…και πάλι του Πολέμου ο Κάμπος…
Και πάλι του Πολέμου ο Κάμπος…
Άγνωστο πώς προήλθε το τοπωνύμιο. Το πιθανότερο, η αρχή του χάνεται στην αχλή του μύθου. Πρώτη αναφορά γίνεται το 1858 από τον Σχολάρχη Δημήτριο Μαυρομαρά από τον Πύργο (Περιοδεία…), ο οποίος το αποδίδει σε «πόλεμο αδελφών ένεκα κόρης». Σίγουρα, όμως, συνδέεται με δυο τοπωνύμια: (α) Της κόρης ο πύργος (όπου και χαλαρός αγροτικός οικισμός), και (β) Της κορασίδα η σπηλιά στο βουνό Καστέλα πάνω από την Καλλονή. Εκείνο που είναι βέβαιο είναι εκεί υπήρχε ιερό του ΕΛΛΑΝΙΟΥ (ελληνικού, βροχοποιού) ΔΙΟΣ, όπως αποδεικνύουν οι σχετικές επιγραφές που καθορίζουν τα όριά του. Το οροπέδιο αναπτύσσεται σε υψόμετρο 550 – 650 μ. και διακρίνεται σε δυο επίπεδα: (α) Το δυτικότερο προς τα Υστέρνια, και (β) το ανατολικότερο προς την Καλλονή. Το πρώτο απορρέει στο λαγκάδι της Ζωδεμένης, όπου και οι πηγές από τις οποίες υδρεύεται η Εξωμεριά και η Καλλονή, και το δεύτερο από τη Βαθιά Λίμνο κατεβαίνει στην Κάναβα, στο Σκοτεινό λαγκάδι και φτάνει στον Πλατύ Γιαλό (μεταξύ Κολυμπήθρας και Μαύρων γκρεμνών). Οι κλίσεις απορροής είναι ήπιες και θα μπορούσαν εύκολα να δημιουργηθούν ανασχετικά φράγματα, αφού από το οροπέδιο αυτό υδρεύεται η Καλλονή, η Καρδιανή, τα Υστέρνια και ο Πύργος. Στη Βαθιά Λίμνο υπάρχει αρχαίος πύργος (Ελληνικάρι) μέσα σε ιδιωτική ιδιοκτησία. Μπορεί κανείς να ανεβεί στο οροπέδιο από πολλές πλευρές. Η πιο βολική είναι ο δρόμος από τη Β΄ Εύρεση των Υστερνίων. Η άλλη πρόσβαση, από την Αγιά Πακλή της Καλλονής είναι πολύ απότομη και συνιστάται μόνο για κατάβαση.
Στη φωτογραφία εμφανίζεται το οροπέδιο, όπως φαίνεται από την κορυφή «Μέλισσα».
του Κώστα Δανούση, ιστορικού και ερευνητή