Σαν σήμερα, 2 Φεβρουαρίου

Γιορτάζουν

• Δέσποινα

• Μαρία

• Μαριέττα

• Μαριανός

• Μαριανή

• Μάριος

• Μαρουλία

• Παναγιώτης

• Παναγιώτα

• Υπακοή

• Υπαπαντή

Επέτειοι και Λοιπές Εορτές

• Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων

• Ημέρα της Μαρμότας στις ΗΠΑ και τον Καναδά (Groundhog Day). Μετεωρολογικό έθιμο στις ΗΠΑ και τον Καναδά, με πρωταγωνίστρια τη μαρμότα, ένα είδος σκίουρου (Groundhog Day).

• Εθνική Ημέρα Διαστημικής Τεχνολογίας στο Ιράν.

Χριστιανικό Εορτολόγιο

• Υπαπαντή του Ιησού Χριστού. Δεσποτική εορτή της Χριστιανοσύνης, σε ανάμνηση της έλευσης του μικρού Χριστού από τους γονείς του στον Ναό των Ιεροσολύμων και της υποδοχής του από τον πρεσβύτη ιερέα Συμεών. Εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου, μαζί με την ανάμνηση του γεγονότος του καθαρισμού της Παναγίας από τη λοχεία (σαραντισμός). Η Υπαπαντή του Κυρίου είναι μία από τις 12 μεγάλες εορτές της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας («Δωδεκάορτον»). Στον αγγλόφωνο κόσμο είναι γνωστή ως Candlemas. Η λέξη Υπαπαντή σημαίνει προϋπάντηση στην κοινή ελληνιστική. Στις 2 Φεβρουαρίου έχουν την ονομαστική τους εορτή η Υπαπαντή, ο Παναγιώτης, η Μαρία και η Δέσποινα. Το εκκλησιαστικό γεγονός της Υπαπαντής του Κυρίου, που εξιστορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς (β, 22-38), συνέβη σαράντα ημέρες μετά τη γέννηση του Ιησού. Επειδή, σύμφωνα με το μωσαϊκό νόμο, ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας και μάλιστα αγόρι, έπρεπε να αφιερωθεί στον Θεό και συγχρόνως οι γονείς να προσφέρουν σε Αυτόν μία μικρή θυσία από ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια. Το ζευγάρι του Ιωσήφ και της Μαρίας προϋπάντησε στο ναό ο υπερήλικας Συμεών, ο οποίος δέχθηκε τον Ιησού στην αγκαλιά του, η οποία φωτίστηκε από το Άγιο Πνεύμα. Ο πρεσβύτης ιερέας είχε λάβει υπόσχεση από τον Θεό ότι δεν θα πεθάνει, προτού δει τον Χριστό και Τον ευχαρίστησε με τα λόγια:

  Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα κατά το ρήμα σου εν ειρήνη,

  ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου,

  ό ητοίμασας κατά το πρόσωπον πάντων των λαών,

  φως εις αποκάλυψιν εθνών και δόξαν λαού σου Ισραήλ.

  Αρχικά, η Υπαπαντή γιορταζόταν στον βυζαντινό κόσμο στις 14 Φεβρουαρίου. Ήταν μία μάλλον μικρή θρησκευτική εορτή, την οποία ανήγαγε σε δεσποτική ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός το 542 και επέβαλε να εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου, προκειμένου να ζητήσει τη μεσιτεία του Κυρίου για ένα λοιμό που είχε ενσκήψει στην επικράτειά του. Σήμερα, μόνο η Αρμενική Εκκλησία τιμά την Υπαπαντή στις 14 Φεβρουαρίου, ενώ όσοι Χριστιανοί ακολουθούν τον Ιουλιανό Ημερολόγιο («παλαιοημερολογίτες») γιορτάζουν την Υπαπαντή στις 15 Φεβρουαρίου. Με ιδιαίτερη λαμπρότητα γιορτάζεται η Υπαπαντή του Κυρίου στην Καλαμάτα, όπου πανηγυρίζει ο ομώνυμος Ναός. Οι θρησκευτικές εκδηλώσεις ξεκινούν στις 27 Ιανουαρίου και ολοκληρώνονται στις 9 Φεβρουαρίου. Την ημέρα της Παναγίας της Παπαντής αργούν οι μυλωνάδες της Κρήτης. Τιμούν την Παναγία τη Μυλιαργούσα, που την έχουν για προστάτιδά τους. Την αργία τηρούν και οι αγρότες για να μην πέσει χαλάζι και καταστρέψει τη βλάστηση. Χαρακτηριστικές και οι μετεωρολογικού περιεχομένου παροιμίες της ημέρας: «Καλοκαιρία της Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας» και «Ο,τι καιρό κάνει της Παπαντής, θα τον κάμει σαράντα μέρες».

Ορθόδοξη Εκκλησία

• Αγίου μάρτυρος Αγαθοδώρου.

• Αγίου νεομάρτυρος Ιορδάνου.

• Οσιομάρτυρος Γαβριήλ.

• Οσίου Ευθυμίου, του εκ Γεωργίας.

• Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου της Μαρουλιανής.

• Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου της Απεκοής. Η εικόνα της Παναγίας της Απεκοής (Υπακοής) φυλάσσεται στο ναό της Υπαπαντής της νήσου Καλύμνου.

• Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου της Γουμενίσσης. Η εικόνα της Παναγίας της Γουμενίσσης φυλάσσεται στην ομώνυμη μονή της πόλεως της Γουμένισσας.

• Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου της Κακιάς Μέλισσας. Η εικόνα της Θεοτόκου Κακιάς Μέλισσας φυλάσσεται στο χωριό Λειβάδι Κυθήρων. Έχει την προσωνυμία αυτή, γιατί σε μια επιδρομή πειρατών στο νησί, με σκοπό να λεηλατήσουν τη μονή, παρουσιάσθηκε ξαφνικά ένα σμήνος μελισσών που επιτέθηκε στους πειρατές και τους ανάγκασε να υποχωρήσουν.

• Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου της Υπαπαντής. Η εικόνα της Παναγίας της Υπαπαντής φυλάσσεται στον ομώνυμο ναό της Καλαμάτας.

• Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου της Φλεβαριωτίσσης ή Λιβύης. Η εικόνα της Παναγίας της Φλεβαριωτίσσης ή Λιβύης (καλείται έτσι επειδή έχει χρώμα σκούρο) φυλάσσεται στην Μεσαριά της νήσου της Αστυπάλαιας.

• Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου της Φλεβαριωτίσσης. Η εικόνα της Παναγίας της Φλεβαριώτισσας φυλάσσεται στο ναό Αμπελακίων Σαλαμίνος και ονομάζεται έτσι, επειδή εορτάζει τον μήνα Φεβρουάριο ή, κατά μία άλλη εκδοχή, επειδή στο σημείο εκείνο είχε βρεθεί φλέβα νερού.

• Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου της Χρυσαλινιωτίσσης. Η εικόνα της Παναγίας της Χρυσαλινιώτισσας ή Αλινιώτισσας φυλάσσεται στον ομώνυμο ενοριακό ναό της Λευκωσίας Κύπρου.

Καθολική Εκκλησία

• Αγίου Κορνηλίου του Κεντηρίωνος.

Σαν σήμερα, 2 Φεβρουαρίου

Τι συνέβει σαν σήμερα, 2 φεβρουαρίου, στην Ελλάδα και τον Κόσμο

• 1653 Ιδρύεται στις ΗΠΑ η πόλη Νέο Άμστερνταμ, η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Νέα Υόρκη.

• 1782 Γεννήθηκε ο Ανρί Ντε Ρινί (Δεριγνύ), γάλλος ναύαρχος. Ήταν ο διοικητής της γαλλικής ναυτικής μοίρας στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου. (Θαν. 6/11/1835)

• 1795 Ο Γάλλος σεφ, Νικολά Απέρ, ανακαλύπτει τη διατήρηση των τροφών δια της κονσερβοποίησης.

• 1826 Μαίρη Σόμερβιλ. Η Σκωτσέζα επιστήμων Μαίρη Σόμερβιλ υπήρξε μία από τις σημαντικότερες γυναικείες μορφές στον χώρο της επιστήμης του 19° αιώνα, με συμβολή στη διάδοση των μαθηματικών, της αστρονομίας και της φιλοσοφίας της επιστήμης. Στις 2 Φεβρουαρίου 1826, ένα από τα πρώτα επιστημονικά της άρθρα διαβάστηκε στην Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου, την Εθνική Ακαδημία Επιστημών της Μεγάλης Βρετανίας. Ήταν και το πρώτο άρθρο γραμμένο από γυναίκα που δημοσιεύτηκε στην υψηλού κύρους επιστημονική επιθεώρηση «Philosophical Transactions» («Φιλοσοφικές Συναλλαγές»), η οποία εκδίδεται και σήμερα.

• 1828 Ιδρύεται από τον Ιωάννη Καποδίστρια η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα, μετέπειτα Εθνική Τράπεζα, και καθιερώνεται ο Φοίνικας ως εθνικό νόμισμα.

• 1853 Γεννιέται ο σατιρικός ποιητής Γεώργιος Σουρής. Ο Γιώργος Σουρής γεννήθηκε στις 2 Φλεβάρη 1853 και πέθανε στις 26 Αυγούστου 1919. Για τον τόπο γέννησης του ερίζουν τόσες ελληνικές περιφέρειες όσες και για τον Όμηρο. Ο πατέρας του τον προόριζε για παπά αλλά αυτός έγινε σατιρικός ποιητής. Είχαν προηγηθεί κάποιες απόπειρες να ασχοληθεί με το εμπόριο στη Ρωσία και να σπουδάσει φιλολογία στην Αθήνα. Πολύ μπροστά από την εποχή του και την ποίηση των σύγχρονών του ποιητών, που ήταν απολιτική και ειδυλλιακή. Με τρομερή ευκολία στη γραφή, οξυδερκής σατιρικός ποιητής καυτηριάζει τα κακώς κείμενα της εποχής του, με τόλμη που δεν την έχουν άλλοι. Γι’ αυτό και η αστική τάξη είχε καταχωνιασμένο το έργο του. Πολύ αγαπητός στην εποχή του που τον αποθέωσε και διάβαζε με απληστία την εφημερίδα του «Ρωμιός» (1883–1918) που την έγραφε έμμετρα μόνος του. Σατιρίζει τα πολιτικά ήθη της εποχής, τη νοοτροπία του λαού, το ρόλο των πολιτικών κλπ. Μπορεί η σάτιρά του να είναι επιφανειακή και ξώπετση μα κατάφερε να πιάσει κάποια χαρακτηριστικά της κοινωνικοπολιτικής ζωής και του Ελληνα που είναι χαρακτηριστικά και δεν άλλαξαν ακόμη. Γι’ αυτό ξαφνιάζει με την επικαιρότητά του και κάποιες αλήθειες του παραμένουν το ίδιο πικρές. Η εξάρτηση (πολιτική, στρατιωτική, οικονομική, πολιτιστική), ο περιορισμός της εθνικής ανεξαρτησίας, η φορολογία, η ημιμάθεια, η προγονολατρία, ο μεγαλοϊδεατισμός, η διαφθορά και η διαπλοκή, ο ψευτοτσαμπουκάς των Ελληναράδων, η υποκρισία των αστών πολιτικών και η ξενοδουλεία της αστικής τάξης. Ακόμα και ο εν εξελίξει ευρωπαϊσμός της αστικής τάξης. Ο θαυμασμός των συγχρόνων του προς τον Σουρή υπήρξε πολύ μεγάλος. Ο Κωστής Παλαμάς τον αποκαλούσε «γόητα ποιητήν». Θεωρήθηκε ως ο «Νέος Αριστοφάνης», εθνικός ποιητής, προτάθηκε μάλιστα το 1906 για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ως άνθρωπος, ο ποιητής που έκανε επί δύο γενεές του Έλληνες να ευθυμούν, «ήταν ολιγόλογος, σοβαρός και μελαγχολικός την όψιν, άκακος ως αρνίον και πρότυπον καλού χριστιανού και οικογενειάρχου». Η γυναίκα του επέμενε πως είχε έξι παιδιά, συμπεριλαμβάνοντας και τον σύζυγό της, που καθώς «ήταν αδέξιος και ανέμελος» είχε πραγματική ανάγκη μητρικής στοργής και φροντίδας. Ονομαστό ήταν το φιλολογικό του σαλόνι, στο οποίο σύχναζαν όλοι οι ποιητές και συγγραφείς της εποχής του. Ο Γεώργιος Σουρής πέθανε στο εξοχικό του στο Νέο Φάληρο στις 26 Αυγούστου 1919, σε ηλικία 66 ετών. Το πένθος για τον χαμό του ήταν πανελλήνιο και η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη με τιμές στρατηγού. Μεταθανάτια του απονεμήθηκε το παράσημο του Ανώτατου Ταξιάρχη του Σωτήρος για τις υπηρεσίες του προς την πατρίδα. Το 1932 στήθηκε η προτομή του στον κήπο του Ζαππείου.

• 1880 Τοποθετείται στην Ιντιάνα των ΗΠΑ ο πρώτος ηλεκτρικός φανοστάτης.

• 1882 Γεννιέται στο Δουβλίνο ο Ιρλανδός συγγραφέας του “Οδυσσέα” και των “Δουβλινέζων” Τζέιμς Τζόις. Πεθαίνει το 1941 σε ηλικία 59 ετών

• 1891 Πέθανε ο Κωστάκης Μουσούρος Πασάς. Εξέχων διπλωματικός υπάλληλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ελληνικής καταγωγής, που τιμήθηκε με τους τίτλους του πασά και του βεζίρη.

• 1907 Πέθανε ο Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Μεντελέγιεφ. Μεγάλος Ρώσος χημικός, που ανακάλυψε τον περιοδικό νόμο των χημικών στοιχείων.

• 1911 Γιατροί από την Μινεσότα των ΗΠΑ ανακοινώνουν ότι ο τέτανος μπορεί να αντιμετωπισθεί με εμβολιασμό.

• 1920 Η Εσθονία διακηρύττει την ανεξαρτησία της από τη Ρωσία.

• 1922 Ο «Οδυσσέας» του Τζέιμς Τζόις, ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα, κυκλοφορεί στο Παρίσι σε 1.000 αντίτυπα και προκαλεί αντιδράσεις.

• 1922 Γεννήθηκε ο Άλμπερτ Σατζ, αμερικανός ερευνητής, που ανακάλυψε την στρεπτομυκίνη, το πρώτο αντιβιοτικό φάρμακο για την καταπολέμηση της φυματίωσης. (Θαν. 17/1/2005)

• 1925 Με επικεφαλής το ΚΚΕ, τις Ενώσεις των Παλαιών Πολεμιστών και το Εργατικό Κέντρο, πραγματοποιήθηκε στα Τρίκαλα το μεγαλύτερο συλλαλητήριο μετά τον πόλεμο, με κύριο αίτημα την απαλλοτρίωση και αναδιανομή της γης. Η αγροτιά ενώθηκε με την εργατιά και μαζί κατευθύνθηκαν προς τη Νομαρχία προκειμένου να επιδώσουν ψήφισμα με τα αιτήματά τους. Οι Αρχές απάντησαν με σφαίρες. Χωροφυλακή και στρατός άνοιξαν πυρ, με αποτέλεσμα 4 εργάτες και 2 αγρότες να πέσουν νεκροί. Δεκάδες ήταν οι τραυματίες. Ο αγανακτισμένος λαός αντεπιτέθηκε και τελικά κατέλαβε τη Νομαρχία. Ακολούθησε ένα άγριο κύμα τρομοκρατίας και διώξεων. 27 αγωνιστές παραπέμφθηκαν στο στρατοδικείο της Λάρισας, όπου 13 εξ αυτών καταδικάστηκαν συνολικά σε 62 χρόνια φυλάκιση.

• 1935 Δοκιμάζεται για πρώτη φορά ο πολύγραφος

• 1940 Ο Φρανκ Σινάτρα κάνει το ντεμπούτο του ως τραγουδιστής στην Ινδιανάπολη των ΗΠΑ.

• 1943 Παραδίδεται στον Κόκκινο Στρατό το τελευταίο οχυρό των Γερμανών στο Στάλινγκραν, στην ΕΣΣΔ, τερματίζοντας μία από τις πιο καθοριστικές μάχες του Β Παγκοσμίου Πολέμου, που κράτησε 140 μέρες. Οι Γερμανοί στρατιώτες παραδίδονται παρά τη δήλωση του Χίτλερ: “Η παράδοση αποκλείεται. Το στράτευμα θα αμυνθεί μέχρι τέλους”. Η νίκη των Σοβιετικών στο Στάλινγκραντ σηματοδότησε την αλλαγή στο ρου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έγινε σύμβολο της ανωτερότητας του σοσιαλιστικού συστήματος έναντι του ιμπεριαλισμού, καθώς και της γενικότερης πάλης κατά του φασισμού. Υπολογίζεται ότι πάνω από 1.500.000 άνθρωποι (στρατιώτες και πολίτες) έχασαν τη ζωή τους. Μετά την καταστροφική επιχείρηση του 1941 για την κατάληψη της Μόσχας, οι Γερμανοί σταθεροποίησαν τις θέσεις τους στην Ουκρανία και την άνοιξη του 1942 ήταν έτοιμοι να εξαπολύσουν νέα επίθεση κατά της Νότιας Ρωσίας. Ο Χίτλερ, με την παρότρυνση των οικονομολόγων του Τρίτου Ράιχ, επιδίωκε να θέσει υπό τον έλεγχό του τις πετρελαιοφόρες περιοχές του Καυκάσου, προκειμένου να εξασφαλίσει τις αναγκαίες ποσότητες πετρελαίου, που θα του επέτρεπαν να συνεχίσει τον πόλεμο. Το Στάλινγκραντ θεωρήθηκε στρατηγικής σημασίας περιοχή για πολλούς λόγους. Ήταν ένα μεγάλο βιομηχανικό κέντρο στις όχθες του ποταμού Βόλγα (ζωτικής σημασίας θαλάσσιου δρόμου μεταξύ Κασπίας Θάλασσας και της βόρειας ρωσικής ενδοχώρας), η κατοχή του οποίου θα εξασφάλιζε τα νώτα των γερμανικών δυνάμεων που θα εξορμούσαν στον Καύκασο. Αλλά και σε συμβολικό επίπεδο ήταν σπουδαίο το Στάλινγκραντ. Και μόνο ότι έφερε το όνομα του μισητού του αντιπάλου Στάλιν, αποτελούσε ένα καλό ιδεολογικό και προπαγανδιστικό εργαλείο στα χέρια του Χίτλερ. Η ίδια διαπίστωση ίσχυε και για τον σοβιετικό ηγέτη, που ήθελε να μην αφήσει την πόλη στα χέρια του εχθρού. Γι' αυτό και οι εντολές και των δύο προς τους στρατηγούς τους ήταν: «κρατήστε τις θέσεις σας πάσει θυσία και με οποιοδήποτε κόστος». Η επιθετική ενέργεια των Γερμανών κατά της Νότιας Ρωσίας είχε την κωδική ονομασία «Υπόθεση Μπλε» και θα την έφερναν σε πέρας η Ομάδα Στρατιών Α υπό τον στρατάρχη Πάουλ φον Κλάιστ, η οποία θα αναλάμβανε την επιχείρηση στον Καύκασο και η Ομάδα Στρατιών Β υπό τον στρατηγό Μαξιμίλιαν φον Βάιχς, που θα επιχειρούσε στο Στάλιγκραντ. Την ομάδα Στρατιών Β αποτελούσαν η 6η Στρατιά υπό τον στρατηγό Φρίντριχ φον Πάουλους και η 4η Στρατιά Τεθωρακισμένων υπό τον στρατηγό Χέρμαν Χοτ. Η επίθεση εκδηλώθηκε στις 28 Ιουνίου 1942 με τη γρήγορη προέλαση του γερμανικού στρατού (850.000 άνδρες) και ιδιαίτερα της 6ης Στρατιάς του Πάουλους, που απώθησε τους Σοβιετικούς στις όχθες του ποταμού Δον, στο τέλος του Ιουλίου. Η σχετικά εύκολη προέλαση των δυνάμεών του έκανε τον Χίτλερ να πιστέψει ότι επρόκειτο για μια επιχείρηση περιπάτου. Έτσι, έλαβε την λανθασμένη απόφαση, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, να αποσύρει την 4η Στρατιά Τεθωρακισμένων από το μέτωπο του Στάλινγκραντ και να την ενσωματώσει στην Ομάδα Στρατιών Α, που επιχειρούσε στον Καύκασο. Μετά την εξέλιξη αυτή, το βάρος της επίθεσης στο Στάλινγκραντ ανέλαβε η 6η Στρατιά του Φον Πάουλους. Την πόλη και την γύρω περιοχή υπερασπιζόταν η 62η Στρατιά του Κόκκινου Στρατού υπό τον στρατηγό Βασίλι Τσούικοφ. Ήταν σαφώς χαμηλότερων προδιαγραφών από την αντίστοιχη γερμανική, αλλά αντιστάθμιζε τις αδυναμίες της από το γεγονός ότι μάχες θα διεξάγονταν σε κατοικημένες περιοχές και όχι σε ανοικτό πεδίο. Γρήγορα ήλθε σε βοήθειά της η 64η Στρατιά. Συνολικά, οι στρατιωτικές δυνάμεις των Σοβιετικών καθ' όλο το διάστημα των μαχών ανήλθαν γύρω στους 1.700.000 άνδρες. Βομβαρδισμός του Στάλινγκραντ, Αύγ. 1942. Η Μάχη του Στάλινγκραντ άρχισε στις 23 Αυγούστου 1942 με καταιγιστικό βομβαρδισμό από την «Λουφτβάφε». Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα το 80% της κτιριακής υποδομής της πόλης καταστράφηκε, λαμβανομένης υπ' όψη και της ανεπαρκούς αντιεροπορικής άμυνας, στην οποία υπηρετούσαν νεαρές εθελόντριες. Τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου τα χερσαία τμήματα της «Βέρμαχτ» είχαν σχεδόν περικυκλώσει την πόλη. Η μόνη γραμμή ανεφοδιασμού που απέμενε ήταν από τη θαλάσσια οδό του Βόλγα. Στα μέσα Σεπτεμβρίου οι Γερμανοί είχαν συμπιέσει τους Σοβιετικούς σε μια ζώνη μήκους 14 χιλιομέτρων και πλάτους 5 χιλιομέτρων. Οι σοβιετικοί επέλεξαν να αμυνθούν μέσα στην πόλη και τους επόμενους τρεις μήνες το κατεστραμμένο Στάλινγκραντ έγινε θέατρο σκληρών συγκρούσεων, πρωτοφανούς αγριότητας, αλλά και ανείπωτου ηρωισμού. Δρόμοι, οικοδομικά τετράγωνα, ακόμη και μεμονωμένα κτίρια διεκδικούνταν πόντο με πόντο και με το μεγαλύτερο πείσμα από τους εμπόλεμους, σε μάχες εκ του συστάδην. Όσο και να φαίνεται παράξενο, η κατάληψη μιας κουζίνας σε ένα από τα λιγοστά άθικτα κτίρια του Στάλινγκραντ κόστιζε δεκάδες νεκρούς. Στα μέσα Οκτωβρίου η κατάσταση για αμυνομένους ήταν απελπιστική, καθώς δυσκόλεψε ο ανεφοδιασμός από τον Βόλγα, αφού γινόταν κάτω από τα πυρά των γερμανικών όπλων. Όμως, και το ηθικό των επιτιθεμένων είχε καταπέσει, εξαιτίας της κόπωσης, του επερχόμενου χειμώνα, αλλά και των βαρύτατων απωλειών. Θραύση έκαναν οι ελεύθεροι σκοπευτές του Κόκκινου Στρατού, που υπό την κάλυψη των ερειπίων, προκαλούσαν ανυπολόγιστη φθορά στους γερμανούς στρατιώτες. Πρωταθλητής στον μακάβριο κατάλογο, ο στρατιώτης Ιβάν Σιντορένκο του 1122ου Συντάγματος Τυφεκιοφόρων, ο οποίος σκότωσε πάνω από 500 γερμανούς στρατιώτες. Ακολούθησε ο Βασίλι Ζάιτσεφ από την ίδια μονάδα με 242 σκοτωμούς. Αυτός είναι πιο γνωστός στις μέρες μας, λόγω της ταινίας του Ζαν Ζακ Ανό «Ο εχθρός προ των πυλών» (2001), που εξιστορεί το κατόρθωμά του. Τον Νοέμβριο του 1942, το 90% του Στάλινγκραντ ήταν ένας σωρός ερειπίων και βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Γερμανών. Τα μόνα κτίρια που απέμεναν όρθια ήταν κάποια εργοστάσια που τα κρατούσαν με νύχια και δόντια οι αμυνόμενοι για τις ανάγκες του ανεφοδιασμού τους. Ο Στάλιν, όμως, δεν είχε πει την τελευταία του λέξη. Στις 19 Νοεμβρίου 1942, οι Σοβιετικοί εκδήλωσαν αντεπίθεση με την κωδική ονομασία «Ουρανός». Το σχέδιο είχε εκπονηθεί από τους στρατηγούς Γκιόργκι Ζούκοφ και Αλεξάντρ Βασιλιέφσκι και προέβλεπε την προσβολή των εφεδρικών δυνάμεων της 6ης Στρατιάς, που τη συγκροτούσαν κακοεκπαιδευμένοι στρατιώτες των συμμαχικών χωρών των Άξονα (Ιταλοί, Κροάτες, Ρουμάνοι, Ούγγροι, αλλά και ντόπιοι συνεργάτες των Γερμανών). Σοβιετική αντεπίθεση, Νοέμβριος 1942. Η σοβιετική αντεπίθεση εκδηλώθηκε με τρεις στρατιές υπό τον στρατηγό Νικολάι Βατούτιν και σημείωσε απόλυτη επιτυχία. Οι Γερμανοί σύντομα εγκλωβίστηκαν και μέσα σε μια περιοχή ολίγων τετραγωνικών χιλιομέτρων βρέθηκαν περικυκλωμένοι 250.000 στρατιώτες. Οι Σοβιετικοί ζήτησαν από τους Γερμανούς να παραδοθούν, προσφέροντάς τους ευνοϊκούς όρους. Όμως η διαταγή του Χίτλερ ήταν επίθεση μέχρις εσχάτων. Μια αερογέφυρα που στήθηκε για τον ανεφοδιασμό των εγκλωβισμένων γερμανικών δυνάμεων κατέληξε σε οικτρά αποτυχία. Η σοβιετική αντιαεροπορική άμυνα κατέρριψε 490 αεροπλάνα της «Λουφτβάφε». Στις 16 Δεκεμβρίου 1942 οι σοβιετικοί εξαπέλυσαν και νέα επίθεση με την κωδική ονομασία «Κρόνος», με στόχο να εγκλωβίσουν αυτή τη φορά την Ομάδα Στρατιών Α, που είχε σταθεροποιήσει τις θέσεις της στον Καύκασο. Δεν τα κατάφεραν, αφού η αντίσταση της εγκλωβισμένης 6ης Στρατιάς στο Στάλινγκραντ έδωσε την ευκαιρία στον Φον Κλάιστ σε μια συντεταγμένη υποχώρηση. Μάλιστα, ο Χίτλερ προβίβασε τον φον Πάουλους στον βαθμό του στρατάρχη για τον ηρωισμό και την αυταπάρνησή του. Όμως, τρεις μέρες αργότερα και συγκεκριμένα στις 2 Φεβρουαρίου 1943 ο στρατάρχης πλέον Φον Πάουλους αναγκάστηκε να παραδοθεί, όταν οι Σοβιετικοί πολιόρκησαν το αρχηγείο του και κάθε αντίσταση ήταν μάταιη. Ήταν ο πιο υψηλόβαθμος αξιωματικός που αναγκάστηκε να παραδοθεί στην ιστορία του γερμανικού στρατού. Μαζί του παραδόθηκαν 22 στρατηγοί και οι εναπομείναντες 91.000 στρατιώτες της 6ης Στρατιάς. Τελικά και από αυτούς μόνο οι 5.000 επέζησαν από τις κακουχίες της αιχμαλωσίας και επέστρεψαν στη Γερμανία αρκετά χρόνια μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Συνολικά, οι απώλειες για τους Γερμανούς και τους συμμάχους τους ανήλθαν σε 800.000 νεκρούς και τραυματίες. Οι Σοβιετικοί από την πλευρά τους είχαν ασυγκρίτως μεγαλύτερες απώλειες: 478.741 νεκρούς και 650.000 τραυματίες, στρατιώτες και πολίτες. H Μάχη του Στάλινγκραντ αποτέλεσε σημείο καμπής στην πολεμική αναμέτρηση μεταξύ Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης. Εξολόθρευσε πολύτιμες στρατιωτικές δυνάμεις για τον Χίτλερ και ταπείνωσε τη γερμανική πολεμική μηχανή.

• 1947 Μία φωτεινή επιγραφή με το σύνθημα «Να φύγουν οι Άγγλοι» αναρτάται στην Ακρόπολη. Οι δράστες συλλαμβάνονται και η αστυνομία ανακοινώνει ότι πίσω από το εγχείρημα κρύβεται κομμουνιστικός δάκτυλος. Όντως, ήταν το αποτέλεσμα μιας παράτολμης επιχείρησης, που οργανώθηκε από το ΚΚΕ και αναπτέρωσε το φρόνημα του λαού.

• 1947 Γεννήθηκε η Φάρα Φόσετ. Αμερικανίδα ηθοποιός, σύμβολο του σεξ τη δεκαετία του ’70, μέσα από την τηλεοπτική σειρά «Οι Άγγελοι του Τσάρλι».

• 1950 Πέθανε ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, από τους σημαντικότερους μαθηματικούς παγκοσμίως. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή υπήρξε ένας από τους κορυφαίους μαθηματικούς της εποχής του με διεθνή αναγνώριση.Το επιστημονικό του έργο εκτείνεται σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων, από τα Μαθηματικά και την Φυσική ως την Αρχαιολογία. Πολυσχιδής προσωπικότητα, διέπρεψε ως καθηγητής μαθηματικών και από τα πανεπιστήμια του Βελγίου και της Γερμανίας, βρέθηκε να οργανώνει το Ιόνιο Πανεπιστήμιο στη Σμύρνη και να εργάζεται ως μηχανικός στο εργοτάξιο του φράγματος στο Ασουάν. Είχε φιλικές σχέσεις, μεταξύ άλλων, με τον Αλβέρτο Αϊνστάιν και τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1873, στο Βερολίνο, όπου ο πατέρας του Στέφανος Καραθεοδωρή υπηρετούσε ως πρεσβευτής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η μητέρα του Δέσποινα Πετροκόκκινου καταγόταν από αρχοντική οικογένεια της Χίου. Από το 1891 έως το 1895, σπούδασε πολιτικός μηχανικός στη Στρατιωτική Σχολή των Βρυξελλών. Μετά την αποφοίτησή του αποδέχτηκε την πρόσκληση του θείου του, Αλέξανδρου Καραθεοδωρή, ο οποίος ήταν γενικός διοικητής της Κρήτης, να τον επισκεφθεί στα Χανιά. Εκεί γνωρίστηκε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος αργότερα ως πρωθυπουργός της Ελλάδας θα τον προσκαλέσει να οργανώσει το νεοσύστατο πανεπιστήμιο της Σμύρνης κατά την διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, Στην συνέχεια πήγε στη Μυτιλήνη, όπου μετείχε στην κατασκευή έργων οδοποιίας, ενώ το 1898 πήγε στην Αίγυπτο, για να εργαστεί ως μηχανικός στην βρετανική εταιρεία που κατασκεύαζε το φράγμα στο Ασουάν. Κατά την εκεί παραμονή του συνέχισε να μελετά μαθηματικά συγγράμματα, ενώ έκανε και μετρήσεις στην κεντρική είσοδο της πυραμίδας του Χέοπος, τις οποίες και δημοσίευσε. Στην Αίγυπτο, ο Καραθεοδωρή κατάλαβε πόσο μεγάλη γοητεία και επιρροή ασκούσαν πάνω του τα Μαθηματικά και συνειδητοποίησε πως η δουλειά του μηχανικού δεν ήταν εκείνη που αναζητούσε το ανήσυχο πνεύμα του. Έτσι το 1900, ο 27χρονος πια Καραθεοδωρή, προς μεγάλη έκπληξη των δικών του, αποφάσισε να εγκαταλείψει το επάγγελμα του μηχανικού και να πάει στην Γερμανία για να σπουδάσει Μαθηματικά. Για δύο χρόνια παρακολούθησε μαθήματα Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, με διαπρεπείς καθηγητές, όπως ο Λάτσαρους Φουκς και Φέρντιναντ Φρομπένιους. Το 1904 υπέβαλε την διδακτορική του διατριβή με τίτλο « Περί των Ασυνεχών Λύσεων του Λογισμού των Μεταβολών» στο Πανεπιστήμιο της Γοττίγγης (Γκέτινγκεν), η οποία έγινε δεκτή και το 1905 αναγορεύτηκε σε διδάκτορα της Φιλοσοφίας των Μαθηματικών. Το 1908, νυμφεύτηκε την Ευφροσύνη Καραθεοδωρή, μακρινή συγγενή του. Το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά: τον Στέφανο και την Δέσποινα, σύζυγο τα κατοπινά χρόνια του πολιτικού και Προέδρου της Βουλής Κωνσταντίνου Ροδόπουλου. Η φήμη που απέκτησε τα επόμενα χρόνια στην Γερμανία, τον έφερε σε φιλική και επαγγελματική επαφή με τον Αλβέρτο Αϊνστάιν. Οι δύο άνδρες γνωρίστηκαν το 1915 διατήρησαν μια επιστημονική σχέση, στηριγμένη στην αλληλοεκτίμηση και αλληλοσεβασμό. Οι θεωρίες που κατά καιρούς παρουσιάζουν τον Καραθεοδωρή ως καθοδηγητή του Αϊνστάιν σχετικά με τη διατύπωση της θεωρίας της σχετικότητας δεν έχουν επιβεβαιωθεί από τα υπάρχοντα στοιχεία (αλληλογραφία, δημοσιεύματα κ.λπ.). Το 1913, έγινε καθηγητής στην έδρας της Μαθηματικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Γοττίγγης, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1918. Το 1920, με πρόσκληση του Ελευθερίου Βενιζέλου, ανέλαβε να οργανώσει το νεοσύστατο Ιόνιο Πανεπιστήμιο στη Σμύρνη. Η απόφαση του Καραθεοδωρή να επιστρέψει στην πατρίδα του προκειμένου να της φανεί χρήσιμος, παρόλο που μεσουρανούσε στη Γερμανία, είναι ενδεικτική της αγάπης του για την Ελλάδα. Στην Σμύρνη, ο Καραθεοδωρή έμεινε μέχρι την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου, τον Αύγουστο του 1922. Όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην πόλη, ο Καραθεοδωρή κατόρθωσε να διασώσει τη βιβλιοθήκη και πολλά από τα εργαστηριακά όργανα του Ιονίου Πανεπιστημίου και να τα μεταφέρει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παρέμεινε στην Αθήνα και το 1922 διορίστηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον επόμενο χρόνο στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Απογοητευμένος από την κατάσταση των ελληνικών πανεπιστημίων, εγκατέλειψε την Ελλάδα το 1924, για να αναλάβει θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, που εκείνο τον καιρό ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Γερμανίας και δίδασκαν σ' αυτό κορυφαία ονόματα. Το 1930, πάλι με πρόσκληση του Ελευθέριου Βενιζέλου, ανέλαβε καθήκοντα κυβερνητικού επιτρόπου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, προκειμένου να βοηθήσει στην αναδιοργάνωση του πρώτου και στην οργάνωση του νεοσύστατου δεύτερου. Το 1932, επέστρεψε στην έδρα του στο Μόναχο και παρέμεινε στην πόλη αυτή, ακόμα και μέσα στα δύσκολα χρόνια του Β Παγκοσμίου Πολέμου.Η συμβολή του στα μαθηματικά ήταν σημαντική ιδίως στους τομείς της πραγματικής ανάλυσης, της συναρτησιακής ανάλυσης και της θεωρίας μέτρου και ολοκλήρωσης. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή πέθανε στο Μόναχο στις 2 Φεβρουαρίου 1950, σε ηλικία 77 ετών και ενταφιάστηκε στο κοιμητήριο Βαλντφρίνχοφ της πρωτεύουσας της Βαυαρίας.

• 1970 Πεθαίνει σε ηλικία 97 ετών ο Μπέρτραντ Ράσελ, Αγγλος μαθηματικός, φιλόσοφος και κοινωνιολόγος. Διατύπωσε τις αρχές της μαθηματικής λογικής (1912), έγραψε σπουδαία μαθηματικά και φιλοσοφικά βιβλία. Του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ στα Μαθηματικά το 1950. Απολύθηκε από καθηγητής του Τρίνιτι Κόλετζ του Κέμπριτζ και φυλακίστηκε δυο φορές, επειδή ηγήθηκε στον αγώνα για τον πυρηνικό αφοπλισμό και αφιερώθηκε στην ανάπτυξη του φιλειρηνικού κινήματος. Πέθανε το 1970. Αποφθέγματα: “Όταν το μυαλό είναι ακμαίο, ασχολείται με την επιστήμη. Όταν αρχίσει να κάμπτεται, στρέφεται προς τη φιλοσοφία. Στη δύση του, τέλος, καταφεύγει στην πολιτική.”, “Σε κάθε εποχή και σε όλα τα πράγματα -στην Αγάπη, στη Θρησκεία, στην Πολιτική, στις Επιχειρήσεις- επικράτησε μία υγιής αντίληψη, να βάζει κανείς ερωτηματικό σε καθετί που θεωρείται σαν αξίωμα.”

• 1982 Στρατιωτικές δυνάμεις της Συρίας, με διαταγή του προέδρου της χώρας Χαφέζ αλ Άσαντ, επιτίθενται κατά του χωριού Χαμάκαϊ και σκοτώνουν χιλιάδες ανθρώπους, στην προσπάθειά τους να καταστείλουν εξέγερση των «Αδελφών Μουσουλμάνων».

• 1988 Πεθαίνει ο τραγουδιστής Πάνος Γαβαλάς.

• 1996 Πεθαίνει στις ΗΠΑ ο διάσημος ηθοποιός, χορευτής και χορογράφος Τζιν Κέλι, σε ηλικία 83 ετών, μετά από αλλεπάλληλα καρδιακά επεισόδια

• 1997 Πέθανε ο Θεόδωρος Στάμος, ελληνοαμερικανός ζωγράφος, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. (Γεν. 31/12/1922)

• 1998 Αγροτικές κινητοποιήσεις. Στο χορό των κινητοποιήσεων μπαίνουν σχεδόν όλοι οι αγρότες της χώρας, άλλοι με συμβολικούς αποκλεισμούς υπουργείων, άλλοι με αποκλεισμούς εθνικών οδών και λιμανιών. Εκατοντάδες τρακτέρ είναι παραταγμένα εκατέρωθεν της εθνικής οδού στην περιοχή της Λάρισας, την ώρα που ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Ρέππας αποκλείει το ενδεχόμενο συνάντησης των αγροτών με τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, παραπέμποντάς τους στον υπουργό Γεωργίας και το Συμβούλιο Αγροτικής Πολιτικής.

• 2006 Μέγα σκάνδαλο τηλεφωνικών υποκλοπών εις βάρος του ίδιου του πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κώστα Καραμανλή, στελεχών της κυβέρνησης και άλλων παραγόντων της δημόσιας ζωής αποκαλύπτεται σε κοινή συνέντευξη τύπου των υπουργών Επικρατείας Θόδωρου Ρουσόπουλου, Δικαιοσύνης Αναστάση Παπαληγούρα και Δημόσιας Τάξης Γιώργου Βουλγαράκη.

• 2013 Πέθανε ο Κρις Κάιλ. Αμερικανός υπαξιωματικός του Ναυτικού, ο πιο διάσημος ελεύθερος σκοπευτής στη στρατιωτική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής με 160 επιβεβαιωμένους θανάτους.Εκπαιδεύτηκε ως ελεύθερος σκοπευτής και στάλθηκε να πολεμήσει στο Ιράκ το 2003. Το πρώτο του θύμα ήταν μία ιρακινή, η οποία κρατούσε στην αγκαλιά της ένα μωρό και στο άλλο χέρι της μια χειροβομβίδα, την οποία ετοιμαζόταν να τη ρίξει σε μια ομάδα πεζοναυτών. Σύντομα έγινε ο τρόμος και ο φόβος των ανταρτών, που του κόλλησαν το παρατσούκλι «Ο διάβολος του Ραμαντί», επειδή δρούσε γύρω από την πόλη Ραμαντί του κεντρικού Ιράκ. Το 2008 είχε την πιο επιτυχημένη του βολή, όταν από απόσταση 1.920 μέτρων σκότωσε ένα ιρακινό που ετοιμαζόταν να εκτοξεύσει μια χειροβομβίδα εναντίον ενός αμερικανικού στρατιωτικού κονβόι. Μέχρι το 2009 που αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του αρχικελευστή, είχε στο ενεργητικό του 255 πιθανούς θανάτους, από τους οποίους οι 160 ήταν επιβεβαιωμένοι στο στρατιωτικό φάκελό του.

• 2022 Πέθανε η Μόνικα Βίτι. Ιταλίδα ηθοποιός, γνωστή ως η «ιέρεια του παγωμένου αισθησιασμού». Υπήρξε από τις μεγάλες βεντέτες του ιταλικού κινηματογράφου τη δεκαετία του ‘70.