Σαν σήμερα 1η Δεκεμβρίου…
Το Πορτρέτο των Μηνών — Δεκέμβριος
Ο Δεκέμβριος είναι ο δωδέκατος μήνας και τελευταίος του Γρηγοριανού Ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Η ονομασία του ετυμολογείται από τη λατινική λέξη December, η οποία προέρχεται από το αριθμητικό decem (δέκα), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ο Δεκέμβριος ήταν ο δέκατος κατά σειρά μήνας. Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Ο Δεκέμβριος μετακινήθηκε στη δωδέκατη θέση, αλλά διατήρησε την παλιά του ονομασία, παρότι τον 2ο αιώνα μ.Χ. ο ρωμαίος αυτοκράτορας Κόμμοδος θέλησε να τη μετονομάσει σε Αμαζόνιο, προς τιμήν της σύζυγό του Βρουτίας, που ήταν όμορφη σαν Αμαζόνα. Στην αρχαία Αθήνα ο Δεκέμβριος ισοδυναμούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Μαιμακτηριώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Ποσειδεώνα, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον θεό Ποσειδώνα. Οι κυρίαρχες γιορτές ήταν τα Πομπαία και τα Βραυρώνια.
Στο λαϊκό καλεντάρι ο Δεκέμβριος ονομάζεται Ασπρομηνάς και Χιονιάς για το πυκνό του χιόνι.
Οι Ρωμαίοι είχαν δύο σημαντικές γιορτές τον Δεκέμβριο: Τα «Σατουρνάλια», προς τιμή του θεού Σατούρνους (ο Κρόνος των Ελλήνων), ήταν γιορτή χαράς και ξενιασιάς, όπου εκτός από τις καθιερωμένες θυσίες, κυρίαρχη θέση είχαν η ανταλλαγή δώρων και τα τυχερά παιγνίδια. Διαρκούσαν από τις 17 έως τις 23 Δεκεμβρίου. Ακολουθούσαν στις 25 Δεκεμβρίου τα Βρουμάλια, γιορτή του χειμερινού ηλιοστασίου, όπου τιμούσαν τον Ήλιο, που ως θεότητα του φωτός ταυτιζόταν με τον Μίθρα των Περσών. Και στις δύο γιορτές θυσίαζαν χοίρους, τους οποίους στη συνέχεια κατανάλωναν. Οι παγανιστικές αυτές γιορτές ήταν αρκετά δημοφιλείς και επέζησαν έως το 12ο αιώνα, παρά τις απαγορεύσεις, κληροδοτώντας σε μας τις δοξασίες και τους θρύλους για τους καλικάντζαρους και τα άλλα δαιμόνια. Η Χριστιανική Εκκλησία προσπάθησε να επωφεληθεί από τη δημοφιλία των δύο αυτών εορτών και να τις καταπολεμήσει ως ειδωλολατρικές, τοποθετώντας τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με μία θεωρία. Η άλλη θεωρία στηρίζεται σε ημερολογιακούς υπολογισμούς για να απαντήσει στο ερώτημα πώς επιλέχθηκε η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων.
Γιορτάζουν
Ορθόδοξη Εκκλησία
Προφήτου Ναούμ.
Μάρτυρος Aνανίου του Πέρσου.
Αρχιεπισκόπων Εφέσου Ονησίμου και Σολόχωνος (Σολομώντος).
Οσίων Αντωνίου πρίγκηπος, του νέου, του εν Κίω.
Ανανίου, Φιλάρετου του «ελεήμονος».
Θεοκλήτου επισκόπου Λακεδαιμονίας του θαυματουργού.
Καθολική Εκκλησία
Αγίου Ελιγίου, προστάτη των χρυσοχόων και των εν γένει μεταλλουργών, των αλόγων και των σχετιζομένων με αυτά.
Επέτειοι και Λοιπές Εορτές
Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS
Εθνική Εορτή στη Ρουμανία, με παρελάσεις και πυροτεχνήματα. Γιορτάζεται η Ημέρα της Ενοποίησης, η διακήρυξη των Ρουμάνων της Τρανσυλβανίας και της Ουγγαρίας την 1η Δεκεμβρίου 1918 να ενωθούν με τη Μητέρα-Πατρίδα. Ήταν αποτέλεσμα της διάλυσης της Αυστροουγγαρίας, μετά την ήττα των Κεντρικών Δυνάμεων στο Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην Κόστα Ρίκα γιορτάζουν την Ημέρα Κατάργησης του Στρατού. Το μοναδικό αυτό γεγονός στα παγκόσμια χρονικά, συνέβη την 1η Δεκεμβρίου 1948 από τον νικητή του εμφυλίου πολέμου, τον σοσιαλδημοκράτη επιχειρηματία Χοζέ Φιγκέρες Φερέρ. Έκτοτε, η Κόστα Ρίκα διατηρεί μόνο ένα ενισχυμένο αστυνομικό σώμα.
——————————————————————————
Σαν σήμερα 1η Δεκεμβρίου…Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία….Μια ματιά στην ιστορία του τόπου και του κόσμου…
1083 Γεννήθηκε η βυζαντινή πριγκίπισσα και ιστορικός, Άννα Κομνηνή (Αλεξιάδα)
1167 Οι μεγάλες πόλεις της Βορείου Ιταλίας σχηματίζουν τη Λίγκα της Λομβαρδίας.
1521 Πέθανε ο Πάπας της Ρώμης, Λέων ο 10ος, κατά κόσμο Ιωάννης των Μεδίκων
1640 Η Πορτογαλία επανακτά την ανεξαρτησία της από την Ισπανία, ύστερα από κατοχή 60 ετών.
1664 Η Πορτογαλία αποκτά την ανεξαρτησία της από την Ισπανία.
1761 Γεννήθηκε η Γαλλίδα γλύπτρια κέρινων ομοιωμάτων, Μαρί Τισό, δημιουργός του μουσείου Μαντάμ Τισό στο Λονδίνο
1787 Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ διορίζεται αυτοκρατορικός συνθέτης της Βιέννης, στη θέση του αποβιώσαντος Κρίστοφ Βίλιμπαλντ Γκλουκ.
1792 Γεννήθηκε ο στρατιωτικός, λόγιος και αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας, Αλέξανδρος Υψηλάντης
1797 Συλλαμβάνεται στην Τεργέστη ο Ρήγας Φεραίος μαζί με το συνεργάτη του Χριστόφορο Περραιβό.
1818 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μυείται στη Φιλική Εταιρία.
1821 Η Κόστα Ρίκα αποκτά το πρώτο της Σύνταγμα
1824 Πέθανε ο τσάρος Αλέξανδρος Α’
1834 Ο Όθωνας και η κυβέρνηση εγκαθίστανται στην Αθήνα, τη νέα πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.
1835 Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ο μεγαλύτερος παραμυθάς του κόσμου, εκδίδει το πρώτο βιβλίο του.
1852 Πέθανε ο Νικόλαος Πονηρόπουλος: Ο πρώτος έλληνας υπουργός που κατηγορήθηκε για ποινικό αδίκημα. Αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης και πολιτικός. Υπήρξε ο πρώτος υπουργός του ελληνικού κράτους που κατηγορήθηκε για ποινικό αδίκημα.
1860 Ο Κάρολος Ντίκενς δημοσιεύει στο περιοδικό All The Year Round το πρώτο κεφάλαιο του μυθιστορήματός του “Μεγάλες Προσδοκίες”.
1866 Πέθανε ο Ουαλός τοπογράφος, Τζωρτζ Έβερεστ, το όνομα του οποίου δόθηκε στο όρος Έβερεστ, το υψηλότερο της Γης
1891 Ο Καναδός γυμναστής Τζέιμς Νάισμιθ δημιουργεί ένα νέο παιχνίδι και το ονομάζει μπάσκετ-μπολ.
1893 Η Ελλάδα πτωχεύει. Ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης δηλώνει στη Βουλή: “Δυστυχώς επτωχεύσαμεν”.
1900 Η Νικαράγουα πουλά τα δικαιώματα της διώρυγας του Παναμά στις ΗΠΑ, έναντι 55 εκατομμυρίων δολαρίων.
1901 Γεννήθηκε ο Ιωάννης Συκουτρής, διακεκριμένος έλληνας φιλόλογος
1901 Γεννήθηκε ο Παύλος Α’: Ο Βασιλιάς του Εμφυλίου. Βασιλιάς των Ελλήνων από το 1947 έως τον θάνατο του το 1964. Ήταν το τέταρτο παιδί του βασιλιά Κωνσταντίνου Α’ και της πριγκίπισσας της Πρωσίας Σοφίας.
1906 Ανοίγει ο πρώτος κινηματογράφος στο Παρίσι, με το όνομα “Omnia Pathe”, που στεγάζεται σε κτίριο, που κατασκευάστηκε αποκλειστικά γι’ αυτό το σκοπό.
1909 Αρχίζει τη λειτουργία του το Νοσοκομείο Συγγρού στην Αθήνα, ειδικευμένο στα δερματικά και αφροδίσια νοσήματα.
1913 Η Κρητική Πολιτεία ενσωματώνεται στη ελληνική επικράτεια. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος κατέρχονται στα Χανιά και υψώνουν την ελληνική σημαία στο φρούριο Φιρκά, στο λιμάνι των Χανίων. Με την συμβολική αυτή πράξη επισημοποιείται η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
1913 Η αυτοκινητοβιομηχανία Ford εισάγει την πρώτη γραμμή παραγωγής στα εργοστάσιά της, καινοτομία που επιτρέπει τη μαζική παραγωγή και μειώνει το κόστος (Φορντισμός). Πηγή έμπνευσης για το Χένρι Φορντ αποτέλεσαν τα βιομηχανικά σφαγεία του Σικάγου.
1918 Η Ισλανδία αυτονομείται από τη Δανία. Η Δανία αναγνωρίζει στην Ισλανδία ανεξαρτησία, με κοινό βασιλιά με τη Δανία, ενώ η Δανία ορίζεται αρμόδια για την άμυνα της Ισλανδίας και για την αντιπροσώπευσή της στις εξωτερικές της σχέσεις.
1918 Ανακηρύσσεται το Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, η μετέπειτα Γιουγκοσλαβία.
1922 Ο Τούρκος ηγέτης Ισμέτ Πασάς διατάζει να εξοριστούν ένα εκατομμύριο Έλληνες, από την Τουρκία.
1931 Αρχίζει η δίκη εναντίον των αντιπολιτευόμενων εφημερίδων σχετικά με τη δημοσίευση ειδήσεων, που κλονίζουν την εμπιστοσύνη προς το εθνικό νόμισμα
1934 Οι λιγνιτωρύχοι του Παγγαίου κατεβαίνουν σε απεργία διαμαρτυρίας κατά της παράνομης σύλληψης και παραπομπής σε δίκη 13 συναδέλφων τους. Η αστυνομία επιτίθεται με βιαιότητα κατά των απεργών, σκοτώνοντας έναν και τραυματίζοντας άλλους 13. Σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους απεργούς κινητοποιούνται οι εργαζόμενοι των Σερρών. Η απεργία κράτησε 13 μέρες
1934 Δολοφονείται στο Λένινγκραντ ο Σεργκέι Μιρόνοβιτς Κίροφ. Μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος της Ρωσίας από το 1904
1935 Γεννήθηκε ο Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης και συγγραφέας, Γούντι Άλεν, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Άλεν Στιούαρτ Κένινγκσμπεργκ
1938 Γεννήθηκε ο Γκαστ Αβράκωτος: Ο «Μίστερ Βρόμικος» της CIA. Θρυλικός πράκτορας της CIA, με καταγωγή από τη Λήμνο, που έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην ήττα των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν, αλλά προετοίμασε άθελά του το φαινόμενο Μπιν Λάντεν
1940 Γεννήθηκε ο Τζέρι Λόσον: Ένας από τους «πατέρες» του σύγχρονου gaming. Αυτοδίδακτος ηλεκτρονικός, ηγήθηκε της ομάδας που ανέπτυξε το πρώτο οικιακό σύστημα βιντεοπαιχνιδιών με αφαιρούμενες κασέτες (cartridges).
1944 Οι υπουργοί που ανήκουν στο ΕΑΜ αποσύρονται από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου. Δύο ημέρες αργότερα θα ξεσπάσουν τα λεγόμενα «Δεκεμβριανά».
1944 Δημοσιεύεται ημερήσια διαταγή-τελεσίγραφο του στρατηγού Σκόμπυ με την οποία απαιτούσε τη διάλυση του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ (με την ταυτόχρονη όμως διατήρηση της Ορεινής Ταξιαρχίας και του Ιερού Λόχου).
1945 Ιδρύεται στο Παρίσι η Παγκόσμια Δημοκρατική Ομοσπονδία Γυναικών.
1947 Ο Σκρουτζ Μακ Ντακ, ο φιλάργυρος εκατομμυριούχος ήρωας του Ντίσνεϊ και θείος του Ντόναλντ Ντακ, εμφανίζεται για πρώτη φορά σε κόμι στριπ. Είναι δημιουργία του Καρλ Μπαρκς.
1948 Συνέρχεται το Β’ Συνέδριο της Παγκόσμιας Δημοκρατικής Ομοσπονδίας Γυναικών με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών από 37 χώρες, μεταξύ των οποίων και της Ελλάδας.
1948 Το επιτραπέζιο παιχνίδι Σκραμπλ λαμβάνει δίπλωμα ερευσιτεχνίας.
1953 Εκδίδεται το περιοδικό PlayBoy από τον Χιου Χέφνερ.
1958 Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία ανεξαρτητοποιείται από τη Γαλλία.
1955 Ο Σοβιετικός στρατός μεταβιβάζει την πλήρη ευθύνη της ασφάλειας των συνόρων της Λ. Δ. της Γερμανίας στη γερμανική συνοριακή φρουρά.
1955 Στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα (ΗΠΑ) μια αφροαμερικανή, η Ρόζα Παρκς, αρνείται να παραδώσει το κάθισμά της στο λεωφορείο σε έναν λευκό και συλλαμβάνεται, γινομένη σύμβολο του αγώνα κατά των φυλετικών διαχωρισμών στις ΗΠΑ.
1959 12 κράτη υπογράφουν τη Συνθήκη της Ανταρκτικής, με την οποία η ήπειρος καθιερώνεται ως προστατευόμενη περιοχή για επιστημονική έρευνα.
1960 Πραγματοποιείται στην Αθήνα μαζική απεργία και μεγάλη μαχητική συγκέντρωση των οικοδόμων.
1961 Εμφανίστηκε η Μάτζικα Ντε Σπελ: Η άσπονδη εχθρός του Σκρουτζ Μακ Ντακ. «Γεννήθηκε» από το πενάκι του κομίστα Καρλ Μπαρκς, ο οποίος εμπνεύστηκε τη μορφή της από την Τζίνα Λολομπρίτζιντα και τη Σοφία Λόρεν.
1972 Πεθαίνει στην Πράγα ο Ανδρέας Τζήμας (Βασίλης Σαμαρινιώτης)..
1973 Πέθανε ο ιδρυτής του κράτους του Ισραήλ και πρώτος πρωθυπουργός της χώρας Νταβίντ Μπεν Γκουριόν
1982 Κυκλοφορεί το άλμπουμ του Μάικλ Τζάκσον “Θρίλερ”. Θα γνωρίσει τη μεγαλύτερη επιτυχία από κάθε άλλο άλμπουμ της ποπ μουσικής, καθώς θα πουλήσει περισσότερα από 40 εκατομμύρια αντίτυπα.
1988 Η Μπεναζίρ Μπούτο εκλέγεται πρωθυπουργός του Πακιστάν και γίνεται η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός ενός μουσουλμανικού κράτους.
1989 Η Βουλή της Ανατολικής Γερμανίας καταργεί τον καθοδηγητικό ρόλο του κομμουνιστικού κόμματος στην πολιτική ζωή της χώρας.
1990 Η Βρετανία ενώνεται με την ηπειρωτική Ευρώπη για πρώτη φορά μετά την εποχή των παγετώνων, όταν άγγλοι και γάλλοι εργάτες που εργάζονται για την κατασκευή του τούνελ της Μάγχης συναντώνται σε βάθος 40 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του αγγλικού καναλιού.
1993 Πεθαίνει σε ηλικία 130 ετών, στην πόλη Ρίβας της Νικαράγουας, η Χοσεφίνα Σαναρουσία, η οποία είχε επιβιώσει 33 κυβερνήσεων.
1999 Πέθανε ο σοβιετικός άλτης και παγκόσμιος ρέκορντμαν του ύψους, Βλαντιμίρ Γιαστσένκο.
2001 Η ΤWA πραγματοποιεί την τελευταία της πτήση, πριν από την εξαγορά της από την American Airlines.
2014 Πέθανε ο Δημήτριος Τριχόπουλος, έλληνας καθηγητής της Ιατρικής και Ακαδημαϊκός, με διεθνή δραστηριότητα και αναγνώριση. Θεωρείται ο ιδρυτής της σύγχρονης Επιδημιολογίας και Υγιεινής στην Ελλάδα.
2021 Ξεκίνησαν οι προβολές του ντοκιμαντέρ για τη Μακρόνησο «Μπόλικη πέτρα. Μπόλικη καρδιά». «Πρωταγωνιστές» του ντοκιμαντέρ οι πράξεις και τα λόγια των ανθρώπων που εξορίστηκαν σε τούτο το μαρτυρικό νησί. 36 πολύτιμες μαρτυρίες αποτυπώνουν πλευρές από τη ζωή στη Μακρόνησο. Οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ διατήρησαν τις μαρτυρίες πιστά, όπως καταγράφονται στις πηγές, χωρίς παρεμβάσεις και παρεμβολές. Καταγράφουν την ιστορική αλήθεια και αυτή θέλουν να διαφυλάξουν.