζωή. Την ίδια χρονιά τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, το 1960 μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Μιχάλη Κακογιάννη και το 1999 στη μικρή οθόνη (ΕΡΤ) από το Πάνο Κοκκινόπουλο. Με τις νουβέλες «Ελεονώρα» (1935) και «Μαρίνα» (1939) κλείνει η πρώτη περίοδος της συγγραφικής του δημιουργίας. Στα επόμενα έργα του θα εγκαταλείψει τα θέματα και το περιβάλλον της ζωής των αστών, με τις ψυχογραφικές αναλύσεις του ερωτικού πάθους και τη μελοδραματική πλοκή, καθώς και το ονειρικό-ρομαντικό ύφος του ιδεαλιστή, για να στραφεί σ’ έναν ρεαλισμό σαφέστερα κοινωνικό. Πρόκειται για ουσιαστική τομή, για ριζική μεταστροφή τού συγγραφέα, τόσο στο περιεχόμενο, όσο και στο ύφος, την οποία οριοθετούν, χρονικά και ιδεολογικά, τα οδυνηρά βιώματά του από την Κατοχή, η εθνική τραγωδία και τα δεινά του λαού και η θετική τοποθέτησή του απέναντι στην Εθνική Αντίσταση και τις σοσιαλιστικές ιδέες. Από το 1944 ήταν για ένα διάστημα μέλος του ΚΚΕ και το 1951 ήταν υποψήφιος βουλευτής της ΕΔΑ στο νομό Αχαΐας. Το πρώτο μυθιστόρημα της δεύτερης περιόδου είναι «Το Γυρί» (1945), που διαδραματίζεται στον ομώνυμο οικισμό της Πάτρας την περίοδο του Μεσοπολέμου, με «ήρωες» τα παιδιά ενός ορφανοτροφείου, θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής και πλαίσιο του μύθου οικογενειακά δράματα και τα βάσανα και πάθη των ανθρώπων του λαού, που δεν αποβλέπουν παρά σε κάποια φυγή προς κάποιο ακαθόριστο προσωπικό όνειρο. Ωστόσο, ο ρεαλισμός του μυθιστορήματος αυτού συνδυάζεται με τον λυρισμό και την ποίηση της «Eroica». Το 1957 εξέδωσε το θεατρικό έργο «Κωνσταντίνος ο Μέγας» και δύο χρόνια αργότερα συγκέντρωσε σ’ ένα τόμο με τίτλο «Η Κορομηλιά» τις νουβέλες και τα διηγήματά του. Η συλλογή τιμήθηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1960. Με το Α’ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος τιμήθηκε το 1964 το θεωρούμενο από πολλούς ως το ωριμότερο τεχνικά έργο του «Στου Χατζηφράγκου». Το έργο εκτυλίσσεται στη Σμύρνη πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Καταστροφή, όπου ο συγγραφέας επιστρέφει θεματικά στην πηγή των παιδικών και νεανικών βιωμάτων του, αναπλάθοντας το τραγικό σε επικολυρική τοιχογραφία που κορυφώνεται με τον εμπρησμό της Σμύρνης. Το 1961 έγινε επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Είχε προηγηθεί η άρνηση της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών να τον δεχτεί στις τάξεις της, λόγω της άρνησής του να υπογράψει δήλωση μετανοίας για την αριστερή του δράση. Στις 21 Απριλίου 1967, ανήμερα του πραξικοπήματος των Συνταγματαρχών, πέθανε η σύζυγός του, την ίδια ώρα που επίκειτο η δική του σύλληψη. Τελικά συνελήφθη μετά την κηδεία της Κλάρας και παρέμεινε επί δεκαήμερο κρατούμενος στο αστυνομικό τμήμα Ψυχικού. Με πολλά προβλήματα υγείας τα επόμενα χρόνια, ο Κοσμάς Πολίτης άφησε την τελευταία του πνοή στις 23 Φεβρουαρίου 1974 στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» της Αθήνας. Τον επόμενο χρόνο εκδόθηκε το ημιτελές μυθιστόρημά του «Τέρμα», σε φιλολογική επιμέλεια Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη.

  • 1981 Στις 6.20 το απόγευμα, μέσα στην αίθουσα της ισπανικής Βουλής εκδηλώνεται το πραξικόπημα — οπερέτα με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη της Πολιτοφυλακής Αντόνιο Τεχέρο, που ανεβαίνει στο βήμα και κολλά το περίστροφό του στον κρόταφο του προέδρου του Κοινοβουλίου. Μετά από λίγες ώρες οι πλήρως απομονωμένοι πραξικοπηματίες παραδίδονται.

  • 1983 Το μικρό επιβατηγό οχηματαγωγό «Χρυσή Αυγή», της εταιρείας Πολέμη, ναυαγεί μεταξύ Εύβοιας και Άνδρου. Οι 24 από τους 37 επιβάτες και μέλη του πληρώματος χάνουν τη ζωή τους.

  • 1987 Οι επιστήμονες παρατηρούν ένα σουπερνόβα στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος.

  • 2003 Πέθανε ο ηθοποιός Τίτος Βανδής. Σημαντικός ηθοποιός, με θητεία στο Μπρόντγουεϊ και το Χόλιγουντ. Από τους λιγοστούς Έλληνες ηθοποιούς με διεθνή καριέρα. Ο Τίτος Βανδής γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1917 στο Νέο Φάληρο. Γόνος ευκατάστατης οικογένειας της Καβάλας (ο πατέρας του ήταν καπνέμπορος), επέστρεψε σε μικρή ηλικία στον τόπο καταγωγής των γονέων του. Σε ηλικία πέντε ετών έπαθε ελονοσία και γι' αυτό το λόγο έφυγε με τη μητέρα και τα αδέλφια του για την Ελβετία. Πήγε σχολείο στη Λωζάνη και τέσσερα χρόνια αργότερα επέστρεψε με την οικογένειά του στην Ελλάδα κι εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Στη Θεσσαλονίκη φοίτησε στο Γαλλικό Λύκειο της πόλης, μυήθηκε στις κομμουνιστικές ιδέες από τον Κυρ-Κώστα τον τσαγκάρη και πήρε τα πρώτα μαθήματα υποκριτικής στο Ωδείο Θεσσαλονίκης. Ο διακαής του πόθος να γίνει ηθοποιός τον ώθησε να παρατήσει το σχολείο και να κατηφορίσει στην Αθήνα, όπου γράφτηκε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου σε ηλικία 16 ετών. Στη σκηνή πρωτοεμφανίστηκε το 1934 ως φοιτητής, με το έργο «Ιούδας» του Σπύρου Μελά στο Εθνικό Θέατρο. Στη σχολή του Εθνικού συνδέθηκε με τη συμμαθήτριά του Μαρία Αλκαίου, η οποία θα γίνει η πρώτη σύζυγός του για μικρό διάστημα. Μεγάλοι σταθμοί στη θεατρική διαδρομή του υπήρξαν οι συνεργασίες με τον Μιχάλη Κουνελάκη, τον Βασίλη Αργυρόπουλο, τη Μαρίκα Κοτοπούλη το 1940 και με την Κατερίνα Ανδρεάδη την περίοδο 1941-1943. Το 1938 στρατεύτηκε και το 1940 βρέθηκε στο μέτωπο, κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου. Στην Κατοχή οργανώθηκε στο ΚΚΕ και μυήθηκε στο ΕΑΜ από τον Δήμο Σταρένιο. Το 1943 νυμφεύθηκε τη συνάδελφό του Καίτη Ασπρέα, με την οποία απέκτησε μία κόρη. Το ζευγάρι θα χωρίσει λίγο αργότερα. Το 1945 συμμετείχε σε δύο Εαμικούς θιάσους με διαλεχτούς ηθοποιούς και το 1946 δημιούργησε τον πρώτο δικό του θίασο με τον Δήμο Σταρένιο και την Αλέκα Παΐζη, η οποία θα γίνει η τρίτη του σύζυγος το 1950. Παράλληλα, ανέπτυξε συνδικαλιστική δράση στο χώρο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών κι έδωσε όλες τις δυνάμεις του για τη βελτίωση συνθηκών εργασίας και πρόνοιας για νέους και απόμαχους ηθοποιούς. Την περίοδο 1951-1956 ξαναπάτησε στο σανίδι του Θεάτρου Κοτοπούλη. Ακολούθησαν συνεργασίες του με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας (ΚΘΒΕ) και την Αθηναϊκή Σκηνή. Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε στις ταινίες του Ζιλ Ντασέν «Ποτέ την Κυριακή» (1960) και «Τοπ Καπί» (1964), ενώ η πρώτη του διάκριση στη μεγάλη οθόνη ήλθε το 1962 με το πρώτο βραβείο ερμηνείας που απέσπασε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ελληνογαλλική ταινία «Πολιορκία» του Κλοντ Μπερνάρ-Ομπέρ. Το 1964 σχημάτισε εκ νέου δικό του θίασο και παρουσίασε το έργο του Μπρένταν Μπίαν «Ένας Όμηρος», σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Παράλληλα, ίδρυσε μαζί με το Γιώργο Θεοδοσιάδη τη Δραματική Σχολή Αθηνών, όπου και δίδαξε. Τον Ιούνιο του 1965 αναζήτησε μία καλύτερη τύχη στις Ηνωμένες Πολιτείες, για να ξελασπώσει από τα θιασαρχικά του χρέη κι εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη. Τα επόμενα χρόνια έκανε μία αξιοπρόσεκτη καριέρα στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Μεγάλες επιτυχίες του υπήρξαν οι συμμετοχές του στο θεατρικό του Μπρόντγουεϊ «Ίλια Ντάρλινγκ» (διασκευή του κινηματογραφικού «Ποτέ την Κυριακή»), σε κινηματογραφικές ταινίες («Youngs Doctors in love», «The Betsy», «Τα πάντα γύρω από το σεξ» του Γούντι Άλεν, «Εξορκιστής») και σε τηλεοπτικά σήριαλ («Χαβάη 5-0», «Κότζακ», «Επικίνδυνες Αποστολές» κ.ά.). Ασχολήθηκε, επίσης, με τις μεταφράσεις θεατρικών έργων και δίδασκε ως καθηγητής στο κολέγιο της Σάντα Μόνικα στα τέλη της δεκαετίας του ‘70. Ενδιάμεσα, ήρθε στην Ελλάδα για κάποιες εμφανίσεις στο Εθνικό Θέατρο, με αξιοπρόσεκτη την παρουσία του στο έργο «Λυσσασμένη Γάτα» του Τενεσί Ουίλιαμς σε σκηνοθεσία Νίκου Χαραλάμπους. Το 1982 γνώρισε τη συνάδελφό του Μπέτυ Βαλάση, την οποία νυμφεύτηκε το 1984. Έκτοτε, έζησε μόνιμα στην Ελλάδα. Το 1983 τιμήθηκε με το βραβείο Α’ ανδρικού ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία του Γιώργου Σταμπουλόπουλου «Προσοχή, Κίνδυνος!». Έγραψε ένα και μοναδικό βιβλίο, το αυτοεξολογητικό «Κουβέντα με τους φίλους μου».

  • 2012 Άγνωστοι ανατινάζουν το αρτοποιείο του διεθνή διαιτητή Πέτρου Κωνσταντινέα στην Καλαμάτα. Το κατάστημα του διαιτητή και τέως βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος γλιτώνει στην κυριολεξία από θαύμα, καταστρέφεται ολοσχερώς, ενώ ζημιές προκαλούνται και στα διπλανά καταστήματα και σε αυτοκίνητα που είναι σταθμευμένα κοντά.

Previous
Previous

Κατανάλωση: Σφίγγουν το ζωνάρι οι Ευρωπαίοι

Next
Next

Πρόσκληση σε Ειδική Συνεδρίαση Λογοδοσίας της Δημοτικής Αρχής (1ου Διμήνου 2024)